Дубровник

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Дубровник (хорв. Dubrovnik)
Куорат
Дубровник гиэрбэтэ
Дубровник киин уулуссата
Дубровник киин уулуссата
Country  Хорватия
Region Дубровницко-Неретванской
Founded 7th century
Website: http://www.dubrovnik.hr

Дубро́вник (хорв. Dubrovnik, 1918 сылга дылы — Рагу́за, лат. Ragusa) — Хорватияҕа баар куорат, Дубровницко-Неретванская жупания киинэ. Киһитин ахсаана 42,6 тыһ (2011)[1]. Далмация соҕуруу өттүгэр сытар, Адриатика байҕал кытыыгар. Сир хамсааһына дьайар.

Муора порда, «Дубровник» норуоттар ыккардыларынааҕы аэропорт. Муора куруорда. Эргэ куорат муора тумулугар сыырга кириэппэс истиэнэлэринэн төгүрүктүнэн турар, XIV—XVIII үйэлэр таас дьиэлэриттэн турар, ЮНЕСКО Аан дойдутааҕы наследиетыгар объектарыгар киирэр.

История[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

7 үйэҕэ олохтоммут. 1358 саҕалаан Рагуза диэн латыын ааттаах Дубровницкай республика киинэ. Хорват тыла сайдыбыт кииннэриттэн биирдэстэрэ уонна билигин сүппүт далматин тыла, «Славяннар Афиныта». 1808 Иллирия провинциятын биир куората. 1815 сылтан австриятааҕы Далмация королевствотын куората. 1918-1941 сылларга Югославияҕа, 1941 уонна 1943-45 Хорватия, 1941-43 Италия, 1945-91 эмиэ Югославия састаабтарыгар. 1991 сылтан тутулуга суох Хорватияҕа.

Климат[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Климата субтропик, ыам ыйтан алтынньыга дылы сайыҥҥылыы ичигэс, куйаас кэм, кыһына сылаас. Сыллааҕы сөҥүү ортотунан — 1037 мм, сөҥүү муҥутаан сыл бүтүүтүгэр түһэр.

Салгын тэмпэрэтиирэтин орто кээмэйэ
Тохсунньу Олунньу Кулун тутар Муус устар Ыам ыйа Бэс ыйа От ыйа Атырдьах Балаҕан Алтынньы Сэтинньи Ахсынньы Сыл
9 °C 9.5 °C 11.5 °C 14.5 °C 17.5 °C 23.0 °C 26.0 °C 26.0 °C 20.5 °C 17.5 °C 13.0 °C 10.0 °C 16.6 °C

Архитектура[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Эргэ куорат үөһээттэн

Архитектура өртүгэр Дубровник икки аҥы хайдар — саҥа уонна эргэ. Эргэ куорат кириэппэс истиэнэтин иһигэр аныгы көрүҥүн XVII ү. туппут. Эргэ куорат орто үйэтинээҕи архитектура образеһа буолар. Саҥа куорат үксүн кэриэтэ XIX бүтүүтүгэр XX үйэ саҕаланыытыгар тутуллубут, иннэ гынан аныгы кыра этээстээх архитектура баһылаабыт.

  • Страдун — эргэ куорат киин уулуссата. Туристар уонна куорат олохтоохторо таптаан күүлэйдиир уулуссалара.
  • Кинээс дыбарыаһа — былыргыта куорат салалталарын дьиэтэ, билигин музей.
  • Куорат истиэнэлэрэ. Куорат истиэнэлэринэн эргэ куораты тула кэрийиэххэ сөп (уһуна быһа холоон 2 км). Истиэнэттэн куорат, муора уонна муора гаванын бэрт көстүүлэрэ аһыллаллар.
  • Пиле аан (XVI үйэ). Эргэ куоракка киирэр киин аан.
  • Францискааннар манастыырдара (XIV үйэ). Пиле аан таһыгар турар. Бэртээхэй ис тиэргэн. Манастыыр эмтиэкэтэ, манастыыр таһыгар болуоссакка — Онофрио фонтана тыгар, ахтитектор Онофрио делла Кава.
  • Ложа болуоссата. Куорат киин болуоссата, Пиле аанын утарыта сытар. Страдун түгэҕэр. Болуоссакка чаһыылаах звонница, аччыгый Онофрио фонтана, куорат ратушата.
  • Сибэтиэй Власий таҥара дьиэтэ (XVIII үйэ) — Дубровник араҥыччытын аатынан ааттаммыт таҥара дьиэтэ, Ложа болуоссатыгар турар. Таҥара дьиэтин алтарын иһигэр — кыһыл көмүһүнэн бүрүллүбүт үрүҥ көмүс статуя — XV ү. олохтоох уран тарбахтаахтарын шедевра.
  • Спонца дыбарыаһа (1516). Ложа болуоссатыттан хаҥас сытар. Куорат биир кэрэ дьиэтэ. Билигин онно куорат архива.
  • Куорат хомото — эргэ хомо, билигин да араас яхталар уонна балыксыттар оҥочолоро тохтууллар. Муораттан сибэтижй Иван фортунан (XVI үйэ) хаххаланан турар. Форт иһигэр икки музей баар — муоранан сылдьыы музейа уонна Аквариум, Адриатика байҕалыгар баар араас балыктарын көрүөххэ сөп.
  • Доминиканецтар манастыырдара (XIV—XVI ү.) — хомону кытыл өттүттэн харыстыыр сыалтан тутуллубут. Билигин онно музей аһыллан турар.
  • Дева Мария ырайга көтүүтүн кафедральнай собуора (1867) сир хамсааһынын кэнниттэн эргэ базилика акылаатыгар тутуллубут. Собуор ризницатыгар күндү таас уонна реликвия сэдэх коллекцията баар.
  • Этнография музейа эбэтэр Рупе музейа (1543) урукку куорат бурдук ампаарыгар баар.

Эргэ куоракка аан дойду сэҥээрэн көрөр "Былаас былдьаһыыта" (нууч. Игра престолов) сериал сорох чааһа уһуллар.

Галерея[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Франьо Туджман күргэтэ Кириэппэс истиэнэтэ Дева Мария ырайга көтүүтүн Собуора Кинээс дыбарыаһа

Тиһиктэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. Popis stanovništva, kućanstava i stanova 2011. godine. // dzs.hr. Тургутулунна 21 Муус устар 2015.