Кыттааччы:Анастасия Лаврушкина

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Васильев, Степан Васильевич (революционер).[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Степа́н Васи́льевич Васи́льев (ахсынньы 17 күнэ 1896 сыл - алтынньы 26 күнэ 1943 сыл) - саха советскай государственнай уонна политическай деятелэ, Советскай былаас Восточнай Сибирьга уонна Саха сиригэр охсунньу кыттыылааҕа. Төрдөөбүт сирэ: Бастакы Бордон нэһилиэгэ,Марха улууһа, Бүлүү уокуруга, Саха сирин уобалаһа, Россия империята. Өлбүт сирэ: Канин Нос Ковжинская оройуон Коми АССР, ССРС Үлэтэ:политик

Олоҕо:

Бүлүү уокуругун Марха улууһун Бордон нэһилиэгэр "Тойон Уйалаах" диэн сиргэ дьадьаны сүөһү көрөөччү дьиэ кэргэнигэр төрөөбүтэ. Мэгэдьэк церковно-приходской оскуолатын үөрэнэн бүтэрэн баран от ыйын 1 күнүн 1918 сылыгар Дьокуускайы хаан тохтуута суох үрүдҥнэртэн босхолообут уонна Саха сиригэр советскай былаһы олохтообут Апполинарий Рыдзинскай кыһыл этэрээтин көрсө бара сылдьыбыт. Дьокуускага советскай былаас олохтоммутун кэннэ С.В.Васильев советскай үлэгэ көхтөөх кыттыбыт Контрреволюции времятыгар тутуллан Дьокуускай 1931 сыл муус устар хаайыытыгар сыппыт. Хаайыыттын тахсан баран Иркутскай партийнай тэрилтэ прикаһынан Прибайкальега Колчак тыылыгар үлэгэ ыытыллыбыт, генерал Семёнов этэрээтин ыстаабыгар бэриннэргэ кыттыбыт. С.В. Васильев Иркутскай комсомолун лидерынан буолар, 1920 сыл кулун тутар ыйга РКСМ Иркутскай губернскай бюро чилиэнинэн талыллыбыта. Саха Сиригэр төннөн кэлэн Дьокуускайдаҕы райбюро РКП(б) дьаһалынан комсомольскай тэрилтэни тэрийнини сагалаабыт 1920 сыл бэс ыйыттын 1921 сыл олунньутугар диэри РКСМ Дьокуускайдааҕы губернскай тэрилтэтигэр председателинэн үлэлээбит, 1921 сыл олунньуттан атырдьах ыйыгар диэри РКП(б) обкомун пропаганда уонна агитация отделын сэбиэдиссэйэ, РКП(б) Губбюротун, Губревком чилиэнэ. 1921 сыл балаҕан ыйыттан 1925 сыл атырдьах ыйыгар диэри Москва куоракка Я.М. Свердлов аатынан Коммунистическай Университетка үөрэммит. Үөрэҕин бүтэрбитин кэннэ ЦК ВКП(б) кинини Саха Сиригэр салайар үлэҕэ оробуочай Инспекция Наркомунан ыытар, онтон кини ВКП(б) Уобаластааҕы контрольнай комиссия председателинан талыллар. Муус устар 1926 сыллаахха, М.К Аммосов этиитинэн, Алдаҥа командировкаҕа ыытыллыбыта. Кыһыл көмүс трест матырыйаалын бэлэмнииргэ. Алдантан кэлбитин кэннэ Москваҕа ыытыллыбыта, «Якутзолото» союзнай трест дьыалатынан. 1927 сылга, балаҕан ыйга Москваттан төптөрү кэлбитэ уонна Саха АССР совнарком мунньаҕы салайааччы эбээһинэһин толорор буолбута. Ити дуоһунаска 928 кулун тутар ыйга дылы улэлээбитэ. Киин Хонтуруолунай хамыыһыйа чилиэнэ ВКП (б) (1927—1934). Серго Орджоникидзе субэтинэн, 1928 сыл бала5ан ыйыттан 1930 сыл от ыйыгар дылы Киин Хонтуруолунай хамыыһыйа партколлегиятыгар улэлээбитэ. 1930 сыл от ыйыттан ЦКК Нарком рабоче-крестьянской инспекциятыгар өҥнөөх металл группа салайаачыта буола сылдьыбыт. 1931 сыл муус устар 12 кунүгэр С.В. Васильев өҥнөөх металл уонна кыһыл көмүс оҥоруу үлэһиттэр союзтарыгар Киин Комитетын мунньаҕы салайааччыта буолбут. Онно кини 1934 сылга дылы улэлээбит. Ол кэннитэн өссө биэс сыл при ЦК РКП(б) баартыйа хонтуруолун комиссиятыгар ыарахан промышленность группатыгар салайааччынан үлэлээбит. Ыам ыйыттан сэтинньи ый 1939 сылыгар дылы Москва куоракка иккис масынаны өрөмүөннүүр завокка директорынан үлэлиир. Сэтинньи алтыс күнүгэр тутуллар тэрийэччи саха буржуазия националистическай көрүҥҥэ кыттар диэн Ковжинскай оройуон Канин бөһүөлэгэр лааҕырга хаайыга өлөр алтынньы сүрбэ алта күнүгэр 1943 сылга Кэнники С. В. Васильев буруй дьыаланы уонна ССРС Военнай коллегията Үрдүкү суут бириигэбэри от ыйыттан 18 кунүгэр 1941 сылтан саҥаттан көрүүммүтэ уонна састааба суох булуттан дьыала тохтотулуммута - ССРС Военнай коллегия Үрдүкү суутунан атырдьах ыйагар 18 кунүгэр 1956 сылга кини реабилитацияммыт. өйгө тутуу.

Степан Васильев аатынан пассажирскай теплоход «Москва» типа 1981 сылыгар тутуула, 80 сылыттан Якутскай пассажирскай линиядҕа (Якутск - Нижний Бестях).