Ыам ыйын 13: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
|||
| 1 устуруока: | 1 устуруока: | ||
'''Ыам ыйын 13''' диэн [[ |
'''Ыам ыйын 13''' диэн [[Григориан халандаара|Григориан халандаарыгар]] сыл 133-с күнэ ([[ордук хонуктаах сыл]]га 134-c күнэ). Сыл бүтүө 232 күн баар. |
||
== Бэлиэ күннэр == |
|||
* {{Флагификация|Бразилия}} — Претос Велхос бэстибээл — 1888 сыллаахха дойдуга кулуттааһыны суох гыммыт Көмүс сокуон ылыллыбыт күнэ |
|||
* {{Флагификация|Колумбия}} — Сибэтиэй Мария күнэ |
|||
* {{Флагификация|Республика Конго}}, {{Флагификация|Нигерия}} — Гарланд күнэ |
|||
* {{Флагификация|Россия}} — Черноморскай флот күнэ<ref>[http://www.calend.ru/holidays/0/0/42 День Черноморского флота — 13 мая.]</ref> |
|||
* {{Флагификация|Россия}} — МВД харабыллыыр-хонбуойдуур сулууспатын күнэ |
|||
== Түбэлтэлэр == |
== Түбэлтэлэр == |
||
| 20 устуруока: | 28 устуруока: | ||
* [[1930]] — аатырбыт айанньыт [[Фритьоф Нансен]]. Хотугу Полюска айаннарынан ордук биллэр эрээри, дьиҥэр бөдөҥ учуонай уонна элбэх үтүөнү оҥорбут гуманист диэйэтэл этэ. Норвегия тутулуга суох буолуутун туруорсубута, Сэбиэскэй Арассыыйаны атын дойдулар билинэллэригэр элбэх сыратын уурбута, Волгаҕа хоргуйуу буолбутугар Европаттан көмө тэрийбитэ. Аан дойду бастакы сэриитин кэнниттэн тыһыынчанан дьону дойдутугар төннөрбүтүн, күрээбит дойдуларыгар олохсуйарга көмөлөспүтүн, дьылҕатын тупсарбытын иһин 1922 с. Нобель Эйэҕэ бириэмиэйтин ылбыта. |
* [[1930]] — аатырбыт айанньыт [[Фритьоф Нансен]]. Хотугу Полюска айаннарынан ордук биллэр эрээри, дьиҥэр бөдөҥ учуонай уонна элбэх үтүөнү оҥорбут гуманист диэйэтэл этэ. Норвегия тутулуга суох буолуутун туруорсубута, Сэбиэскэй Арассыыйаны атын дойдулар билинэллэригэр элбэх сыратын уурбута, Волгаҕа хоргуйуу буолбутугар Европаттан көмө тэрийбитэ. Аан дойду бастакы сэриитин кэнниттэн тыһыынчанан дьону дойдутугар төннөрбүтүн, күрээбит дойдуларыгар олохсуйарга көмөлөспүтүн, дьылҕатын тупсарбытын иһин 1922 с. Нобель Эйэҕэ бириэмиэйтин ылбыта. |
||
== Бырааhынньыктар == |
|||
{{ыйдар}} |
{{ыйдар}} |
||
22:38, 12 Ыам ыйын 2021 барыл
Ыам ыйын 13 диэн Григориан халандаарыгар сыл 133-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 134-c күнэ). Сыл бүтүө 232 күн баар.
Бэлиэ күннэр
Бразилия — Претос Велхос бэстибээл — 1888 сыллаахха дойдуга кулуттааһыны суох гыммыт Көмүс сокуон ылыллыбыт күнэ
Колумбия — Сибэтиэй Мария күнэ
Конго Өрөспүүбүлүкэтэ, 
Нигерия — Гарланд күнэ
Түбэлтэлэр
- 1846 — АХШ Техас штааты былдьаһан Миэксикэҕэ сэриини биллэрбит. Бу сэрии түмүгэр билиҥҥи Калифорния, Нью-Мексико, Аризона, Невада уонна Юта штааттар сирдэрэ уонна Техас АХШ састаабыгар киирбиттэр.
- 1888 — Бразилияҕа кулуттааһыны суох оҥорбуттар.
- 1918 — Арассыыйаҕа оробуочайдары, аармыйаны, дьадаҥылары аһынан хааччыйар соруктаах Аска-үөлгэ диктатура саҕаланар. Ону аныыр ВЦИК уонна совнарком дэкириэттэрэ тахсыбыт.
- 1934 — ССРС суруйааччыларын сойууһун бастакы мунньаҕар Максим Горькайга бастакы нүөмэрдээх билиэт туттарыллыбыт.
- 1945 — штурмовик сөмүлүөккэ сулууспалаабыт таба ытарынан биллибит стрелок-радист Иннокентий Колесов эдьиийигэр Суоттуга сурук суруйбут, Кыһыл Сулус, Албан Аат III степеннээх уордьаннарынан уонна «Хорсунун иһин» мэтээлинэн наҕараадаламмытын кэпсээбит. Аҕыйах хонон баран кыргыһыыга өлбүт.
- 1980 — Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ икки киһиэхэ туттарыллыбыт: "Былыргы Бүлүү уоттара" оратория ааптарыгар композитор Николай Берестовка уонна опера ырыаһытыгар Иван Степановка.
- 1992 — Риим Паапата Иоанн Павел II Ыарыһах күнүн бэлиэтииргэ ыҥырбыта. Бу күн онтон ыла сыл ахсын олунньу 11 күнүгэр бэлиэтэнэр буолбута.
- 2000 — Арассыыйаҕа федеральнай уокуруктар тэриллибиттэр.
Төрөөбүттэр
- 1859 — Кэтт Марсден — араҥ ыарыыны утары охсуспут, XIX үйэ бүтүүтүгэр Саха сиригэр кэлэ сылдьан Бүлүүтээҕи лепрозорийы арыйбыт Англия дьахтара.
- 1922 — Орто Бүлүү улууһун Өргүөтүгэр (билигин Бүлүү улууһун Арыылаах нэһилиэгэ) Николай Степанов (1992 өлб.) — Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа. Пулеметчик Украина, Молдова, Румыния, Югославия, Венгрия, Австрия уонна Чехословакия босхолооһуннарыгар кыттыбыт. Соҕуруу Бууг өрүһү туорааһыҥҥа хорсун быһыытын иһин дьоруой аатыгар түһэриллибит, ол эрээри докуомуоннара сүтэн, наҕараадатын ылбакка хаалбыт. 1990 сыллаахха Кириэмилгэ баран бэйэтэ туппута.
- 1925 — Кириэс-Майыар нэһилиэгэр (билигин Абый улууһа) Николай Абыйчанин) — суруйааччы
- 1946 — Ньурба улууһун Сүлэ нэһилиэгэр уустук дьылҕалаах бэйиэт Варвара Потапова төрөөбүтэ (1979 өлб.)
Өлбүттэр
- 1930 — аатырбыт айанньыт Фритьоф Нансен. Хотугу Полюска айаннарынан ордук биллэр эрээри, дьиҥэр бөдөҥ учуонай уонна элбэх үтүөнү оҥорбут гуманист диэйэтэл этэ. Норвегия тутулуга суох буолуутун туруорсубута, Сэбиэскэй Арассыыйаны атын дойдулар билинэллэригэр элбэх сыратын уурбута, Волгаҕа хоргуйуу буолбутугар Европаттан көмө тэрийбитэ. Аан дойду бастакы сэриитин кэнниттэн тыһыынчанан дьону дойдутугар төннөрбүтүн, күрээбит дойдуларыгар олохсуйарга көмөлөспүтүн, дьылҕатын тупсарбытын иһин 1922 с. Нобель Эйэҕэ бириэмиэйтин ылбыта.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||