Алтынньы 19: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
|||
15 устуруока: | 15 устуруока: | ||
* [[1956]] — [[ССРС]] уонна [[Дьоппуон]] Холбоһуктаах декларация ылыммыттар, сэрии туруга тохтотуллубут уонна дипломатическэй сыһыан сөргүтүллүбүт. Декларацияҕа этиллэринэн дойдулар ыккардыларыгар эйэ дуогабара түһэрсиллэр түгэнигэр ССРС [[Курил арыылара|Курил арыыларыттан]] иккитин, Хабомаи уонна Шикотан арыыларын, Дьоппуоҥҥа биэриэх буолбут. Эйэ дуогабара түһэрсиллэрин мэктиэтигэр Дьоппуон нейтральнай дойду буолуохтаах эбит. Ол эрэн Дьоппуон уонна [[АХШ]] ыккардыларыгар кыттыгастыы дуогабар баар буолан эйэ дуогабара билигин да суох. |
* [[1956]] — [[ССРС]] уонна [[Дьоппуон]] Холбоһуктаах декларация ылыммыттар, сэрии туруга тохтотуллубут уонна дипломатическэй сыһыан сөргүтүллүбүт. Декларацияҕа этиллэринэн дойдулар ыккардыларыгар эйэ дуогабара түһэрсиллэр түгэнигэр ССРС [[Курил арыылара|Курил арыыларыттан]] иккитин, Хабомаи уонна Шикотан арыыларын, Дьоппуоҥҥа биэриэх буолбут. Эйэ дуогабара түһэрсиллэрин мэктиэтигэр Дьоппуон нейтральнай дойду буолуохтаах эбит. Ол эрэн Дьоппуон уонна [[АХШ]] ыккардыларыгар кыттыгастыы дуогабар баар буолан эйэ дуогабара билигин да суох. |
||
* [[2000]] — [[Ил Түмэн]] Саха Өрөспүүбүлүкэтин Үрдүкү суутун «О местных органах государственной власти в РС(Я)» диэн сокуону дойду сокуонугар сөп түбэспэт диэн быһаарыытын кытта сөбүлэспэккэ, кассация үҥсүүтүн түһэрбит. |
* [[2000]] — [[Ил Түмэн]] Саха Өрөспүүбүлүкэтин Үрдүкү суутун «О местных органах государственной власти в РС(Я)» диэн сокуону дойду сокуонугар сөп түбэспэт диэн быһаарыытын кытта сөбүлэспэккэ, кассация үҥсүүтүн түһэрбит. |
||
* [[2001]] — Саха Өрөспүүбүлүкэтин бэрэсидьиэнэ [[Михаил Николаев]] аныгыскы бэрэсидьиэн быыбарыгар эмиэ бэйэтин кандидатуратын туруорарын туһунан биллэрбит. Киниэхэ бу үһүс болдьох буолуохтаах этэ даҕаны, Саха Өрөспүүбүлүкэтин конституцията ону бобор. Арассыыйа сорох субъектара губернатор үһүс болдьоххо олорорун бу саҕана көҥүллээбиттэрэ, онтон [[Ил Түмэн]] итинник уларытыыны киллэрбэтэҕэ. Икки ыйынан ахсынньы 13 күнүгэр [[Михаил Николаев]] бэйэтин кандидатуратын быыбартан устубута уонна [[Вячеслав Штыров]]ка куоластыырга ыҥырбыта. |
* [[2001]] — Саха Өрөспүүбүлүкэтин бэрэсидьиэнэ [[Михаил Николаев]] аныгыскы бэрэсидьиэн быыбарыгар эмиэ бэйэтин кандидатуратын туруорарын туһунан биллэрбит. Киниэхэ бу үһүс болдьох буолуохтаах этэ даҕаны, Саха Өрөспүүбүлүкэтин конституцията ону бобор. Арассыыйа сорох субъектара губернатор үһүс болдьоххо олорорун бу саҕана көҥүллээбиттэрэ, онтон [[Ил Түмэн]] конституцияҕа итинник уларытыыны киллэрбэтэҕэ. Икки ыйынан ахсынньы 13 күнүгэр [[Михаил Николаев]] бэйэтин кандидатуратын быыбартан устубута уонна [[Вячеслав Штыров]]ка куоластыырга ыҥырбыта. |
||
== Төрөөбүттэр == |
== Төрөөбүттэр == |
01:03, 16 Алтынньы 2020 барыл
Алтынньы 19 диэн Грегориан халандаарыгар сыл 292-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 293-c күнэ). Сыл бүтүө 73 күн баар.
Бэлиэ күннэр
Түбэлтэлэр
- 1469 — "Католик хоруоллар" Арагоннааҕы Фердинанд II уонна Кастилиятааҕы Изабелла I холбоспуттар. Бу уруу Арагон уонна Кастилия холбоһон Испания төрүттэнэригэр суол арыйбыта. "Католик хоруоллар" кэмнэригэр бүтэһик мусульман эмирэ Пиреней тумул арыытыттан үүрүллүбүтэ, инньэ гынан 8 үйэ кэриҥэ салҕаммыт Реконкиста түмүктэммитэ. Ону кытары Изабелла I сөбүлэһэн ыыппыт Христофор Колумб салалталаах эспэдииссийэтэ Американы арыйбыта. Американы колонизациялааһын Испанияны Европа саамай кыахтаах дойдутунан оҥорбута.
- 1764 — Сибиир күбүөрүнэтиттэн Иркутскай күбүөрүнэтэ туспа араарыллыбыт. Саха уеһэ саҥа тэриллибит күбүөрүнэ састаабыгар киирбит.
- 1812 — Наполеон Улуу Аармыйата Москубаттан тахсан төттөрү чугуйуутун саҕалаабыт. Маҥнай утаа бэрээдэктээхтик чугуйан испит французтар сотору кэминэн аһыыр астара бүтэн барбыт, аармыйа ыһыллан үмүөрүспүт көй дьоҥҥо кубулуйбут.
- 1922 — Саха АССР ревкомун пленарнай мунньаҕа буолбут. Генерал Пепеляев баһылыктаах сэрии балаҕан ыйын 8 күнүгэр Айаан пордун ылбытын, Саха сиригэр киирбитин уонна киниттэн көмүскэнии туһунан кэпсэппиттэр. Якнарревдот диэн баартыйата суох олохтоохтортон турар этэрээттэри тэрийэр туһунан быһаарбыттар.
- 1935 — Жатайга затон тутарга диэн ВКП(б) Саха обкомун уурааҕа тахсыбыт.
- 1943 — АХШ-га Рутгерс университетыгар сэллиги (туберкулез) уонна чуманы кыайар антибиотик — стрептомицин — араарыллан ыллыллыбыт.
- 1950 — Баһыйар ахсааннаах Кытай аармыйата Тибет аармыйатын Чамдо кыргыһыытыгар кыайбыт. Сотору кэминэн Тибет Кытай састаабыгар киирбитэ.
- 1956 — ССРС уонна Дьоппуон Холбоһуктаах декларация ылыммыттар, сэрии туруга тохтотуллубут уонна дипломатическэй сыһыан сөргүтүллүбүт. Декларацияҕа этиллэринэн дойдулар ыккардыларыгар эйэ дуогабара түһэрсиллэр түгэнигэр ССРС Курил арыыларыттан иккитин, Хабомаи уонна Шикотан арыыларын, Дьоппуоҥҥа биэриэх буолбут. Эйэ дуогабара түһэрсиллэрин мэктиэтигэр Дьоппуон нейтральнай дойду буолуохтаах эбит. Ол эрэн Дьоппуон уонна АХШ ыккардыларыгар кыттыгастыы дуогабар баар буолан эйэ дуогабара билигин да суох.
- 2000 — Ил Түмэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин Үрдүкү суутун «О местных органах государственной власти в РС(Я)» диэн сокуону дойду сокуонугар сөп түбэспэт диэн быһаарыытын кытта сөбүлэспэккэ, кассация үҥсүүтүн түһэрбит.
- 2001 — Саха Өрөспүүбүлүкэтин бэрэсидьиэнэ Михаил Николаев аныгыскы бэрэсидьиэн быыбарыгар эмиэ бэйэтин кандидатуратын туруорарын туһунан биллэрбит. Киниэхэ бу үһүс болдьох буолуохтаах этэ даҕаны, Саха Өрөспүүбүлүкэтин конституцията ону бобор. Арассыыйа сорох субъектара губернатор үһүс болдьоххо олорорун бу саҕана көҥүллээбиттэрэ, онтон Ил Түмэн конституцияҕа итинник уларытыыны киллэрбэтэҕэ. Икки ыйынан ахсынньы 13 күнүгэр Михаил Николаев бэйэтин кандидатуратын быыбартан устубута уонна Вячеслав Штыровка куоластыырга ыҥырбыта.
Төрөөбүттэр
- 1912 — Александр Галич (дьиҥнээх араспаанньата Гинзбург) — нуучча бэйиэтэ, сценариһа, драматура, ырыаһыта.
Өлбүттэр
- 1937 — Эрнст Резерфорд — Саҥа Зеландия физигэ, Нобель бириэмийэтин лауреата.
|