1942 сыл: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
6 устуруока: | 6 устуруока: | ||
* [[Тохсунньу 2]] — [[Аан дойду иккис сэриитэ|Иккис аан дойду сэриитэ]]: Дьоппуон сэбилэниилээх күүстэрэ Филиппиин киин куоратын [[Манила]]ны сэриилээн ылбыттар. |
* [[Тохсунньу 2]] — [[Аан дойду иккис сэриитэ|Иккис аан дойду сэриитэ]]: Дьоппуон сэбилэниилээх күүстэрэ Филиппиин киин куоратын [[Манила]]ны сэриилээн ылбыттар. |
||
* [[Тохсунньу 8]] — [[Стивен Хокинг]] — [[Англия]] [[физик|физигэ]] уонна [[математик|математига]]. Аан дойду биир бастыҥ түөрүйэ чинчийээччитэ. Анал үөрэҕэ суох дьоҥҥо физиканы быһаарар элбэх ыстатыйалары уонна кинигэлэри суруйбута. |
* [[Тохсунньу 8]] — [[Стивен Хокинг]] — [[Англия]] [[физик|физигэ]] уонна [[математик|математига]]. Аан дойду биир бастыҥ түөрүйэ чинчийээччитэ. Анал үөрэҕэ суох дьоҥҥо физиканы быһаарар элбэх ыстатыйалары уонна кинигэлэри суруйбута. |
||
* [[Тохсунньу 11]] — Аан дойду иккис сэриитэ: Дьоппуон аармыйата [[Малайзия]] киин куоратын [[Куала Лумпур|Куала-Лумпур]]у ылбыт. |
|||
* [[Ыам ыйын 29]] — Харьков таһыгар сэбиэскэй сэриилэр хотторбут күннэрэ. |
* [[Ыам ыйын 29]] — Харьков таһыгар сэбиэскэй сэриилэр хотторбут күннэрэ. |
01:58, 21 Тохсунньу 2022 барыл
Сыллар |
---|
1938 1939 1940 1941 — 1942 — 1943 1944 1945 1946 |
Уоннуу сыллар |
1910-с 1920-с 1930-с — 1940-с — 1950-с 1960-с 1970-с |
Үйэлэр |
XIX үйэ — XX үйэ — XXI үйэ |
1942 сыл.
Туох буолбута
- Тохсунньу 2 — Иккис аан дойду сэриитэ: Дьоппуон сэбилэниилээх күүстэрэ Филиппиин киин куоратын Маниланы сэриилээн ылбыттар.
- Тохсунньу 8 — Стивен Хокинг — Англия физигэ уонна математига. Аан дойду биир бастыҥ түөрүйэ чинчийээччитэ. Анал үөрэҕэ суох дьоҥҥо физиканы быһаарар элбэх ыстатыйалары уонна кинигэлэри суруйбута.
- Тохсунньу 11 — Аан дойду иккис сэриитэ: Дьоппуон аармыйата Малайзия киин куоратын Куала-Лумпуру ылбыт.
- Ыам ыйын 29 — Харьков таһыгар сэбиэскэй сэриилэр хотторбут күннэрэ.
- Бэс ыйын 11 — ССРС уонна АХШ ыккардыларыгар ленд-лиз сөбүлэҥэр илии баттаммыт.
- Сэтинньи 12 — Аан дойду иккис сэриитэ: Гуадалканал иһин үс хонуктаах байҕал кыргыһыыта АХШ уонна Дьоппуон сэриилэрин ыккардыгар саҕаламмыт. Дьоппуоннар кыайтарбыттар.
- Сэтинньи 17 — АлСиб устуоруйатыгар саамай улахан авиакатастрофа буолбут: Красноярскайтан Киренскайга лүөччүктэри төттөрү илдьиэхтээх Ли-2 сөмүлүөт саахалламмыт, сүүрбэттэн тахса киһи өлбүт.
- Сэтинньи 19 — Сталинградтааҕы кыргыһыы кэмигэр сэбиэскэй аармыйа "Уран" диэн ааттаах утары кимэн киирии эпэрээссийэтин саҕалаабыт. Үс фронт кимэн киириитин түмүгэр икки Германия, икки Румыния уонна биир Италия аармыйалара урусхалламмыттар, ону кытары Сталинградка ньиэмэс 6-с аармыйата уонна атын чаастара төгүрүктээһиҥҥэ түбэспиттэр.
- Сэтинньи 23 — 330-тыһыынчалаах ньиэмэс сэриилэрин бөдөҥ бөлөҕүн Сталинград анныгар төгүрүктээһин түмүктэммит.
- Ахсынньы 2 — АХШ Чикаготыгар Италияттан төрүттээх учуонай Энрико Ферми бастакынан хонтуруолланар субурҕа ядернай реакцияны ыыппыт.
- Ахсынньы 20 — Аан дойду Иккис сэриитэ: дьоппуон сөмүөлүөттэрэ Калькуттаны (Ииндийэ) буомбалаабыттар.
- Ахсынньы 22 — Аан дойду иккис сэриитэ: Адольф Гитлер Фау-2 ракетаны оҥорор туһунан дьаһалга илии баттаабыт.
Төрөөбүттэр
- Муус устар 12 — Слепцова Людмила Даниловна — саха живописеһа,
- Муус устар 22 — Багынанова Зоя Петровна - СӨ норуодунай артыыһа, Саха АССР үтүөлээх артыыһа.
- Муус устар 26 — Иванов Валерий Иосифович — техническай билим кандидата
- Ыам ыйын 25 — Иванов Василий Иннокентьевич — суруйааччы, ССРС суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ.
- Атырдьах ыйын 5 — Новиков Анатолий Георгиевич — саха бөдөҥ учуонайа, философия билимнэрин доктора.
- Алтынньы 10 — Крылова Вера Климентьевна — искусствоведение кандидата
- Сэтинньи 20 — Джо Байден — АХШ 46-с бэрэсидьиэнинэн талыллыбыт киһи.
Өлбүттэр
- Корнилов Михаил Федорович (Мээнчэ уола), Соловки хаайыыга сытан Финляндияҕа күрээбит киһи.
- Певзняк Павел Матвеевич, 1930 - 1939 сыллардаахха ВКП(б) Саха обкомын сэкрэтээрэ.
- Кулун тутар 5 — Аржаков Степан Максимович (1899 — 1942) — государственнай, политическэй уонна хаһаайыстыбаннай диэйэтэл.
- Муус устар 30 — Асямов Сергей Александрович (01.11.1907—30.04.1942) — лётчик, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, Сэбиэскэй Сойуус Геройа (20.06.1942), майор.
- Ыам ыйын 12 — Бубякин Николай Васильевич, ил уонна партия диэйэтэлэ, 1929 - 1929 сыллардаахха Саха АССР Совнаркрмын бэрэсэдээтэлэ.
- Ыам ыйын 21 — Габышев Александр Гаврилович, 1934—1938 сыллардаахха Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин Президиумын бэрэссэдээтэлэ.
- Алтынньы 6 — Эрилик Эристиин (Яковлев Семен Степанович) (24.01.1892—06.10.1942) — саха поэта, прозаига.
- Ахсынньы 6 — Семен Иванов — Иркутскайга өрөбөлүүссүйэ кыттыылааҕа, кавалерист, Гражданскай сэрии кэмигэр Саха сиригэр кыһыл разведчиктар этэрээттэрин хамандыыра, Дьокуускайдааҕы хомуньуус баартыйа кэмитиэтин чилиэнэ, экэнэмиис (Ленинграадтааҕы норуот хаһаайыстыбатын үнүстүүтэ, 1924-26 сс.), Саха сиринээҕи Госбаан хонтуоратын управляющайа, Өлүөнэ өрүс пароходствотын управлениетын начаалынньыгын солбуйааччы, инженер-гидролог (Ленинграадтааҕы транспортнай академия, 1930-34 сс.).
- Ахсынньы 6 — Григорий Попов — Саха сиригэр төрөөбүт нуучча аҕабыыта, богословие билимин хандьыдаата, уопсастыбаннай диэйэтэл.