Орлов Николай Алексеевич

Николай Алексеевич Орлов — Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Уус-Алдан улууһун ытык киһитэ, Аҕа дойду улуу сэриитин кыттыылааҕа, кыраайы үөрэтээччи.

Хоро нэһилиэгин устуоруйатын үөрэтиигэ балачча архивнай матырыйааллары муспут, ахтыылары хомуйбут, нэһилиэккэ биллэр-көстөр суолу хаалларбыт дьон олохторун хаһыаттарга сырдаппыт энтузиаст киһи быһыытынан биллэр. Кини олоҕун усталаах-туоратыгар төрөөбүт-үөскээбит нэһилиэгин дириҥник уонна кырдьыктаахтык үөрэтэн, тумаҥҥа сүтүөхчэ буолбут саҕахтары дьэҥкэрдэр туһугар туруулаһан үлэлэспитэ.

Орлов Николай Алексеевич 1925 сыллаахха ыам ыйын 12 кунугэр Уус-Алдан улууһун Хоро нэһилиэгэр дьадаҥы бааһынай кэргэнигэр төрөөбүтэ. Төгүрүк тулаайах улааппыта.

• 1934 с. Чараҥ начаальнай оскуолатыгар үөрэнэ киирбитэ уонна 1938 сыллаахха бүтэрбитэ.
• 1939 с. Мүрү 7 кылаастаах оскуолатыгар үөрэнэ киирбитэ. Манна сэттис кылааһы бүтэрбитэ.
• 1941 с. "Кыһыл Маяк" колхоз бырабылыанньата хоту балык бултааһыныгар ыыппыта. Күһүн эргиллэн кэлэн баран, колхох ферматыгар учуотчутунан үлэлээбитэ.
• 1943 с. бэс ыйын 3 күнүгэр Кыһыл Армия кэккэтигэр ыҥырыллыбыта.
• 06.08.1943-18.03.1944 сс. Монголияҕа 141-с караульнай ротаҕа сулууспалаабыта.
• 19.03.1944-09.08.1945 сс. 80-с мотострелковай полк 6-с ротатыгар сулууспалаабыта.
• 09.08.1945-03.03.1946 сс. Япония империалистарын утары 55-с Хинганскай Кыһыл Знамялаах стрелковай полка састаабыгар киирсэн сэриилэспитэ.
• 03.04.1946-06.11.1946 сс. 15935-Ю в/ч сулууспалаабыта.
• 16.03.1948 с. Кыһыл Армия кэккэтиттэн демобилизацияламмыта.
• Төрөөбүт колхоһугар 1950 с. диэри счетоводунан, звеноводунан үлэлээбитэ.
• 1950-1953 сс. Дьокуускайдааҕы тыа хаһаайыстыбатын оскуолатыгар үөрэнэн младшай агроном идэтин ылбыта.
• 1953-1954 сс. Маленков аатынан колхозка кылаабынай агрономунан, колхоз бэрэссэдээтэлин солбуйааччынан үлэлээбитэ. Комсомольскай тэрилтэ секретара этэ.
• 1955-1957 сс. Колхоз бырабылыанньатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччынан талыллыбыта. "Чараҥ" биригээдэтин биригэдьииринэн үлэлээбитэ.
• 1957 сыллаахтан КПСС чилиэнэ.
• 1958-1961 сс. Герой Егоров аатынан колхоз бэрэссэдээтэлин солбуйаачытынан үлэлээбитэ.
• 1961-1962 сс. Хабаровскайдааҕы Үрдүкү партийнай оскуола истээччитэ.
• 1961-1963 сс. "Чараҥ" биригээдэтин биригэдьиирэ.
• 1963 с. Мүрү орто оскуолатын ботаникаҕа учуутала.
• 1964 с. "Октябрь" колхоз кылаабынай агронома, бырабылыанньа бэрэссэдээтэлин солбуйааччы.
• 1965 с. Партизан Заболоцкай аатынан колхоз кылаабынай экономиһа.
• 1965-1967 сс. "Маяк" колхоз бэрэссэдээтэлин солбуйааччы, колхоз кылаабынай агронома.
• 1967-1968 сс. Герой Егоров аатынан колхоз парткомун босхоломмут секретара.
• 1969-1970 сс. саҥа тэриллибит ММС кылаабынай экономиһа.
• 1970 с. Уус-Алдан оройуонун тыатын хаһаайыстыбатын производственнай управлениетын инженер-строителэ.
• 1971-1979 сс. Старшай инженер-мелориатор.
• 1979-1983 сс. "Сардаҥа" совхоз "Чараҥ" биригээдэтин биригэдьиирэ.
• 1986-1990 сс. Уус-Алдан улууһунааҕы куурдуллар уонна нүөлсүтүллэр систематын эксплуатациялыыруправления маастара.

Өр сылларга нэһилиэк, оройуон сэбиэттэрин депутатынан хаста да талыллыбыта, уобаластааҕы комсомольскай, партийнай конференциялар делегаттара. Социалистическай куоталаһыы хас да төгүллээх кыайыылааҕа.

Туһаныллыбыт литэрэтиирэ

"Дойдум - Уус-Алдан Хорото" - Бороҕон: "Мүрү саһарҕата" АПХ, 2015 - 320 стр.