Бу сирэй Тохсунньу 11 куодун көр

'''Тохсунньу 11''' диэн [[Григориан халандаара|Григориан халандаарыгар]] сыл 11-с күнэ. Сыл бүтүө 354 күн ([[ордук хонуктаах сыл]]га 355 күн) баар.

== Бэлиэ күннэр ==
* {{Флагификация|Россия}} — [[Эркээйи сирдэр]] (заповедниктар) уонна национальнай пааркалар күннэрэ
* {{Флагификация|Албания}} — Өрөспүүбүлүкэ күнэ (1946)
* {{Флагификация|АХШ}} — [[Кулут|Дьонунан эргинии]] туһунан билии-көрүү күнэ
* {{Флагификация|Пуэрто-Рико}} — [[Эухенио Мария де Хостос]] күнэ. Эухенио Мария де Хостос (1839-1903), «Эль Гран Сьюдадано де лас Америкас» («Америка улуу гражданина») диэн аатынан биллэр учуутал, бөлөһүөк, юрист, социолог, суруйааччы уонна Пуэрто-Рико тутулуга суох буолуутун көмүскээччи
* {{Флагификация|Марокко}} — Утарылаһыы уонна тутулуга суох буолуу күнэ. 1956 сыллаахха бу дойду Францияттан уонна Испанияттан тутулуга суох буолуутун сөргүппүтэ
* {{Флагификация|Непал}} — Притхви Джаянти.  Притхви Нараян Шах (1723–1775), сомоҕолоспут Непал бастакы хоруолун төрөөбүт күнэ. 1951 сылтан 2006 сыллаахха диэри федеральнай күн этэ, билигин сорох регионнар эрэ бэлиэтииллэр
* {{Флагификация|Тунис}} — Оҕо күнэ<ref>{{Cite web|url=https://webplus.info/index.php?page=358&calendar=tunisia-day-traditions-and-holidays|title=Праздники в Тунисе, тунисский календарь памятных дней и национальные традиции государства|publisher=WebPlus.info — Календарь Туниса|lang=ru|accessdate=2020-01-10}}</ref>
* {{Флагификация|Япония}} — Кагами-бираки (аһаҕас сиэркилэ) — Күн таҥарата сиэркилэ көмөтүнэн босхоломмут күнэ. Аныгы Японияҕа үтүө мөкүнү, сырдык хараҥаны кыайыытын бэлиэтиир.

== Түбэлтэлэр ==
* [[630]] — [[Муhаммад]] уонна кинини батыһааччылар [[Мекка]]ны сэриилээн ылбыттар.
* [[947]] — [[Ляо династия]] ыраахтааҕыта Тай Цзун (Кидань импиэрийэтэ), [[Хойукку Цзинь]] судаарыстыбатыгар саба түспүт, түмүгэр бу дойду суох буолбута.
* [[1654]] — Арауко сэриитэ: Олохтоох мапуче-уилличе омуктар Соҕуруу Чиилигэ Буэно өрүскэ Испания аармыйатын кыайбыттар.
* [[1700]] — [[Арассыыйа импиэрийэтэ|Арассыыйа]]ҕа Византия халандаарын оннугар [[Юлиан халандаара]] киллэриллибит. Онон 7208 сыл ахсынньы 31 күнүн кэнниттэн 1700 сыл тохсунньу 1 күнэ буолбут. Сыл саҕаланыыта тохсунньу 1 күнүгэр көһөрүллүбүт.
* [[1917]] — [[Арассыыйа]]ҕа бастакы [[эркээйи сир]], ''Баргузиннааҕы [[киис]] эркээйи сирэ'', тэриллибит. 
* [[1919 сыл|1919]] — РСФСР Совнаркома [[Продразверстка|продразверстка]]ны киллэрэр туһунан дэкириэт таһаарбыт.
* [[1922]] — 14 саастаах [[Канаада]] олохтооҕо Леонард Томпсон аан дойдуга бастакынан [[диабет]]ы утары эми — ''инсулины'' ылбыт.
* [[1942 сыл|1942]] — Аан дойду иккис сэриитэ: Дьоппуон аармыйата [[Малайзия]] киин куоратын [[Куала Лумпур|Куала-Лумпур]]у ылбыт.
* [[1964]] — [[АХШ]] сүрүн хируура Лютер Терри, «[[Табах]] тардыы уонна доруобуйа» диэн киэҥник биллибит отчуотун таһаарбыт. Отчуокка табах тардыы доруобуйаҕа сэрэхтээҕэ этиллибит, мантан сылтаан дойду иһигэр уонна аан дойду да үрдүнэн табахтааһыны утары миэрэлэр ылыллыбыттар.
* [[1972]] — Илин Пакистан аатын [[Бангладеш]] диэҥҥэ уларыппыт.
* [[1993]] — [[Арассыыйа]] Бырабыыталыстыбата 22 нүөмэрдээх дьаһалынан «[[Хотугу аҕыйах ахсааннаах омуктар]] олорор сирдэрин испииһэгин» бигэргэппит. Бу испииһэккэ кэлин икки уларытыы 1993 с. алтынньы 7 уонна 2000 с. тохсунньу 23 күннэригэр киллэриллибиттэрэ.
* [[1994]] — [[Арассыыйа]]ҕа саҥа [[түмэн]] (парламент) үлэтин саҕалаабыт. Икки палааталаах: [[Судаарыстыбаннай Дуума]] (алын палаата) уонна [[Бэдэрээссийэ Сэбиэтэ]].
* [[2001]] — [[Духуобунас акадьыамыйата|Духуобунас акадьыамыйатын]] мунньаҕар СӨ Бэрэсидьиэнэ [[Михаил Николаев]] икки киһиэхэ акадьыамык дьупулуомун туттарбыт: бэйиэт, драматург суруйааччы [[Федоров Владимир Николаевич|Владимир Федоровка]] уонна литературовед [[Спиридонов Иван Григорьевич|Иван Спиридоновка]].

== Төрөөбүттэр ==
* [[1952]] — [[Жукова Людмила Николаевна|Людмила Жукова]] — [[дьүкээгир]] фольклорун, итэҕэлин чинчийэр учуонай, устуоруйа билимин хандьыдаата.
* [[1953]] — [[Дьячковская Мария Николаевна|Мария Дьячковская]] — филология билимин хандьыдаата.
* [[1960]] — [[Готовцева Лина Митрофановна|Лина Готовцева]] — [[Сомоҕо домохтор|сомоҕо домохтору]] үөрэтэр саха лингвист учуонайа, филология билимин хандьыдаата.

== Өлбүттэр ==
* [[1933]] — [[Вонгродскай Виталий Антонович|Виталий Вонгродскай]] (1856 с.т.) — Саха уобалаһыгар бастакы Кыһыл Кириэс амбулаториятын 1887 с. арыйбыт, олохтоох эмчиттэри бэлэмниир бастакы үөрэх кыһатын арыйбыт киһи. 
* [[1938]] — [[Лангемак Георгий Эрихович|Георгий Лангемак]] ытыллыбыт (1898 төр.), ракетнай техника салаатыгар үлэлээбит сэбиэскэй учуонай, Социалистыы Үлэ Дьоруойа (өлбүтүн кэннэ).
* [[1941 сыл|1941]] — [[Эмануил Ласкер]] (1868 төр.), ньиэмэс саахыматчыта уонна математига, саахымакка аан дойду иккис чөмпүйүөнэ (1894 сылтан 1921 сылга диэри).

{{ыйдар}}

[[Категория:Тохсунньу 11]]