Амуур сахалара

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
(Мантан: Амур сахалара көстө)

Амуур сахалара — Амуур өрүһү бата былыргыттан олорор сахалар бөлөхтөрө.

Амма улууһун кыраайы үөрэтээччитэ Михаил Алексеев суруйарынан сахалар былыр-былыргыттан Учурунан өрө тахсан Силимдьи баһыттан таҥнары түһэн Зеяҕа киирэн Амууру булаллар эбит. Холобур, ол суолунан Лөглү Бөҕө диэн киһи нуучча кэлиэн иннинэ аймахтарын бился Амуур өрүһүгэр бара сылдьыбытын туһунан сэһэн баар. Ол айаныгар барыылыы-кэлиилиин үс сыл сылдьыбыта үһү.

Онтон кэлин XVII үйэ бүтүүтэ Бордуолаах тойон баһылыктаах барыта 6 тыһыынча киһилээх Боотулуу аҕатын ууһа Амматтан Кытайга күрээбитэ[1]. Кинилэр эмиэ ити суолунан айаннаабыт буолуохтарын сөп.

Билигин Амуур бэтэрээ өттүгэр сахалар Ивановскай (норуокка биллэр аата Ульген) диэн сиргэ түөлбэлээн олороллор. Манна 440-ча киһи олороруттан аҥаара эбэҥки аҥаара саха уонна бэрт аҕыйах күтүөт-кийиит нууччалар бааллар эбит.

Бөһүөлэк олохтоохторо XX үйэ 60-с сылларыгар бөдөҥсүтүү буолуон иннинэ Саха Остуойбата диэн Силимдьи орто сүүрүгүн диэки сытар сиргэ уонна Ульгеҥҥа тэнийэн олорбуттар эбит. Саха остуойбатыгар «Сырдык» диэн колхуос баар буола сылдьыбыт.

Ивановскай бөһүөлэк олохтоохторо оттоон аҕыйах сүөһү туталлар, дэлэйдик оҕуруот аһын үүннэрэллэр, коллективнай тэрилтэҕэ 700-кэ табалаахтар, бултууллар. Бөһүөлэк баһылыга — Соловьев Сергей Михайлович диэн саха киһитэ.

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. Шамаев И. И. Амур сахалара, Дьокуускай, 2009