Бу сирэй Балаҕан ыйын 4 куодун көр

'''Балаҕан ыйын 4''' диэн [[Григориан халандаара|Григориан халандаарыгар]] сыл 247-с күнэ ([[ордук хонуктаах сыл]]га 248-c күнэ). Сыл бүтүө 118 күн баар.

== Бэлиэ күннэр ==
* [[Тхэквондо]] аан дойдутааҕы күнэ<ref>{{Cite news|title=4 Сентября - День Тхэквондо|first=Салатский|last=Станислав|url=http://kidstkd.ru/pages/05/01/46-taekwondo-day-4-september.html|date=2016-04-09|accessdate=2017-06-20|language=ru}}</ref><ref>[http://en.mastkd.com/2011/09/taekwondo-day-was-celebrated-in-south-korea/ Taekwondo Day was celebrated in South Korea] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170831070225/http://en.mastkd.com/2011/09/taekwondo-day-was-celebrated-in-south-korea/ |date=2017-08-31 }}</ref>.
* [[Оҕунан ытыы (спорт көрүҥэ)|Оҕунан ытыы]] аан дойдутааҕы күнэ ([[:en:World_Archery_Federation|FITA]] тэриллибит күнэ)

* {{Флагификация|Аргентина}} — Иммигрант күнэ.
* {{Флагификация|Армения}} — Быыһыыр сулууспа үлэһитин күнэ
* {{Флагификация|Иран}} — Кооперация күнэ
* {{Флагификация|Молдавия}} — Таможенник күнэ
* {{Флагификация|Россия}} — Ядернай хааччыйыы үлэһитин күнэ

== Түбэлтэлэр ==
* [[476]] — Римляннарга сулууспалаабыт варвардар баһылыктара Одоакр [[Рим империята|Арҕаа Рим импиэрийэтин]] бүтэһик импэрээтэрин Ромул Августулу бүрүстүөлүттэн суулларбыт, онон Арҕаа Рим импиэрийэтэ суох буолбут.
* [[626]] — Ли Шиминь, өлбүтүн кэннэ [[Тан Тайцзун]] диэн аатынан биллибит киһи, Кытайга [[Тан династия]] бүрүстүөлүгэр олорбут.
* [[1781]] — 44 [[Испания]] киһитэ [[Лос Андьелес|Лос-Андьелеһы]] олохтообуттар. Саҥа дириэбинэлэригэр биэрбит ааттара — Эль-Пуэбло-де-Нуэстра-Сеньора-ла-Рейна-де-лос-Анхелес. Билигин [[Лос Андьелес]] [[АХШ]] иккис улахан куората уонна аан дойду таһымнаах [[эргиэн]], [[аралдьыйыы]], [[култуура]], [[масс медиа]], [[мода]], [[үөрэх]], [[технология]] уонна [[үөрэҕирии]] киинэ буолар.
* [[1799]] — Арассыыйа импиэрийэтигэр куорат быраабалара олохтоммуттар.
* [[1886]] — Апач индеецтэр баһылыктара Джеронимо 30 сыллаах охсуһуу кэнниттэн [[АХШ]] аармыйатыгар бэриммит. Кини баһыйар ахсааннаах [[Мексика]] уонна [[АХШ]] сэриилэригэр саба түһүүлэргэ хорсун быһыытынан уонна таба туттарбатынан аатырбыта.
* [[1912]] — [[Албания]] өрө турааччыларын бөдөҥ ситиһиилэрэ: [[Осмаан Импиэрийэтэ|Осмаан импиэрийэтэ]] кинилэр ирдэбиллэрин толорорго сөбүлэспит.
* [[1919 сыл|1919]] — [[Мустафа Кемал Ататүрк|Мустафа Кемаль Ататюрк]], Туурак Өрөспүүбүлүкэтин төрүттээччи, Сиваска Анатолия уонна Фракия кэскилин быһаарар кэнгириэс тэрийбит.
* [[1944]] — [[Финляндия]] ССРС аармыйатын утары сэриини тохтоппут.
* 1944 — Британия 11-с бронетанковай дивизията [[Бельгия]] [[Антверпен]] куоратын босхолообут.
* [[1962]] — [[Карибскай кризис]] саҕаланыыта: АХШ бэрэсидьиэнэ [[Джон Кеннеди]] Кууба салайааччытыгар [[Фидель Кастро]]ҕа ханнык баҕарар бэйэтин интэриэһигэр сөп түбэспэт дьайыыны утаран сэрии биллэриэн туһунан сэрэтии биллэрбит; ол күн Москуба АХШ Куубаҕа саба түстэҕинэ аан дойду сэриитэ саҕаланыан сөбүн туһунан биллэрбит.
* [[1975]] — Телеэфиргэ бастакытын «Что? Где? Когда?» оонньуу көстүбүт.
* [[1991]] — Свердловскай куоратыгар урукку аата төннөрүллүбүт — [[Екатеринбург]].
* [[1998]] — [[Стэнфорд университета|Стэнфорд университетын]] икки аспирана Ларри Пейдж уонна Сергей Брин [[Google]] хампаанньаны төрүттээбиттэр.
* [[2009]] — АХШ десантнига Стивен Грин [[Ираак]]ка оҥорбут кыыллыы быһыытын иһин хаайыыга 5 олоххо болдьохтоммут.

== Төрөөбүттэр ==
* [[1902]] — [[Новгородов Афанасий Иннокентьевич|Афанасий Новгородов]] (1983 өлб.) — устуоруйа [[билим]]ин дуоктара, профессор, Саха АССР билимин үтүөлээх диэйэтэлэ, Гражданскай сэрии кыттыылааҕа. 
* [[1906]] — [[Гурьев Дмитрий Афанасьевич|Дмитрий Гурьев]] (1982 өлб.) — хирург-новатор, РСФСР уонна Саха АССР үтүөлээх бырааһа.
* [[1917]] — [[Макаров Дмитрий Степанович|Дмитрий Макаров]] (1994 өлб.) — бөлөһүөпүйэ хандьыдаата, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа.
* [[1922 сыл|1922]] — [[Оконешникова Прасковья Ивановна |Прасковья Оконешникова]] — Саха АССР үтүөлээх учуутала, РСФСР норуоту сырдатыы туйгуна, Үлэ Кыһыл знамятын уордьанына кавалера.
* [[1940]] — [[Дедюкин Василий Георгиевич|Василий Дедюкин]] — бэйиэт, оскуола учуутала.
* [[1943]] — [[Капитонов Исай Ефимович|Исай Капитонов]] — [[Саха живописецтара|саха живописеһа]].
* [[1950]] — [[Егоров Вячеслав Яковлевич|Вячеслав Егоров]] — СӨ үтүөлээх бырааһа, СӨ доруобуйатын харыстабылын туйгуна.
* [[1950]] — [[Парников Николай Макарович|Николай Парников]] — РФ уонна СӨ үтүөлээх энергетига, техническэй билим хандьыдаата.
* [[1982 сыл|1982]] — Аммаҕа [[Софронов Антон Александрович |Антон Софронов]] — салайааччы, СӨ инвестиция сайдыытын уонна урбаан миниистирэ буола сылдьыбыта, билигин Мьянмаҕа PARAMI ENERGY диэн хампаанньаҕа үлэлиир.

== Өлбүттэр ==
* [[1988]] — [[Аммосов Терентий Васильевич|Терентий Аммосов]] (02.04.1912 төр.) — биллиилээх саха муосчута, Саха АССР норуодунай худуоһунньуга.
* [[1991]] — [[Корнилова Матрена Матвеевна|Матрена Корнилова]] (11.04.1915 төр.) — Социалистыы Үлэ Дьоруойа, оҕуруот аһын үүннэрээччи.
* [[1999]] — [[Сысолятин Иван Афанасьевич|Иван Сысолятин]] — бэйиэт, прозаик, Арассыыйа суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ.


{{ыйдар}}

[[Категория:Балаҕан ыйа]]