Ньурба улууһун Бордоҥ нэһилиэгин үөрэх тэрилтэлэрэ

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
(Мантан: Үөрэх тэрилтэлэрэ көстө)
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс

М.В Мегежегскай аатынан тыа хаһаайстыбата хайысхалаах Маалыкай орто оскуолата[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

1885 сыл – Мэҥэдьэктээҕи Иннокентьевскай таҥара дьиэтин иһинэн церковнай - приходской оскуола аһыллыбыта. 1914 сыл – Мэҥэдьэктээҕи начаалынай училище тэриллибитэ 1919 сыл – советскай начаалынай трудовой оскуола аһыллыбыта. 1934 сыл – сэттэ кылаастаах оскуола тэриллибитэ 1942 сыл – государственнай интернат аһыллыбыта 1954 сыл – орто оскуола тэриллибитэ 1957 сыл – орто оскуола бастакы выпуһа тахсыбыта 1996 сыл – оскуола тэриллибитэ 110 сыллаах үбүлүɵйэ 1980 сыл – икки этээстээх мас улахан корпус улэҕэ киирбитэ 2003 сыл – оскуолаҕа М.В. Мегежекскэй аата иҥэриллибитэ 2003 сыл – ус этээстээх саҥа таас корпус үлэҕэ киирбитэ 2004 сыл – оскуола «Доруобуйа оскуолата» ситимҥэ киирбитэ 2005 сыл – оскуола агропрофилированнай оскуолалар ситимнэригэр киирбитэ 2005 сыл – оскуола бастакы выпуһун 50 сыллаах үбүлүɵйэ 2006, 2008 сс – «Лидер в информатизации ОУ РС(Я)» аат иҥэриллибитэ 2007 сыл – үлэ саҥа тɵлɵбүрүн киллэриигэ пилотнай оскуола буолбута 2008 сыл – саха тылын үɵрэтиигэ оройуоҥҥа тирэх оскуола 2009 сыл – Бүлүү бɵлɵх оройуоннарын агрооскуолаларын куоталаһыытыгар 2-с бириистээх миэстэни ылары ситиспитэ 2010 сыл – оскуола тɵрүттэммитэ 125 сыллаах үбүлүɵйэ; 2010 сыл - сайыҥҥы оҕо сынньалаҥар аналлаах «Кымыс» духовнай чэбдигирдэр центр улэҕэ киирбитэ; 2011 сыл - Бүлүү бɵлɵх оройуоннарын агрооскуолаларын куоталаһыытыгар 500 тыһ.солк граннаах бастакы миэстэни ылбыта 2013 сыл – «Аан дойдутааҕы үɵрэҕирии уонна талааннаах оҕолор» энципклопедияҕа «Бастыҥ педколлектив» аатынан киирбитэ Оскуола 130 сыллаах историятыгар барыта барыллаан 2999 выпускник бүтэрдэ, онтон орто оскуоланы - 2654 үөрэнээччи. 2015-2016 үөрэх сылыгар 308 үөрэнээччи баар, маҥнайгы кылааска 38 үөрэнээччи киирдэ. Оскуола сэбиэдиссэйдэрэ уонна дириэктэрдэрэ. 1. 1922-1925 с.с Шадрин Григорий Абрамович. θр сылларга РОНО-га, Малдьагар, Марха, Куочай, Ньурба оскуолаларыгар үлэлээбитэ. РСФСР норуотун үɵрэҕириитин туйгуна, Саха АССР үтүɵлээх учуутала, Бочуот Знага» уордьан икки тɵгуллээх кавалера. 2.1925-1928 с.с Габышев Николай Степанович, Ньурба оройуонун маҥнайгы комсомолецтарыттан биирдэстэрэ, 1927 сыллаахха Маалыкайга комсомольскай ячейканы тɵрүттээбитэ. 3. 1931-1932 Иннокентьев Христофор Николаевич. 4. 1932-1933 Винокуров Серафим Евгеньевич 5. 1934 Иннокентьев Василий Софронович 6. 1934-1936 .Иванов Федор Спиридонович 7. 1936-1938 Семенов Михаил Николаевич . 8. 1939-1941 Седалищев Николай Ильич. 1941 сыллаахха Аҕа дойду сэриитигэр ыцырыллыбыта. Сэриигэ сураҕа суох сүппүтэ. 9. 1941 с.Федоров Герасим Васильевич . Өр сылларга республикаҕа оройуоҥҥа партийнай-советскай үлэһит этэ, 1956-1974 сылларга Хорула оскуолатыгар завучтаабыта. 10. Григорьев Петр Семенович 11.1939-1940 с Мартынов Андрей Васильевич. Аҕа дойду сэриитин кыттыылааҕа. Райисполком, РОНО сэбиэдиссэйинэн, партийнай аппараакка үлэлээбитэ. 12. 1941-1942 Семенов Василий Алексеевич (1916-1977). Филологическай наука кандидата, сахага киэҥник биллибит бɵҕɵстɵртɵн биирдэстэрэ. 13. 1942 с. Степанов Петр Иванович. Ол кэнниттэн үөрэх министрин солбуйааччынан, пединститут дириэктэрин кэтэхтэн үɵрэҕи тэрийиигэ солбуйааччынан, «Знание» общество правлениетын секретарынан үлэлээбитэ. 14.1944-1945 с.с Иванов Дмитрий Николаевич. 15 1946-1950 с.с Прокопьев Николай Иванович. (1918-1995) СГУ-га старшай преподавателинэн, Ст.Васильев холкуос бэрэссэдээтэлинэн, сопхуос дириэктэринэн үлэлээбитэ. Ленин, Υлэ Кыһыл Знамятын уордьаннар кавалердара. 16.1950-1952 с.с Таюрскай Меркурий Михайлович. Аҕа дойду сэриитин кыттыылааҕа. Саха АССР үтүɵлээх учуутала, РСФСР норуотун уорэҕириитин туйгуна. 17.1952-1955 с.с Павлов Василий Семенович. Аҕа дойду сэриитин кытыылааҕа, Саха АССР оскуолаларын үтүɵлээх учуутала, РСФСР норуотун уорэҕириитин туйгуна. 181955-1961 с.с Борисов Парфений Прокопьевич. Педагогическай наука доктора, профессор. РСФСР норуотун үɵрэҕириитин туйгуна, К. Д.Ущницкай мэтээлин кавалера. 19.1961-1964 с.с Михайлов Егор Евтрофьевич (1929-1990). Улэ, тыыл ветерана. 20.1964-1969 с.с Платонов Николай Прокопьевич. педагогическай үлэ ветерана. 211969-1979 с.с Анисимов Иван Саввич. Саха республикатын үтүɵлээх учуутала, РСФСР, ССРС норуотун уорэҕириитин туйгуна. «Азия оҕолоро» Аан дойдутааҕы фонда стипендиата, 2000 сылга Республикаҕа «Сыл бастыҥ директора» 21.1979-1981 с.с Федоров Николай Григорьевич. РСФСР норуотун үɵрэҕириитин туйгуна. 22.1981-2003 с.с Анисимов Иван Саввич 23.2003-2004 с.с Григорьев Юрий Николаевич. (1964 с.) Саха республикатын үɵрэҕириитин туйгуна. 24.2004-2000 с.с. Андреева Александра Константиновна (1965). Саха республикатын үɵрэҕириитин туйгуна. «Азия оҕолоро» Аан дойдутааҕы фонда стипендиата 25.2005-2014 с.с Евсеева Мария Петровна.(1956) РФ уопсай үɵрэхтээһинин бочуоттаах улэһитэ. Бордоц нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо. 2010, 2011 сылларга оройуоҥҥа «Сыл бастыц салайааччыта». 26.2014 с Кузьмин Виктор Михайлович (1944 с.) улэлиир. РСФСР норуотун уорэҕириитин туйгуна, Саха республикатын үтүɵлээх учуутала. Оскуола барыта 67 үлэһиттээх, ол иһигэр учуутала 35 .Идэлэринэн: Англия тыла -3, биология-1, география – 1, уруһуй, чэрчиэнньэ, саахымат 1, история -1, информатика – 1, нуучча тыла – 4, саха тыла – 2, математика – 3, алын кылаас – 8, технология - 2, физкультура – 4, ОБЖ- 1, химия – 1, физика – 1, муусука –

Оскуола материальнай-техническэй баазата. 288 миэстэлээх 3 этээстээх таас оскуола дьиэтэ 2003 с. үлэҕэ киирбитэ. Уопсай иэнэ – 3680,4кв.м., о.и. туһаныллара – 3106,9кв.м. Үөрэтэр кэбиниэттэр– 20. Математика кэбиниэтэ – 2 Нучча тылын уонна литерэтирэтин кэбиниэтэ – 1 Сахатылын уонна литэрэтирэтин кэбиниэтэ – 1 истории кэбиниэтэ – 1 физикэ кэбиниэтэ – 1 химийа кэбиниэтэ – 1 биологийа кэбиниэтэ – 1 географийа кэбиниэтэ – 1 черченийэ кэбиниэтэ – 1 лингафоннай кэбиниэтэ – 1 алын кылаастар – 4 музука кэбиниэтэ – 1 технологии кэбиниэтэ – 2 ОБЖ кэбиниэтэ – 1 Информатика кэбиниэтэ – 1 спортзал – 1 тренажернай саала – 1 медисинэ кэбиниэтэ – 1 Остулубуой – 50 олорор миэстэлээх Көмпүүтэр ахсаана: барыта – 42 ол иһигэр интернекка холбоммут-5 устар камера-19 Бибилиэтиэкэ – 25139, учуобунньук ахсаана – 16914 (98%), научнай-педагогическэй уонна методическэй литэрэтиирэ – 8225 СӨ Национальнай хартыына түмэлин көмпүүтэргэ салаата уонна нуучча түмэлин көмпүүтэргэ салаатын 2015 с. - 1 көмпүүтэр, 1 проектор, 1 экран уонна үөрэтэр быраграамма Хартыына гэлириэйэтэ, 2015 с. – 12 дьиҥнээх хартыына, 21 хаартысканнан копуйа уонна уруһуйу хаттаан түһэрээһин. Үөрэтэргэ-үлэлэтэргэ аналлаах тутуулар: Тыраахтыры үөрэтэргэ аналлаах дьиэ, 2010 с. – 122,8кв.м. Хайыһар баазата – 56кв.м., 2017 с. үлэлиир Трактодром – 0,5га Оскуола таһынааҕы учаастак: агролаборатория, 2011с. – 88,5кв.м. тэпилиссэ (кыһыҥҥы тэпилиссэ – 1, сайыҥҥы тэпилиссэ – 2) – 180кв.м. оҕуруот – 300кв.м. хортуоска буолата – 3,5га

Оҕо доруобуйатын чөлугэр түһэрэр киин «Кымыс» Мондокуга, 2009 с. сылтан үлэлиир 2 этээстээх дьиэ – 517,7 кв.м. остулубуой – 110 кв.м. Аһылык буһарар дьиэ – 28,7 кв.м. Таҥас сууйар дьиэ – 20 кв.м. банньык – 25 кв.м. дуус ньууһунньук От лааҕыра «Маарыкчаан» Маар Сыһыы– 2007с. үлэлиир: 2 Олорор дьиэ – 50,6 кв.м. хас биирдиитэ ходуһа – 109 га Сылгы баазата Ойбон Көлүйэ, 2014 с.: Көньүүһүнэ, биэлэргэ аналаах кыбыыкка сарай балагаҕан Тиэхникэ ахсаана: оптуобус ПАЗ, 2007 с. – 1 массыына УАЗ, 2004с., 2010 с. – 2 тыраахтыр МТЗ-82, 2000 с. – 1 кыра тыраахтыр – 2: Вейтуо, 2000 с. Т-34, 2013 с. культиватор ВА – 2 от охсор КСФ – 2 электронасос – 1 окучиватель – 1 кыра бирисиэп – 1 Сүөһү ахсаана: Ынах сүөһү – 4 Сылгы – 13

Педагогическай үлэлэрин иһин наҕараадаламмыт салайааччылар уонна учууталлар. • Петров Тимофей Иванович – алын кылаас учуутала, «Старейший учитель» бэлиэ; • Аммосов Иван Егорович – алын кылаас учуутала, РФ норуотун үɵрэҕириитин туйгуна; • Иванова Елена Семеновна – алын кылаас учуутала, РФ норуотун үɵрэҕириитин туйгуна; • Ощепкова Людмила Тимофеевна – нуучча тылын уонна литературатын учуутала, ССРС норуотун үɵрэҕириитин туйгуна; • Игнатьева Анна Никифоровна – саха тылын уонна литературатын учуутала, РФ норуотун уорэҕириитин туйгуна; • Васильев Николай Степанович – математика учуутала, РФ норуотун үɵрэҕириитин туйгуна; • Иванова Александра Алексеевна – математика учуутала, РФ норуотун үɵрэҕириитин туйгуна, Саха республикатын үɵрэҕириитин бочуоттаах ветерана; • Анисимов Иван Саввич 2 – оскуола директора, математика учуутала, учууталлар республикатааҕы 1959 с.съезд делегата, ССРС, РФ норуотун үɵрэҕириитин туйгуннара, «Дети Саха-Азии» фонда стипендиата, Саха Республикатын үтүɵлээх учуутала, Ньурба улууһун бочуоттаах гражданина, Саха республикатын үɵрэҕириитин бочуоттаах ветерана; • Петров Николай Михайлович – физика учуутала, РФ норуотун үɵрэҕириитин туйгуна, Саха АССР норуотун үɵрэҕириитин үтүɵлээх учуутала; • Ксенофонтов Василий Кириллович – саха тылын уонна литературатын учуутала, РФ норуотун үɵрэҕириитин туйгуна; • Семенов Иван Алексеевич – интернат сэбиэдиссэйэ, нуучча тылын уонна литературатын, история учуутала, РФ норуотун үɵрэҕириитин туйгуна, СӨ үɵрэҕириитин бочуоттаах ветерана; • Павлов Виссарион Саввич – нуучча тылын уонна литературатын учуутала, «Наставник- учуутал» бэлиэ; • Иванов Иннокентий Гаврильевич – биология учуутала, «Наставник-учуутал» бэлиэлээх; • Федоров Николай Григорьевич-география, история учуутала, РФ норуотун үɵрэҕириитин туйгуна; • Яковлева Анна Кирилловна – сөүһү иитиитин тɵрүттэрин учуутала, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна; • Алексеев Петр Алексеевич – саха тылын уонна литературатын учуутала, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна; • Саввинова Александра Андреевна – алын кылаас учуутала, Учууталлар учууталлара; • Ефремова Анна Николаевна – алын кылаас учуутала, Учууталлар учууталлара; • Платонова Мария Васильевна – математика учуутала, РФ үɵрэҕирии министерствотын Грамотата, СӨ үɵрэҕириитин бочуоттаах ветерана; • Лазарев Юрий Афанасьевич – физика учуутала, Саха республикатын үɵрэҕириитин туйгуна, РФ үɵрэҕириитин үтүɵлээх учуутала; • Халанникова Елизавета Семеновна – саха тылын уонна литературатын учуутала, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна; • Антонова Марта Климовна – география учуутала, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна; • Григорьева Екатерина Николаевна – нуучча тылын уонна литературатын учуутала, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна; • Сидорова Маргарита Иосифовна – уруһуй уонна технология учуутала, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна; • Степанова Аксинья Егоровна – нуучча тылын уонна литературатын учуутала, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна; • Тимофеев Тимофей Никитич – алын кылаас учуутала, методист-учуутал, «Бастыц учуутал» республикатааҕы күрэх иккис призера, «Кɵрɵɵччулэр биһирэбиллэрэ» номинация кыайыылааҕа, СӨ үөрэгириитин туйгуна; • Ксенофонтов Максим Васильевич – саха тылын уонна литературатын учуутала, «Дети Саха-Азии» фонда стипендиата, «Бастыҥ учуутал» өрөспүүбүлүкэтээҕи күрэх финалиһа, «Бастыҥ уруок» номинация кыайыылааҕа; • Григорьев Юрий Николаевич – оскуола директора, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна; • Иннокентьева Анидора Игнатьевна – музыка учуутала, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна, «Бастыҥ учуутал» РФ Президенин Гранын хаһаайката, «М.Е.Николаев аатынан фонда» лауреата, РФ уопсай үɵрэхтээһинин бочуоттаах улэһитэ, СӨ үтүөлээх учуутала; • Иванов Виктор Григорьевич – алын кылаас учуутала, «Маҥнайгы учуутал» бэлиэ, РФ уопсай үɵрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ; • Егорова Ольга Петровна – дириэктэры иитэр-үɵрэтэр улэҕэ солбуйааччы, математика учуутала, Саха Республикатын үɵрэҕириитин туйгуна, РФ уопсай үɵрэхтээһинин бочуоттаах улэһитэ; • Кириллина Розалия Афанасьевна – омук тылын учуутала, социальнай педагог, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна, «Бастыц кылаас салайааччыта» республикатааҕы курэх кыттыылааҕа, РФ уопсай үɵрэхтээһинин бочуоттаах улэһитэ; • Андреева Александра Константиновна – география учуутала, оскуола директора, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна, «Дети Саха-Азии» фонда стипендиата; • Евсеева Мария Петровна – история учуутала, оскуола директора, «Старший учитель» бэлиэ, учууталлар 1Х сийиэстэрин дэлэгээтэ, «Бастыц учуутал» өрөспүүбүлүкэтээҕи курэх финалиһа, «Кɵрɵɵччулэр биһирэбиллэрэ» номинация кыайыылааҕа, РФ уопсай үɵрэхтээһинин бочуоттаах улэһитэ, улууска 2011, 2012 сылларга «Бастыҥ салайааччы»; • Петрова Наталия Семеновна – алын кылаас учуутала, директоры иитэр-методическай улэҕэ солбуйааччы, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна, РФ уопсай үɵрэхтээһинин бочуоттаах улэһитэ, СӨ учууталларын, общественноЬын Х сийиэстэрин дэлэгээтэ; • Ефремова Людмила Софроновна – омук тылын учуутала, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үɵрэҕириитин туйгуна, РФ уопсай үɵрэхтээһинин бочуоттаах улэһитэ; • Григорьева Надежда Григорьевна – нуучча тылын уонна литературатын учуутала, РФ үɵрэҕириигэ уонна наукаҕа министерствотын Бочуотунай Грамотата, Саха Республикатын үɵрэҕириитин туйгуна, «Бастыц кылаас салайааччыта» өрөспүүбүлүкэтээҕи курэх финалиһа, «Мудрый наставник» номинация кыайыылааҕа; • Иванова Светлана Спиридоновна – биология учуутала, директоры иитэр-методическай улэҕэ солбуйааччы, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна, Рособрнадзор «Учительская слава» көмүс бэлиэтин хаһаайката, РФ уопсай үɵрэхтээһинин бочуоттаах улэһитэ; • Николаева Маргарита Анатольевна – эбии үɵрэхтээһин педагога, РФ үɵрэҕириигэ уонна наукаҕа министерствотын Бочуотунай Грамотата; • Михайлов Артур Николаевич – физкультура учуутала, РФ үɵрэҕириигэ уонна наукаҕа министерствотын Бочуотунай Грамотата; • Иванова Маргарита Семеновна – алын кылаас учуутала, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна; • Михайлова Елизавета Николаевна – алын кылаас учуутала, «Бастыц кылаас салайааччыта» өрөспүүбүлүкэтээҕи күрэх финалиһа, РФ уопсай үɵрэхтээһинин бочуоттаах улэһитэ; • Прокопьева Анастасия Прокопьевна – математика учуутала, Учууталлар учууталлара, педагогическай династия учуутала; • Григорьева Анастасия Ивановна – директоры иитэр улэҕэ солбуйааччы, Саха Республикатын Президенин Грана, СР учууталларын, общественноЬын ХIII сийиэстэрин дэлэгээтэ; • Платонова Галина Николаевна – физкультура учуутала, СҮ физическай культураҕа туйгуна, РФ уопсай үɵрэхтээһинин бочуоттаах улэһитэ; • Иванова Клавдия Николаевна – нуучча тылын уонна литературатын учуутала, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна; • Спиридонова Марфа Ивановна – математика учуутала, СӨ учууталларын, общественноЬын ХI съезтэрин делегата, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна, «М.Е.Николаев аатынан фонда» лауреата, «Виртуоз-учуутал» өрөспүүбүлүкэтээҕи курэх кыайыылааҕа, Ньурба улууһун баһылыгын «Бастыҥ учуутал» грана; • Иванова Акулина Иннокентьевна – черчение, саахымат учуутала, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна, Ньурба улууһун баһылыгын «Бастыц учуутал-тренер» грана; • Спиридонова Зоя Ивановна – уопсай уорэхтээһин педагога, черчение, изо учуутала, «М.Е. Николаев аатынан фонда» лауреата; • Ушканов Федор Федорович – омук тылын учуутала, «Надежда Якутии» бэлиэ, Саха Республикатын, РФ Президеннэрин Граннарын хаһаайына, «Бастыц учуутал 2012 сыл» өрөспүүбүлүкэтээҕи курэх абсолютнай кыайыылааҕа, Бутун Россиятааҕы «Бастыц учуутал» күрэх кыттыылааҕа; • Иевлева Наталья Валентиновна – химия учуутала, «Надежда Якутии» бэлиэ; • Григорьев Иван Иванович – география учуутала, «Надежда Якутии» бэлиэ; • Андреева Розалия Ивановна – алын кылаас учуутала, РФ үɵрэҕириигэ уонна наукаҕа министерствотын Бочуотунай Грамотата; • Васильева Наталья Титовна – технология учуутала, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна; • Попова Изабелла Петровна – алын кылаас учуутала, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна; • Васильева Туяра Николаевна – физика учуутала, СӨ үɵрэҕириитин туйгуна; • Иннокентьева Анидора Игнатьевна – музыка учуутала, СӨ утуелээх учуутала.

«Мичил» оҕо тэрилтэтэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

1. 1960с 15 оҕолоох дьааһыла аһыллыбыт, кыһын сэбиэдиссэй Васильев Николай Степанович. Сайыныгар саҥа детсад тутуллан No1 детсад аһыллыбыт сэбиэдиссэй Иванова Елена Федоровна. 1961 с. дьааһыла аьыллыбыт Сэбиэдиссэйинэн фельдшер үөрэхтээх, омугунан украинка Поздеева Нина Васильевна үлэлээбитэ. 2. 1962 сыллаахха өссө биир детсад аһыллыбыта. 20 оҕо сылдьар этэ. Лыткина Анна Семеновна сэбиэдиссэйдээбитэ. Бу No2 саҥа детсад 3. үс дьиэнэн арахсан оҕону иитии-көрүү хайысханан үлэлээн олорбуттар 4. 1971с холбоон деткомбинат диэн буолбут, сэбиэдиссэйинэн Типянова Евдокия Прокопьевна анаммыт. Үөрэтии систематыгар киирбиттэр. 5. Билигин «Мичил» детсад буолан үс группалаах 540 м2 дьиэҕэ улэлии турар. 27 улэһиттээх. Ол иһигэр 10 педагог: 6 иитээччи, физрук, музрук, педагог-психолог, старшай воспитатель онтон 3 административнай улэһит, атыттара араас үлэһиттэр . 2009с республиканскай экспериментальнай площадкаҕа киирэн оҕону эт-хаан өттүнэн сайыннарыыга киирэн үлэлээбиппит. Билигин 60 оҕо сылдьар, кратковременнай группаны киллэрэн туран.

Сэбиэдиссэйдэр 1960-1970 сылларга икки детсадка уонна биир дьааһылаҕа үлэлээбиттэр: 1960-1961 с.с.Васильев Николай Степанович . 1961 с. өссө биир детсад аһыллыбыт онно 1961-1971 с.с. Иванова Елена Андреевна (1917-1998) үлэлээбит. 1961 с. . Поздеева Н.В. 2 No-дээх детсаадка Лыткина дьааһылаҕа үлэлээбиттэр. 1971 с. икки детсаады уонна дьааһыланы холбоон биир детсад буолбуттар. 1961-1971 с.с. Поздеева Нина Васильевна (1928-1988) 1961-1971 Лыткина Анна Семеновна (1940-1980) 1971-1988 с.с. Типянова Евдокия Прокопьевна -1936 1988-2001 с.с.Ушканова Ольга Федоровна 1948 2001-2004 с.с Матвеева Римма Георгиевна -1964 2004-2005 с.с.Шараборина Августина Васильевна 1979 2006-2011 с.с. Антонова Анна Алексеевна – 1964 2011 с. Васильева Оксана Иннокентьевна -1965 Нэьилиэккэ ыытыллар улэлэргэ актыыбынайдык кыттабыт. «За вклад в развитии дошкольного образовании» бэлиэ хаһаайыттара Ушканова О.Ф, Макарова А.И. 5 компьютер баар, биир интернетка холбонон турар.

“Сардаҥа” оҕо тэрилтэтэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

1973 сыл муус устар 23 күнүгэр сопхуос дириэктэрэ Н.И.Прокопьев титулга киллэттэрэн типовой бырайыагынан 50 миэстэлээх «Сардаҥа» детсады сопхуос үлэһиттэригэр анаан туттарбыта. Онон сопхуос көрүүтүгэр үлэлээбит. 1974 сылтан деткомбинат «Сардаҥа», 90-с сылларга ясли-сад «Сардаҥа», 2003 сыл муус устар ыйыгар оскуола иннигэр үөрэтэр судаарыстыба тэрилтэтэ «Сардаҥа» детсад буолбут, 2003 сыл ахсынньы ыйыгар оскуола иннинэ үөрэтэр муниципалитет тэрилтэтэ «Сардаҥа» детсад буолар, 2011сыл сэтинньи ыйыттан оскуола иннигэр үөрэтэр оҕону кэрэ эйгэтигэр уһуйар хайысхалаах бөддьүөккэ тутуллар муниципалитет тэрилэтэ «Сардаҥа» Маалыкай сэлиэнньэтин детсада диэн буолар, онтон 2015 сыл ахсынньы ыйыттан бүддьүөккэ оскуола иннинэ үөрэтэр, Саха өрөсппүүбүлүкэтин Ньурба оройуонун муниципалитетын тэрилтэтэ «Сардаҥа» детсад диэн ааттанар. Салайааччыларынан үлэлээбиттэр: 1973-1974 Иванова Елена Андреевна (1917-1998) 1974-1986 Евсеева Мария Иннокентьевна (1935) 1986-1991 Степанова Антонина Прокопьевна (1950) 1991-2003 Седалищева Пелагея Николаевна (1949) 2003-2007 Николаева Майя Николаевна(1970) 2007-2011 Михайлова Ольга Валерьевна (1984) 2011-2014 Иванова Людмила Владимировна (1985) 2014 сылтан Григорьева Туйара Серафимовна(1975) салайан олорор. Дьиэ уопсай иэнэ 429,2 кв.м, кухня – прачка иэнэ 52,5 кв.м. Барыта 27 үлэhит баар, сэбиэдиссэй, завхоз, старшай баспытаатал, психолог, музыкальнай руководитель, физкультура инструктора, гигиена инструктора, 6 иитээччи, 6 иитээччи көмөлөhөөччүтэ, 2 повар, таҥас сууйааччы, таҥас өтүүктээччи, рабочай, дворник, 3 харабынай Барыта 67 оҕо сылдьар, оо саада тэриллиэиттэн быhа холоон 700 оо иитиллэн тахсыбыт. Ильина Галина Спиридоновна Нагрудной знак - «За вклад в развитие дошкольного образования», Седалищева Пелагея Николаевна – Бордоҥ нэһилиэгтн бочуоттаах олохтооҕо. Тэрилтэ нэhилиэк, улуус олоҕор актыыбынайдык кыттар, ол курдук эдэр ыччат «Ситим» түмсүүтүгэр бааллар Аржакова О.С., Иванова Л.В., Тагров К.В., Макарова И.В., дьахталлар сэбиэттэригэр Григорьева О.А., Платонова М.Н., эбээлэр түмсүүлэригэр Иванова С.А., нэһилиэк депутаттарын сэбиэтигэр Михайлова О.В., инбэлииттэр түмсүүлэригэр Ушканова А.С., общественнай сэбиэткэ Григорьева Т.С., КДН-ҥа Михайлова О.В., ол таһынан волейбол сборнайыгар бааллар Спиридонова Н.Н., Макарова И.В., Аржакова О.С., 2016 сыл нэһилиэк иһигэр ыытыллыбыт «Хабылык» күрэҕэр 1 миэстэ, региональнай «Алыптаах үҥкүү түһүлгэтэ» 2016 сыллаахха үһүс төгүлүн ыытыллар күрэххэ «Сардаҥа» эбээлэрин ансаамбыла 3 истиэпэннээх лауреат буоллулар, «Сардаҥа» эдэр үлэһиттэрин ансаамбыла ситиһиилээхтик кытынна, бэлэмнэнии бөлөх иитиллээччитэ Спиридонова Лера Республиканскай «Кыһын Саха Сириттэн саҕаланар» диэн күрэххэ 2016 с. 3 истиэпэннээх дипломант буолла, иитиллээчилэр интернет ситиминэн араас Россия таһымнаах уруһуй күрэхтэригэр ситиһиилээхтик кытталлар. 1. Тэрилтэ иhигэр барыта 2 персональнай компьютер, 4 ноутбук баар. 2. 2016 сыл тохсунньутуттан хамнас карточкаҕа түhэр буолта. 3. 2016 сыл сэтинньититтэн тэрилтэ иhин таhын устар тэрил холбонно.

Эти-хааны чэбдигирдии уонна успуорт[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Урут нэһилиэккэ эти-хааны чэбдигирдии үлэтин оскуола физкультураҕа учууталлара ыыталлара. Ити үлэни кимнээх аан бастаан саҕалаабыттарын билбэтибит. Нэһилиэк олохтооҕо Кузнецов Василий Николаевич физкультура учууталынан ананан кэлэн оҕолорго эрэ буолбакка ыччат ортотугар ити үлэни салҕаабыт. Кини тустууну болуйбуолу онтон да атын көрүҥнэргэ оҕолору, ыччаттары дьарыктаабыт. үлэлээбит. 1962-1969 с.с Кузнецов Василий Николаевич (1936-1974 ) 1964-1968 с.с.Агеев Александр Александрович буоксаҕа дьарыктаабыт. 1966 с. спортсаала тутуллубутун кэннэ ити үлэ лаппа сэргэхсийбит. Аммосов Ким Николаевич физругунан кэлэн баран ыччаттары эмиэ дьарыктыыра. Сопхуоска үлэ гимнастикатыгар инструктор диэн көрүллүбүтүгэр 1969-1974 с.с. Такыров Владимир Николаевич (1946 с.) үлэлээбитэ. Кини кэнниттэн Тыаһытов Василий Афанасьевич , Григорьев Иннокентий Николаевич үлэлээбиттэрэ. 1993 с. Тыаһытов Василий Афанасьевич (1951 с.) оҕолору буоксаҕа дьарыгын саҕалаабыт. Ону таһынан көҥүл тустууга, хапсаҕайга, хайыһарынан болуйбуолунан, остуол тиэниһинэн оҕолор дьарыктаналлара. 2012 с. арочнай саала үлэҕэ киирбит. Оҕо спортивнай оскуолата тэриллэр. Онно дириэктэрдэринэн үлэлээбиттэр: 2013-2016 с.с. Шараборин Александр Владимирович (1979 с) 2016 сылтан Степанов Прокопий Юрьевич үлэлии сылдьар. Спортивнай оскуола 3 филиаллаах Өҥөлдьө, Хатыы, Малдьаҕар, барыта 20 үлэһиттээх ол иһигэр Маалыкайга 15 онтон тренерэ 8. Маалыкайга оҕолор 7 көрүҥҥэ дьарыктаналлар: буокуска, хайыһар, остуол тенниһэ, мас тардыһыыта, саахыиат болуйбуол, хапсаҕай. Саахыматы 2004 с. Иванова Акулина Иннокентьевна (1972 с.) дьарыктыыр. Оҕолор ситиһиилэрэ: Иванова Варвара Гаврильевна (1994 с.) Кыргыттарга өрөспүүбүлүкэ чөмпүйүөнэ. Галактионов Петр Андреевич (1993 с.) Улахан дьоҥҥо бастакы дуоскаҕа өрөспүүбүлүкэ чөмпүйүөнэ. Галактионов Алексей Андреевич (1995 с.) Оҕолорго өрөспүүбүлүкэ призера 2, 3 миэстэ. Иванов Михаил Иннокентьевич (1996 с.) Оҕолорго өрөспүүбүлүкэ призера. Саввинов Петр Алексеевич (2005 с) Оҕолорго өрөспүүбүлүкэ призера. Россияҕа Москва куоракка кыттааччы оҕолорго. Кириллина Жанна Николаевна (2001 с.) Өрөспүүбүлүкэҕэ 3 миэстэ оҕолорго 2016 с. Андреева Хаарчаана Саввична (1999 с.) Өрөспүүбүлүкэ призера 2013, 2014, 2015 с. 1995 с. Иванов Николай Иванович буоксаҕа Арассыыйаҕа оҕолорго чөмпүйүөн. 2015 с. Тыаһытова Валя оҕолорго Уһук Илиҥҥэ чөмпүйүөн, Арассыыйаҕа 2 миэстэ 2015 с Васильева Уйгулаана буоксаҕа Уһук илиҥҥэ чөмпүйүөн, 2016 с. 11-с миэстэ.