Егоров Василий Александрович

Егоров Василий Александрович — Иккис аан дойду сэриитин кыттыылааҕа.

Бордоҥҥо Угут Куөл кытылыгар Тельман аатынан холкуоска төрөөбүтэ-үөскээбитэ. Сэттэ кылааһы бүтэрэн баран Бордоҥ нэһилиэгин бастакы быыбарыгар дьокутаатынан талыллан Бордоҥ Советыгар секретардаабыт, онтон колхоһугар тахсан суотчуттаабыт. Хомсомуол. 1942 сыл сайыныгар аармыйаҕа ыҥырыллыбыта.

Ураал таһыгар атырдьах ыйыттан үөрэммитэ. 1943 сыл ыам ыйыгар Смоленскай туһаайыытынан бастаан сэриигэ киирбитэ. Кини 510-с стрелковай полк пулеметчига буолбута. Уруттаан эттэххэ, мантан инньэ Баһылайка 1946 сылга диэри биир да саханы түбэһэн көрсүбэтэх. Сэрии диэн ынырык, өлүү-сүтүү, алдьаныы-кээһэнии. Биирдэ ротатыттан төрдүөйэх эрэ хаалбыттарын Василий Александрович улаханнык хараастан кэпсиир. Илии пулеметугар икки буолаллар, кини «иккис нуемэрин» траншеяттан кини кэнниттэн тахсан истэ5инэ охторбуттар. Сэтинньи ыйга Витебскэй таьыгар биир иккитэ бааһыран туран пулеметун ыһыктыбакка ытыалаһар. Уот будулҕан ааспытын эрэ кэннэ санчааһы буллараллар, онтон нөҥүө 1944 сыл муус устарыгар диэри госпитальга эмтэнэр.

Саллаат Егоров сэриигэ итинтэн салгыы минометчик, онтон связист буолар. Кини бойобуой суолун түөрт түһүмэххэ арааран кэпсиэххэ сөп. Тоҕо диэтэххэ, кини Ийэ дойдутун босхолоһон баран, түөрт омук сирэ көҥүлү ылар дьылҕаларыгар, үтүө төлкөлөрө түстэнэллэригэр кыттыспыта.

Финляндия. 1944 сыл бэс ыйыгар Ленинград туьаайыытынан тимир-бетон бөҕөргөтүнүүлээх «Маннергейм линията» диэн ааттанааччыны тоҕу көтүү. Минометчик Егоров манна түүннэри-күнүстэри харса суох сэриилэһэр. Выборг куораты ылан баран Финляндия сиригэр тахсаллар. Кыһыл буойуннар бу дойду элбэх күөллээх, уулаах-бадарааннаах ураты усулуобуйаларыгар хоодуот быһыыны көрдөрөллөр. Балаҕан ыйыгар эрэ тиийэн Финляндия сэриини тохтотор, онтон ыла, билэрбит курдук, кини биһиги эйэлээх ыаллыы государствобыт.

Румыния. Историяҕа киирбит Яссы уонна Кишинев туһаайыыларынан кимэн киириитэ түргэтиир, ол аайы сибээстэһии точкалар уларыйа охсоллор. Онуоха связистар түргэннэрэ, сатабыллара, хорсуннара элбэҕи быһаарар. Биир оннук будумахха биһиги киһибит икки хонукка муна сылдьыбытын билигин сонньуйа ахтар. Кукурузанан, виноградынан аһаан сылдьыбыт, ол эрээри суолдьут-сонордьут өбүгэлэрдээх саха саллаата бэйэтин чааһын булбут.

Венгрия. онтон көҥүлү-дьолу илдьэ Венгрияҕа ааһар. Будапешт куораты фашистартан босхолуур биир ыйдаах кырыктаах кыргыһыыга кыттар. Ветеран оччотооҕу Будапешт куораты субу баардык өйдүүр. Связист Егоров доҕотторунуун буулдьа, снаряд ортотугар ытыалаһа-ытыалаһа сибээс олохтууллар. Биир оннук олус эппиэттээх уонна кутталлаах түгэҥҥэ сатабылын уонна хорсунун көрдөрбүтүн иһин кинини Кыһыл Сулус ордеҥҥа түһэрбиттэр, ол эрээри «урут орденыҥ суох эбит» диэх курдук этэн баран, «Хорсунун иһин» медалы туттарбыттар. Билигин Баьылайка оҕонньор ону, баҕар, дьыала бутулуннаҕа дуу диэн, хайдах эрэ саарбахтыы саныыр… Онтон олунньу 13 күнүгэр Будапешт бүтэһиктээхтик босхолонор, саллаат Егоров түөһүгэр «Будапеһы ылыы иһин» медаль анньыллар.

Австрия. Саллаат салгыы Австрияҕа тиийэр. Сэттэ хонукка эргиттэриигэ түбэһэн, кинилэр чаастара өлөр-өлүүгэ былдьата сыһар, сатабыл уонна хорсун быһыы түмүгэр төлө көтөллөр. Австрия диэн айылҕата, сирэ-уота букатын атын дойду, бэл дьиэлэрин турбата кытта сороҕор ураты — «Г» буукубалыы оҥоһуулаах диэн ветеран кэпсиир. Муус устар эмиэ уон үсүһугэр кини түөһүн «Венаны ылыы иһин» медаль киэргэтэр.

Түөрт Дойду — Финляндия, Румыния, Венгрия уонна Австрия төлкөлөрүн түстэһэн баран, В. А. Егоров кыайыыны ыраах омук сиригэр көрсөр, өссө биир сыл Румянияҕа Сиби куоракка советскай байыаннай чааска сулууспалыыр.1946 сыллаахха иккитэ бааһырыылаах, И. В. Сталин аатыттан 17 Махтал суруктаах дойдутугар дьэ эргиллэр. Колхоз председателэ, суотчута, ферма сэбиэдиссэйэ, охотоведа, совхоз диспетчерэ — буойун Егоров сэрии кэннинээҕи үлэтин оҥкуллара ити. Саха АССР Верховнай Советын Президиумун грамотата, уонунан ааҕыллар атын грамоталар кини үтүө суобастаах үлэтин туоһулууллар. Василий Александрович кэргэнэ Ааныскатыныын аҕыс оҕо амарах төрөппүтэрэ. Биэстэрэ үрдук үөрэҕи бүтэрбит, учууталыттан инженеригэр тиийэ араас идэлэрдээх дьоннор.