Сэтинньи 20: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Otchut (ырытыы | суруйуу)
Otchut (ырытыы | суруйуу)
15 устуруока: 15 устуруока:
* [[1917]] — ЯКОБ (комитет общественной безопасности), эсердар комитеттара, Дьокуускай куорат дуумата, байыаннай уонна бааһынай депутааттар сэбиэттэрэ, «Саха национальнай комитета», федералистар сойуустарын киин комитета мунньахтаан [[Өрөбөлүүссүйэни көмүскүүр кэмитиэт|Өрөбөлүүссүйэни көмүскүүр кэмитиэти]] олохтообуттар.
* [[1917]] — ЯКОБ (комитет общественной безопасности), эсердар комитеттара, Дьокуускай куорат дуумата, байыаннай уонна бааһынай депутааттар сэбиэттэрэ, «Саха национальнай комитета», федералистар сойуустарын киин комитета мунньахтаан [[Өрөбөлүүссүйэни көмүскүүр кэмитиэт|Өрөбөлүүссүйэни көмүскүүр кэмитиэти]] олохтообуттар.
* [[1917]] — [[Якутский голос, хаһыат|«Якутский голос»]] диэн ааттаах хаһыат бастакы нүөмэрэ тахсыбыт. Бу хаһыаты [[Якутский трудовой союз федералистов|Трудовой союз федералистов]] Киин кэмитиэтэ таһаарар эбит. Барыта 6 нүөмэр тахсыбыт (бастакы эрэдээктэр Широких А. Д., иккис 1918 сылтан Шадрин М. И.).
* [[1917]] — [[Якутский голос, хаһыат|«Якутский голос»]] диэн ааттаах хаһыат бастакы нүөмэрэ тахсыбыт. Бу хаһыаты [[Якутский трудовой союз федералистов|Трудовой союз федералистов]] Киин кэмитиэтэ таһаарар эбит. Барыта 6 нүөмэр тахсыбыт (бастакы эрэдээктэр Широких А. Д., иккис 1918 сылтан Шадрин М. И.).
* [[1959]] — [[Холбоһуктаах Нациялар Тэрилтэлэрэ]] "Оҕо быраабын декларациятын" ылыммыт. 1924 сыллааха бу декларацияны Нациялар Лигалара ылыммыта. Декларация биэс принцибэ: 1) Оҕо эт-хаан уонна өй-санаа өттүнэжн сөпкө сайдарыгар күдэх (средство) бэриллиэхтээх 2) Аччык оҕо аһатыллыахтаах; ыалдьыбыт оҕо эмтэниэхтээх; алҕаһыыр оҕо көннөрүллүөхтээх; тулаайах уонна дьиэтэ суох оҕо кыһалҕаҕа түбэстэҕинэ хорҕойор сир уонна көмө ылыахтаах 3) Ыар кэм саҕана оҕо бастакынан көмө ылыахтаах 4) Оҕо тапталга улаатыахтаах, көлөһүннээһин бары көрүҥнэриттэн көмүскэниэхтээх 5) Оҕо бастыҥ өрүттэрэ атын дьоҥҥо туһа аҕалыахтаахтарын өйдүүрүн курдук иитиллиэхтээх.
* [[1959]] — [[Холбоһуктаах Нациялар Тэрилтэлэрэ]] "Оҕо быраабын декларациятын" ылыммыт. ХНТ иннинэ бастаан 1924 сыллааха бу декларацияны [[Нациялар Лигалара]] ылыммыта. Декларация биэс принцибэ: 1) Оҕо эт-хаан уонна өй-санаа өттүнэжн сөпкө сайдарыгар күдэх (средство) бэриллиэхтээх 2) Аччык оҕо аһатыллыахтаах; ыалдьыбыт оҕо эмтэниэхтээх; алҕаһыыр оҕо көннөрүллүөхтээх; тулаайах уонна дьиэтэ суох оҕо кыһалҕаҕа түбэстэҕинэ хорҕойор сир уонна көмө ылыахтаах 3) Ыар кэм саҕана оҕо бастакынан көмө ылыахтаах 4) Оҕо тапталга улаатыахтаах, көлөһүннээһин бары көрүҥнэриттэн көмүскэниэхтээх 5) Оҕо бастыҥ өрүттэрэ атын дьоҥҥо туһа аҕалыахтаахтарын өйдүүрүн курдук иитиллиэхтээх.
* [[1977]] — [[Египет]] бэрэсидьиэнэ Анвар Садат [[арабтар|араб]] басханнарыттан бастакынан [[Израиль]]га сылдьыбыт, парламеҥҥа туран эйэ көрдүүрүн туһунан эппит. Араб дойдулара Израиль утары отут сыл иһигэр хаста даҕаны сэриилэспиттэрин кэннэ Египет бастакынан эйэлэспит. Сотору кэминэн [[Иордания]] эмиэ Израили кытары эйэ дуогабарын түһэрсибитэ.
* [[1977]] — [[Египет]] бэрэсидьиэнэ Анвар Садат [[арабтар|араб]] басханнарыттан бастакынан [[Израиль]]га сылдьыбыт, парламеҥҥа туран эйэ көрдүүрүн туһунан эппит. [[Араб Лигата|Араб дойдулара]] Израиль утары отут сыл иһигэр хаста даҕаны сэриилэспиттэрин кэннэ Египет бастакынан эйэлэспит. Сотору кэминэн [[Иордания]] эмиэ Израили кытары эйэ дуогабарын түһэрсибитэ.
* [[1985]] — [[Windows]] 1.0 ({{lang-en|түннүктэр}}) операционнай систиэмэ атыыга тахсыбыт. 2019 сыллааҕы көрдөрүүнэн Windows араас версиялара аан дойду көмпүүтэрдэрин 88,5 %-гар тураллар.
* [[1985]] — [[Windows]] 1.0 ({{lang-en|түннүктэр}}) операционнай систиэмэ атыыга тахсыбыт. 2019 сыллааҕы көрдөрүүнэн Windows араас версиялара аан дойду көмпүүтэрдэрин 88,5 %-гар тураллар.
* [[1998]] — Байконур космодромуттан "Заря" диэн ''Дойдулар ардыларынааҕы космос станциятын'' ({{lang-ru|Международная космическая станция - МКС}}) бастакы модула ыытыллыбыт. МКС билиҥҥээҥҥэ диэри үлэлиир, бырайыакка 14 дойду кыттар, 2020 сыл туругунан станцияҕа 241 космонавт сылдьыбыт. Станцияҕа уопсайа 100 миллиард евро бараммыт диэн сабаҕалааһын баар, инньэ гынан космос бырайыактарыттан саамай үрдүк сыаналаахтара буолар.
* [[1998]] — Байконур космодромуттан "Заря" диэн ''Дойдулар ардыларынааҕы космос станциятын'' ({{lang-ru|Международная космическая станция - МКС}}) бастакы модула ыытыллыбыт. МКС билиҥҥээҥҥэ диэри үлэлиир, бырайыакка 14 дойду кыттар, 2020 сыл туругунан станцияҕа 241 космонавт сылдьыбыт. Станцияҕа уопсайа 100 миллиард евро бараммыт диэн сабаҕалааһын баар, инньэ гынан космос бырайыактарыттан саамай үрдүк сыаналаахтара буолар.

03:27, 19 Сэтинньи 2020 барыл

Сэтинньи 20 диэн Грегориан халандаарыгар сыл 324-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 325-c күнэ). Сыл бүтүө 41 күн баар.

Бэлиэ күннэр

Түбэлтэлэр

  • 1910 — Мексикаҕа былаас утары өрө туруу буолбут. Бу түмүгэр генераал Порфирио Диас былааһа сууллубут, кини оннугар Франсиско Мадера бэрэсидьиэн буолбут. Билигин хас сыл аайы бу күн Мексикаҕа Өрөбөлүүссүйэ күнэ бэлиэтэнэр.
  • 1917 — ЯКОБ (комитет общественной безопасности), эсердар комитеттара, Дьокуускай куорат дуумата, байыаннай уонна бааһынай депутааттар сэбиэттэрэ, «Саха национальнай комитета», федералистар сойуустарын киин комитета мунньахтаан Өрөбөлүүссүйэни көмүскүүр кэмитиэти олохтообуттар.
  • 1917 — «Якутский голос» диэн ааттаах хаһыат бастакы нүөмэрэ тахсыбыт. Бу хаһыаты Трудовой союз федералистов Киин кэмитиэтэ таһаарар эбит. Барыта 6 нүөмэр тахсыбыт (бастакы эрэдээктэр Широких А. Д., иккис 1918 сылтан Шадрин М. И.).
  • 1959 — Холбоһуктаах Нациялар Тэрилтэлэрэ "Оҕо быраабын декларациятын" ылыммыт. ХНТ иннинэ бастаан 1924 сыллааха бу декларацияны Нациялар Лигалара ылыммыта. Декларация биэс принцибэ: 1) Оҕо эт-хаан уонна өй-санаа өттүнэжн сөпкө сайдарыгар күдэх (средство) бэриллиэхтээх 2) Аччык оҕо аһатыллыахтаах; ыалдьыбыт оҕо эмтэниэхтээх; алҕаһыыр оҕо көннөрүллүөхтээх; тулаайах уонна дьиэтэ суох оҕо кыһалҕаҕа түбэстэҕинэ хорҕойор сир уонна көмө ылыахтаах 3) Ыар кэм саҕана оҕо бастакынан көмө ылыахтаах 4) Оҕо тапталга улаатыахтаах, көлөһүннээһин бары көрүҥнэриттэн көмүскэниэхтээх 5) Оҕо бастыҥ өрүттэрэ атын дьоҥҥо туһа аҕалыахтаахтарын өйдүүрүн курдук иитиллиэхтээх.
  • 1977 — Египет бэрэсидьиэнэ Анвар Садат араб басханнарыттан бастакынан Израильга сылдьыбыт, парламеҥҥа туран эйэ көрдүүрүн туһунан эппит. Араб дойдулара Израиль утары отут сыл иһигэр хаста даҕаны сэриилэспиттэрин кэннэ Египет бастакынан эйэлэспит. Сотору кэминэн Иордания эмиэ Израили кытары эйэ дуогабарын түһэрсибитэ.
  • 1985 — Windows 1.0 (ааҥл. түннүктэр) операционнай систиэмэ атыыга тахсыбыт. 2019 сыллааҕы көрдөрүүнэн Windows араас версиялара аан дойду көмпүүтэрдэрин 88,5 %-гар тураллар.
  • 1998 — Байконур космодромуттан "Заря" диэн Дойдулар ардыларынааҕы космос станциятын (нууч. Международная космическая станция - МКС) бастакы модула ыытыллыбыт. МКС билиҥҥээҥҥэ диэри үлэлиир, бырайыакка 14 дойду кыттар, 2020 сыл туругунан станцияҕа 241 космонавт сылдьыбыт. Станцияҕа уопсайа 100 миллиард евро бараммыт диэн сабаҕалааһын баар, инньэ гынан космос бырайыактарыттан саамай үрдүк сыаналаахтара буолар.

Төрөөбүттэр

  • 1927 — Михаил Ульянов — театр уонна киинэ артыыһа, режиссёр, ССРС народнай артыыһа.
  • 1928 — Алексей Баталов — артыыс, кинорежиссёр, сценарист, педагог, ССРС народнай артыыһа.
  • 1939 — Валерий Ноев — саха аатырбыт самодеятельнай хампаһыытара, билигин 50 тахса ырыата биллэр: «Кыракый кыысчаным», «Кыракый уолчааным» (И. Сысолятин), «Күөрэгэй» (М.Куличкина), «Мин дууһам ыллыыр», «Току-току, ньээ-ньээм», «Кыыс Амма» (В.Ноев), «Хатыҥчааным барахсан» (В. Ноев), «Сардааналыын корсуhуу» (И.Гоголев) уо.д.а.
  • 1942 — Джо Байден — АХШ 46-с бэрэсидьиэнинэн талыллыбыт киһи.

Өлбүттэр