Эбээннэр: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
| 1 устуруока: | 1 устуруока: | ||
'''Эбээннэр''' (урукку ааттара ''илиҥҥи тоҥустар, ламууттар'') — [[эбэҥкилэр]]гэ чугас омуктар. Эбээн диэн тыл икки суолталаах буолуон сөп, бастакыта ''хайаттан түһээччи'', иккиһэ - ''маннааҕы, олохтоох киһи'' диэн. Ольскай түөлбэ уонна Камчааткаҕа баар Быстринскай оройуон эбээннэр бэйэлэрин ''орочел'' дииллэр — табалаах, табаһыт (орон — таба). Ольскай оройуон икки сэлиэнньэтигэр (Армань уонна Ола) олохтоох эбээннэр бэйэлэрин ''мэнэ, мэнэл'' дииллэр, ол аата биир сиргэ олорооччу диэн. Аллараа Халыма эбээннэрэ бэйэлэрин ''иилкан'' дииллэр — дьиҥнээх, оттон ''эвын'' диэн кинилэр хайаҕа уонна тайҕаҕа олорор эбээннэри ааттыыллар. |
'''Эбээннэр''' (урукку ааттара ''илиҥҥи тоҥустар, ламууттар'') — Арассыыйа хотугулуу илин өттүгэр тарҕанан олорор [[эбэҥкилэр]]гэ чугас омуктар. |
||
Эбээн диэн тыл икки суолталаах буолуон сөп, бастакыта ''хайаттан түһээччи'', иккиһэ - ''маннааҕы, олохтоох киһи'' диэн. Ольскай түөлбэ уонна Камчааткаҕа баар Быстринскай оройуон эбээннэр бэйэлэрин ''орочел'' дииллэр — табалаах, табаһыт (орон — таба). Ольскай оройуон икки сэлиэнньэтигэр (Армань уонна Ола) олохтоох эбээннэр бэйэлэрин ''мэнэ, мэнэл'' дииллэр, ол аата биир сиргэ олорооччу диэн. Аллараа Халыма эбээннэрэ бэйэлэрин ''иилкан'' дииллэр — дьиҥнээх, оттон ''эвын'' диэн кинилэр хайаҕа уонна тайҕаҕа олорор эбээннэри ааттыыллар. |
|||
Этнолингвистическэй классификацияннан эбээннэр тыллара тоҥус-мондьуур бөлөх хотугу тоҥус салаатыгар киирэр. |
Этнолингвистическэй классификацияннан эбээннэр тыллара тоҥус-мондьуур бөлөх хотугу тоҥус салаатыгар киирэр. |
||
09:57, 5 Балаҕан ыйын 2009 барыл
Эбээннэр (урукку ааттара илиҥҥи тоҥустар, ламууттар) — Арассыыйа хотугулуу илин өттүгэр тарҕанан олорор эбэҥкилэргэ чугас омуктар.
Эбээн диэн тыл икки суолталаах буолуон сөп, бастакыта хайаттан түһээччи, иккиһэ - маннааҕы, олохтоох киһи диэн. Ольскай түөлбэ уонна Камчааткаҕа баар Быстринскай оройуон эбээннэр бэйэлэрин орочел дииллэр — табалаах, табаһыт (орон — таба). Ольскай оройуон икки сэлиэнньэтигэр (Армань уонна Ола) олохтоох эбээннэр бэйэлэрин мэнэ, мэнэл дииллэр, ол аата биир сиргэ олорооччу диэн. Аллараа Халыма эбээннэрэ бэйэлэрин иилкан дииллэр — дьиҥнээх, оттон эвын диэн кинилэр хайаҕа уонна тайҕаҕа олорор эбээннэри ааттыыллар.
Этнолингвистическэй классификацияннан эбээннэр тыллара тоҥус-мондьуур бөлөх хотугу тоҥус салаатыгар киирэр.
2002 с. Бүтүн Арассыыйатааҕы биэрэпис түмүгүнэн Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр 11 657 эбээн олорор эбит, Магадаан уобалаһыгар — 2527, Камчааткаҕа — 1779, Чукотскай автономиялаах уокурукка — 1407, Хабаровскай кыраайга — 1272, Кэрээк автономиялаах уокуругар — 751.[1] Саха сиригэр эбээннэр бу улуустарга түөлбэлээн олороллор — Эбээн-Бытантай, Уус-Дьааҥы, Муома, Кэбээйи, Томпо, Булуҥ, Үөһээ Дьааҥы, Аллараа Халыма, Орто Халыма, Үөһээ Халыма, Алайыаха, Өймөкөөн, Абый; Магадаан уобалаһыгар маннык оройуоннарга — Ольскай, Хотугу-Эбээн, Орто-Канскай; Хабаровскай кыраайга маннык оройоуннарга — Охуоскай, Үөһээ-Бурея; Камчаатка Быстринскай оройоунугар.