1945 сыл: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
4 устуруока: 4 устуруока:


== Туох буолбута ==
== Туох буолбута ==
* [[Тохсунньу 10]] — [[Туурак тыла|Туурак тылыгар]] ''алтынньы'', ''сэтинньи'', ''ахсынньы'' уонна ''тохсунньу'' ыйдар ааттара уларытыллыбыттар.

* [[Кулун тутар 22]] — [[Араб Лигата]] тэриллэр
* [[Кулун тутар 22]] — [[Араб Лигата]] тэриллэр
* [[Муус устар 25]] — [[Эльба]] өрүскэ сэбиэскэй уонна америка армиялара үөрүүлээх көрсүүлэрэ буолбут.
* [[Муус устар 25]] — [[Эльба]] өрүскэ сэбиэскэй уонна америка армиялара үөрүүлээх көрсүүлэрэ буолбут.

08:50, 20 Тохсунньу 2022 барыл

Сыллар
1941 1942 1943 194419451946 1947 1948 1949
Уоннуу сыллар
1910-с 1920-с 1930-с1940-с1950-с 1960-с 1970-с
Үйэлэр
XIX үйэXX үйэXXI үйэ

1945 сыл.

Туох буолбута

  • Кулун тутар 22Араб Лигата тэриллэр
  • Муус устар 25Эльба өрүскэ сэбиэскэй уонна америка армиялара үөрүүлээх көрсүүлэрэ буолбут.
  • Ыам ыйын 2Берлиҥҥа, Рейхстаг үрдүгэр ССРС былааҕа анньыллыбыт.
  • Ыам ыйын 8 — Карлсхорст диэн Берлин куорат таһынааҕы сиргэ Германия сэриилэрэ бэринэллэрин туһунан Аактаҕа илии баттаммыт.
  • Ыам ыйын 8 — Саха саллаата Донской Феодосий Рейхстаг таастарыгар сурук хаалларбыт: «Были и мы из Якутии». Бу Ньурба Маалдьаҕарыгар төрөөбүт киһи кэлин Саха араадьыйатыгар үлэлээбитэ, учуонай буолбута.
  • От ыйын 5 — Советскай армияҕа сэрии бүппүтүнэн демобилизация саҕаламмыт.
  • Бэс ыйын 24 күнүгэр Москубаҕа Кыайыы параада буолбута. Бу параадка Саха сириттэн 14 киһи кыттыбыта.
  • Сэтинньи 16ЮНЕСКО төрүттэммит — Холбоһуктаах Нациялар үөрэххэ, билимҥэ уонна култуураҕа тэрилтэлэрэ (ааҥл. UNESCO; United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization). Тэрилтэ сүрүн сыала-соруга - аан дойдуга эйэни уонна куттал суох буолуутун үөрэх, билим уонна култуура сайдыытын көмөтүнэн хааччыйыы. Дойдулар үөрэҕэ суох буолууну утары охсуһууларын, босхо үөрэхтээһини өйүүр, санаа уонна билии атастаһар киин курдук үлэлиир.

Төрөөбүттэр

  • Сэтинньи 12Георгий Родионов — муосчут, ювелир, СӨ норуодунай худуоһунньуга, РФ үтүөлээх худуоһунньуга, СӨ ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ, педагогика билимин хандьыдаата.

Өлбүттэр

  • Тохсунньу 6 — Владимир Вернадскай — учуонай, геохимия, биогеохимия, радиогеология үөрэҕин саҕалааччыта, биосфера, кини киhи дьайыытыттан ноосфераҕа (ол аата өй сфератыгар) кубулуйуутун уонна эволюциятын туһунан үөрэх айааччыта, Украина Билим Академиятын бастакы бэрэсидьиэнэ.