Хамидуллин Асгадулла Гибадуллович

Асгадулла Гибадуллович Хамидуллин. (Бу ыстатыйа күрэскэ кыттар)

ССРС уонна Казахстан Суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, суруналыыс, суруйааччы Асгадулла Гибадуллович Хамидуллин 1923 сыллаахха олунньу ый 14 күнүгэр Хотугу Казахстаҥҥа Петропавловскай куоракка рабочай кэргэнигэр төрөөбүтэ. 1941-1945 сс Владивосток муоратааҕы пограничнай этэрээккэ сулууспалаабыта. Сэрии кэнниттэн Алма – Атаҕа үрдүкү партийнай оскуола суруналыыстыкаҕа салаатын бүтэрбитэ. 1945 – 1968 сс «Казахстанская правда» уонна «Сельская жизнь» хаһыаттар корреспонденнарынан, 1969 – 1975 сс Караганда телевидениетин кылаабынай редакторынан, 1975 – 1984 сс «Казахстан» издательство кылаабынай редакторынан үлэлээбитэ.

А.Г. Хамидуллин бастакы айымньыта 1940 с бэчээттэммитэ. Кини нууччалыы, татардыы, казахтыы суруйбут вйымньылара Алма-Атаҕа, Москваҕа, Казаҥҥа, Дьокуускайга бэчээттэммиттэрэ. 1988 с Алма-Атаҕа А.Г. Хамидуллин “Номоххо киирбит Максим” («Легендарный Максим») диэн кинигэтэ 10 тыһыынча ахсаанынан бэчээттэммитэ. Бу нууччалыы тылынан тахсыбыт бастакы кинигэ. Максим Кирович чаҕылхай олоҕун көрдөрөн А.Г. Хамидуллин саха омук аатын үрдэппитэ, сахаларга бэйэтин ытыктабылын, тапталын көрдөрбүтэ. Кини М.К.Аммосов улахан кыыһа Аэлитаны кытта оскуолаҕа бииргэ үөрэммитэ, хаста да Максим Аммосовтаахха дьиэлэригэр сылдьыбыта.

Москваҕа 2002 сыллаахха Максим Аммосов көмүллүбүт  сиригэр өйдөбүнньүк туруоруллубута. Сахабыт сирин устуоруйатыгар умнуллубат өйдөбүнньүк турбута. Үтүө аата үйэлэргэ өлбөөдүйбэт саха саарына Максим Аммосов, кинини кытта биир кэмҥэ өһүөннээх политическай сойуолааһыҥҥа түбэһэн суорума суолламмыт биэс чулуу дьоммут кырамталара кистэммит буоругар – НКВД тыһыынчанан киһини көмпүт анал полигонугар ити алтынньы 27 күнүгэр туруорулунна. Максим Аммосов, Исидор Барахов, Кузьма Гаврилов, Семен Донской, Гавриил Ксенофонтов, Христофор Шараборин ааттара хара мраморга көмүс буукубанан сурулунна.

М.К.Аммосов төрөөбүтэ 100 сыла туолбутунан сибээстээн, С.Н.Назаров баһылыктаах Аммосов үлэлээбит сирдэринэн Саха бырабыыталыстыбатын делегацията бара сылдьыбыта. Уральскай куоракка Асгадулла Гибадулловичка саха делегацията ыалдьыттаабыта. Дьиэтигэр «М.К.Аммосов муннуга» диэҥҥэ биһиги республикабытыгар кэлэ сылдьан бэлэхтэппит сувенирдара, кинигэлэрэ, ыстатыйалара, значоктара, саха быһаҕа эҥин бааллара. Максим Аммосов бюһа ууруллан турара. Делегация баһылыга уонна чилиэннэрэ тыл эппиттэрэ,  ааттаан-суоллаан илдьибит сувенирдарын туттарбыттара.

Асгадулла Гибадуллович  М.К.Аммосов туһунан кинигэтин эбэн-сабан иккиһин бэчээккэ бэлэмнии сылдьарын, «Татаардар Казахстаҥҥа» диэн улахан кинигэни суруйбутун  кэпсээбитэ, спонсор буллаҕына бэчээттэтиэм диэбитэ.

Талааннаах суруйааччы Асгадулла Гибадуллович Хамидуллин 2001 сыллаахха сэтинньи ый 13 күнүгэр ыараханнык ыалдьан 79 сааһыгар олохтон барбыта. Асгадулла Гибадуллович сырдык мөссүөнэ биһиги сүрэхпитигэр өрүү тыыннаах сылдьыаҕа.

                                                                       

Ааптар Хабырыыл кыыһа.

Туһаныллыбыт литература:

1.      Саха суруйааччылара, «Чолбон» сурунаал редакцията. А.Г.Хамидуллин. 2001. Чолбон. ахсынньы ый.

2.      Владимир Степанов. Сырдык ааттара үйэлэри уҥуордуоҕа. “Саха сирэ” хаһыат. 2002.

[[Категория: Түүр марафона 2020]]