Ахсынньы 27: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
9 устуруока: 9 устуруока:
* [[1831]] — [[Дарвин Чарльз|Чарльз Дарвин]] «[[Бигль (бриг)|Бигль]]» хараабылга олорон [[Эволюция түөрүйэтэ|Эволюция түөрүйэтин]] айбыт айанын саҕалаабыт.
* [[1831]] — [[Дарвин Чарльз|Чарльз Дарвин]] «[[Бигль (бриг)|Бигль]]» хараабылга олорон [[Эволюция түөрүйэтэ|Эволюция түөрүйэтин]] айбыт айанын саҕалаабыт.
* [[1918]] — [[Германия]]ҕа Позен (Познань) диэн сиргэ [[Позеннааҕы бастаанньа (1918—1919)|поляктар бастаанньалара]] саҕаламмыт.
* [[1918]] — [[Германия]]ҕа Позен (Познань) диэн сиргэ [[Позеннааҕы бастаанньа (1918—1919)|поляктар бастаанньалара]] саҕаламмыт.
* [[1932]] — [[ССРС]]-ка [[ССРС пааспара|пааспар]] баар буолбут. Бу иннинэ кыраныысса таһыгар үлэлиир эрэ гражданнар пааспардаах этилэр (холобур, Маяковскай 1929 с. хоһоонугар ол пааспар этиллэр).
* [[1922]] — ''I Бүтүн Саха сиринээҕи сэбиэттэр учредительнай сийиэстэрэ'' саҕаламмыт, [[тохсунньу 19]] күнүгэр түмүктэммит. Сийиэскэ [[Саха АССР]] судаарыстыбаннай былааһын үрдүкү уорганнарын төрүттээбиттэрэ. ''Саха АССР Толоруулаах киин кэмитиэтэ'' (ЯЦИК) талыллыбыт, бу өрөспүүбүлүкэҕэ үрдүкү былааһы туппут парламент, кини оннугар [[1938]] сыллаахха ''Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтэ'' тэриллибитэ, онтон [[1992]] сыллаахха — [[Ил Түмэн]]. Толоруулаах киин кэмитиэт бэрэстээтэлинэн [[Былатыан Ойуунускай]] талыллыбыт, кини солбуйааччыта — [[Широких Алексей Дмитриевич|Алексей Широких]]. Ону кытары Саха АССР бырабыыталыстыбата тэриллибит, бэрэстээтэлэ — [[Исидор Барахов]], кини солбуйааччыта — [[Донской Семен Николаевич (бастакы)|Семен Донской-1]].
* [[1922]] — ''I Бүтүн Саха сиринээҕи сэбиэттэр учредительнай сийиэстэрэ'' саҕаламмыт, [[тохсунньу 19]] күнүгэр түмүктэммит. Сийиэскэ [[Саха АССР]] судаарыстыбаннай былааһын үрдүкү уорганнарын төрүттээбиттэрэ. ''Саха АССР Толоруулаах киин кэмитиэтэ'' (ЯЦИК) талыллыбыт, бу өрөспүүбүлүкэҕэ үрдүкү былааһы туппут парламент, кини оннугар [[1938]] сыллаахха ''Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтэ'' тэриллибитэ, онтон [[1992]] сыллаахха — [[Ил Түмэн]]. Толоруулаах киин кэмитиэт бэрэстээтэлинэн [[Былатыан Ойуунускай]] талыллыбыт, кини солбуйааччыта — [[Широких Алексей Дмитриевич|Алексей Широких]]. Ону кытары Саха АССР бырабыыталыстыбата тэриллибит, бэрэстээтэлэ — [[Исидор Барахов]], кини солбуйааччыта — [[Донской Семен Николаевич (бастакы)|Семен Донской-1]].
* [[1932]] — [[ССРС]]-ка [[ССРС пааспара|пааспар]] баар буолбут. Бу иннинэ кыраныысса таһыгар үлэлиир эрэ гражданнар пааспардаах этилэр (холобур, Маяковскай 1929 с. хоһоонугар ол пааспар этиллэр).
* [[1938]] — ССРС-ка [[Социалистыы Үлэ Дьоруойа]] диэн ытык аат олохтоммут. Бу инннинэ [[Үлэ Дьоруойа]] диэн сыбаанньа баар этэ.
* [[1938]] — ССРС-ка [[Социалистыы Үлэ Дьоруойа]] диэн ытык аат олохтоммут. Бу инннинэ [[Үлэ Дьоруойа]] диэн сыбаанньа баар этэ.
* [[1979]] — [[ССРС]] спецнааһа Афганистааҥҥа бэрэсидьиэн дыбарыаһыгар саба түспүт. Бу түмүгэр [[Афганистаан]] иккис бэрэсидьиэнэ [[Амин Хавизулла|Хавизулла Амин]] өлбүт, ол кэннэ олорбут икки бэрэсидьиэни аан дойду элбэх судаарыстыбалара [[ССРС]] марионеткаларынан ааҕаллар этэ.
* [[1979]] — [[ССРС]] спецнааһа Афганистааҥҥа бэрэсидьиэн дыбарыаһыгар саба түспүт. Бу түмүгэр [[Афганистаан]] иккис бэрэсидьиэнэ [[Амин Хавизулла|Хавизулла Амин]] өлбүт, ол кэннэ олорбут икки бэрэсидьиэни аан дойду элбэх судаарыстыбалара [[ССРС]] марионеткаларынан ааҕаллар этэ.

23:29, 26 Ахсынньы 2020 барыл

Ахсынньы 27 диэн Григориан халандаарыгар сыл 361-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 362-c күнэ). Сыл бүтүө 4 күн баар.

Бэлиэ күннэр

Түбэлтэлэр

Төрөөбүттэр

  • 1822Луи Пастер (28.09.1895 өлб.) — аныгы вакцинация олугун уурбут Франция микробиолога уонна химигэ.
  • 1908 — Георгий Васильев (23.09.1981 өлб.) — литературовед, кириитик, тылбаасчыт, тыл үөрэҕин хандьыдаата.
  • 1919 — Николай Антонов (04.01.2002 өлб.) — саха былыргы лиэксикэтин чинчийбит биллиилээх тюрколог, филология билимин дуоктара, профессор,
  • 1922 — Өлүөхүмэ Ииннээҕэр Ариан Кузьмин (06.06.1996 өлб.) — космос сардаҥаларын үөрэппит физик-учуонай, билим салайааччыта, СГУ ректора, Аҕа дойду сэриитин кыттыылааҕа.
  • 1977 — Жанна Бурцева — нууччалыы тыллаах саха литэрэтиирэтин чинчийэр учуонай, филология билимин хандьыдаата.

Өлбүттэр

  • 1938Осип Мандельштам (1891 төр.), XX үйэ нуучча бөдөҥ бэйиэттэриттэн биирдэстэрэ, тылбаасчыт уонна литэрэтиирэ кириитигэ. Былааһы утарда диэн буруйданан хаайыыга угуллубута, Владивостокка Дальстрой пересыльнай лааҕырыгар өлбүтэ.