Ахсынньы 27: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
|||
| 5 устуруока: | 5 устуруока: | ||
== Түбэлтэлэр == |
== Түбэлтэлэр == |
||
* [[537]] — [[Константинополь|Константинопольга]] (билигин Стамбул) баараҕай улахан саҥа [[Айыы София (Константинополь)|София собуорун]] арыйар туом оҥоһуллубут. |
|||
* [[1831]] — [[Дарвин Чарльз|Чарльз Дарвин]] «[[Бигль (бриг)|Бигль]]» хараабылга олорон [[Эволюция түөрүйэтэ|Эволюция түөрүйэтин]] айбыт айанын саҕалаабыт. |
|||
* [[1918]] — [[Германия]]ҕа Позен (Познань) диэн сиргэ [[Позеннааҕы бастаанньа (1918—1919)|поляктар бастаанньалара]] саҕаламмыт. |
|||
* [[1932]] — [[ССРС]]-ка [[ССРС пааспара|пааспар]] баар буолбут. Бу иннинэ кыраныысса таһыгар үлэлиир эрэ гражданнар пааспардаах этилэр (холобур, Маяковскай 1929 с. хоһоонугар ол пааспар этиллэр). |
|||
* [[1922]] — ''I Бүтүн Саха сиринээҕи сэбиэттэр учредительнай сийиэстэрэ'' саҕаламмыт, [[тохсунньу 19]] күнүгэр түмүктэммит. Сийиэскэ [[Саха АССР]] судаарыстыбаннай былааһын үрдүкү уорганнарын төрүттээбиттэрэ. ''Саха АССР Толоруулаах киин кэмитиэтэ'' (ЯЦИК) талыллыбыт, бу өрөспүүбүлүкэҕэ үрдүкү былааһы туппут парламент, кини оннугар [[1938]] сыллаахха ''Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтэ'' тэриллибитэ, онтон [[1992]] сыллаахха — [[Ил Түмэн]]. Толоруулаах киин кэмитиэт бэрэстээтэлинэн [[Былатыан Ойуунускай]] талыллыбыт, кини солбуйааччыта — [[Широких Алексей Дмитриевич|Алексей Широких]]. Ону кытары Саха АССР бырабыыталыстыбата тэриллибит, бэрэстээтэлэ — [[Исидор Барахов]], кини солбуйааччыта — [[Донской Семен Николаевич (бастакы)|Семен Донской-1]]. |
* [[1922]] — ''I Бүтүн Саха сиринээҕи сэбиэттэр учредительнай сийиэстэрэ'' саҕаламмыт, [[тохсунньу 19]] күнүгэр түмүктэммит. Сийиэскэ [[Саха АССР]] судаарыстыбаннай былааһын үрдүкү уорганнарын төрүттээбиттэрэ. ''Саха АССР Толоруулаах киин кэмитиэтэ'' (ЯЦИК) талыллыбыт, бу өрөспүүбүлүкэҕэ үрдүкү былааһы туппут парламент, кини оннугар [[1938]] сыллаахха ''Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтэ'' тэриллибитэ, онтон [[1992]] сыллаахха — [[Ил Түмэн]]. Толоруулаах киин кэмитиэт бэрэстээтэлинэн [[Былатыан Ойуунускай]] талыллыбыт, кини солбуйааччыта — [[Широких Алексей Дмитриевич|Алексей Широких]]. Ону кытары Саха АССР бырабыыталыстыбата тэриллибит, бэрэстээтэлэ — [[Исидор Барахов]], кини солбуйааччыта — [[Донской Семен Николаевич (бастакы)|Семен Донской-1]]. |
||
* [[1979]] — [[ССРС]] спецнааһа Афганистааҥҥа Амин президент дыбарыаһыгар саба түспүт. Бу түмүгэр [[Афганистаан]] иккис президена [[Амин Хавизулла|Хавизулла Амин]] өлбүт, ол кэннэ олорбут икки президены аан дойду элбэх судаарыстыбалара ССРС марионеткаларынан ааҕаллар этэ. |
* [[1979]] — [[ССРС]] спецнааһа Афганистааҥҥа Амин президент дыбарыаһыгар саба түспүт. Бу түмүгэр [[Афганистаан]] иккис президена [[Амин Хавизулла|Хавизулла Амин]] өлбүт, ол кэннэ олорбут икки президены аан дойду элбэх судаарыстыбалара ССРС марионеткаларынан ааҕаллар этэ. |
||
* [[1991]] — [[Михаил Николаев]] |
* [[1991]] — [[Михаил Николаев]] Саха Өрөспүүбүлүкэтин бэрэсидьиэнин дуоһунаһыгар киирбит, сахалыы уонна нууччалыы андаҕар биэрбит. |
||
== Төрөөбүттэр == |
== Төрөөбүттэр == |
||
22:47, 26 Ахсынньы 2020 барыл
Ахсынньы 27 диэн Григориан халандаарыгар сыл 361-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 362-c күнэ). Сыл бүтүө 4 күн баар.
Бэлиэ күннэр
Түбэлтэлэр
- 537 — Константинопольга (билигин Стамбул) баараҕай улахан саҥа София собуорун арыйар туом оҥоһуллубут.
- 1831 — Чарльз Дарвин «Бигль» хараабылга олорон Эволюция түөрүйэтин айбыт айанын саҕалаабыт.
- 1918 — Германияҕа Позен (Познань) диэн сиргэ поляктар бастаанньалара саҕаламмыт.
- 1932 — ССРС-ка пааспар баар буолбут. Бу иннинэ кыраныысса таһыгар үлэлиир эрэ гражданнар пааспардаах этилэр (холобур, Маяковскай 1929 с. хоһоонугар ол пааспар этиллэр).
- 1922 — I Бүтүн Саха сиринээҕи сэбиэттэр учредительнай сийиэстэрэ саҕаламмыт, тохсунньу 19 күнүгэр түмүктэммит. Сийиэскэ Саха АССР судаарыстыбаннай былааһын үрдүкү уорганнарын төрүттээбиттэрэ. Саха АССР Толоруулаах киин кэмитиэтэ (ЯЦИК) талыллыбыт, бу өрөспүүбүлүкэҕэ үрдүкү былааһы туппут парламент, кини оннугар 1938 сыллаахха Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтэ тэриллибитэ, онтон 1992 сыллаахха — Ил Түмэн. Толоруулаах киин кэмитиэт бэрэстээтэлинэн Былатыан Ойуунускай талыллыбыт, кини солбуйааччыта — Алексей Широких. Ону кытары Саха АССР бырабыыталыстыбата тэриллибит, бэрэстээтэлэ — Исидор Барахов, кини солбуйааччыта — Семен Донской-1.
- 1979 — ССРС спецнааһа Афганистааҥҥа Амин президент дыбарыаһыгар саба түспүт. Бу түмүгэр Афганистаан иккис президена Хавизулла Амин өлбүт, ол кэннэ олорбут икки президены аан дойду элбэх судаарыстыбалара ССРС марионеткаларынан ааҕаллар этэ.
- 1991 — Михаил Николаев Саха Өрөспүүбүлүкэтин бэрэсидьиэнин дуоһунаһыгар киирбит, сахалыы уонна нууччалыы андаҕар биэрбит.
Төрөөбүттэр
- 1908 — Васильев Георгий Митрофанович (27.12.1908—23.09.1981) — литературовед, кириитик, тылбаасчыт, тыл үөрэҕин хандьыдаата.
- 1919 — Антонов Николай Климович (27.12.1919—04.01.2002) — филологическай билим доктора, биллиилээх тюрколог, профессор,
- 1922 — Өлүөхүмэ Ииннээҕэр Кузьмин Ариан Ильич — космос сардаҥаларын үөрэппит физик-учуонай, билим салайааччыта, СГУ ректора, Аҕа дойду сэриитин кыттыылааҕа.
- 1977 — Бурцева Жанна Валерьевна — филология билимин кандидата.
Өлбүттэр
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||