Тохсунньу 6

Тохсунньу 6 диэн Григориан халандаарыгар сыл 6-с күнэ. Сыл бүтүө 359 күн (ордук хонуктаах сылга 360 күн) баар.

Бэлиэ күннэр

• Исландия Исландия — Йоль. Былыргы германскай омуктарга кыһын ортотун бэлиэтиир күн. Урут Кыһыҥҥы күн туруутун кытта ситимнээҕэ, билигин Ороһооспону кытта силлиһэн хаалбыт.
• Ямайка Ямайка — Маруннар күннэрэ. Маруннар диэн Ямайка көҥүл буоларын туһугар Британия сэбилэниилээх күүстэрин утары сэриилэспит дьон.

Түбэлтэлэр

• 1912 — Ньиэмэс геофизига Альфред Вегенер бастакытын континеннар дрейфтэрин туһунан түөрүйэтин билиһиннэрбит.
• 1922 — Москубаҕа Наркомнац кэллиэгийэтэ Саха автономнай уобалаһын тэрийэргэ быһаарбыт.
• 1907 — Аатырбыт теоретик педагог Мария Монтессори Римҥэ оробуочайдар оҕолоругар аналлаах бастакы оскуолатын уонна уһуйаанын арыйбыт.
• 1943 — Кыһыл Аармыйаҕа пэтилииссэ оннугар погуон киллэриллибит.
• 1959 — Дьокуускайга тиис поликлиниката аһыллыбыт.
• 2003 — СӨ вице-бэрэсидьиэнин 7-ВП нүөмэрдээх дьаһала тахсыбыт: «Бар-дьоҥҥо туһалаах омук литэрэтиирэтин таһаарыы туһунан».
• 2006 — Арассыыйа бэрэсидьиэнэ Владимир Путин Дьокуускайга Национальнай уус-уран түмэлгэ сылдьан суруналыыстары кытта кэпсэтиитигэр "сахалар култуураҕытын өрө тута сылдьаргытын үөрэ көрдүм" диэбит.

Төрөөбүттэр

• 1412 — Жанна д’Арк — аҥылычааннары утары өрө турууну тэрийбит Франция национальнай дьоруойа, католицизмҥа сибэтиэй быһыытынан билиниллэр.
• 1596 — Богдан Хмельницкэй — Запорожскай Сэрии гетмана, Украина полководеһа уонна судаарыстыба дьайыксыта.
• 1655 — Якоб Бернулли — Швейцария матымаатыга.
• 1905 — Степан Ефремов — драматуур, Саха АССР ускуустубатын үтүөлээх дьайыксыта, Саха АССР оскуолатын үтүөлээх учуутала, Хаҥалас улууһун Ытык киһитэ.
• 1906 — Николай Мординов - Амма Аччыгыйа — саха норуодунай суруйааччыта (1966), Дьокуускай куоратын ытык киһитэ (1972). Кини аата иҥэриллибитэ: Таатта улууһун Харбалаах орто оскуолатыгар, «Кэскил» оҕо кинигэтин кыһатыгар (2014).
• 1910 — Мария Бурцева — саха бастакы идэтийбит суруналыыс дьахтара, «Кыым» хаһыакка үлэлээбитэ.
• 1932 — Николай Каратаев — 1987-1998 сылларга Саха Өрөспүүбүлүкэтин Үрдүкү суутун бэрэстээтэлэ, 1972-1987 сылларга Саха АССР прокурора, Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин хас да ыҥырыытын дьокутаата. Кини аатын 1999 сылтан Бүлүү улууһун Тааһаҕар орто оскуолата сүгэр.
• 1933 — Олег Макаров — сэбиэскэй космонавт, икки төгүллээх Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа, Дьокуускай куорат ытык киһитэ (1977).
• 1937 — Василий Роббек — Саха Өрөспүүбүлүкэтин наукатын Акадьыамыйатын акадьыамыга, тыл үөрэҕин билимнэрин дуоктара, Хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар кыһалҕаларын Үнүстүүтүн төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ, 1992 сылтан 2008 сыллаахха диэри салайбыта.
• 1938 — Адриано Челентано — Италия ырыаһыта, киинэ артыыһа, режиссёра.
• 1949 — Сергей Кистенев (09.03.2003 өлб.) — Саха сирин чинчийбит археолог, устуоруйа билимин хандьыдаата.

Өлбүттэр

• 1884 — Грегор Иоганн Мендель — Австрия биолога уонна ботанига, наследственность туһунан үөрэх сайдыытыгар сүҥкэн оруолу оонньообут киһи. Кини арыйбыт сокуоннарыгар (Мендель сокуоннара диэн ааттаналлар) аныгы генетика олоҕурбута.
• 1945 — Владимир Вернадскай — учуонай, геохимия, биогеохимия, радиогеология үөрэҕин саҕалааччыта, биосфера, кини киhи дьайыытыттан ноосфераҕа (ол аата өй сфератыгар) кубулуйуутун уонна эволюциятын туһунан үөрэх айааччыта, Украина Билим Академиятын бастакы бэрэсидьиэнэ.
• 1949 — Виктор Флеминг — Оскар кыайыылаах АХШ киинэ режиссера уонна продюсера. Кини ордук аатырбыт киинэлэрэ The Wizard of Oz (1939) уонна Gone with the Wind (1939).