Муус устар 29: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

← Иннинээҕи уларытыыга Кэннинээҕи уларытыыга →

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ

Утумнаах

22:41, 28 Муус устар 2020 барыл

Муус устар 29 диэн Грегориан халандаарыгар сыл 119-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 120-c күнэ). Сыл бүтүө 246 күн баар.

Бырааhынньыктар

Аан дойдуга Үҥкүү күнэ. ЮНЕСКО быһаарыытынан 1982 сыллаахтан француз балетмейстера Жан Жорж Новер төрөөбүт күнүгэр болдьохтонон бэлиэтэнэр.

Түбэлтэлэр

1627 — Ришельё кардинал сорудаҕынан Канааданы чинчийэр уонна олохсутар соруктаах Сүүс акционер Хампаанньата тэриллибит.
1731 сыллаахха Сенат уурааҕынан Саха уеһын састаабыттан Охуоскай сирдэрэ араарыллыбыттара, туспа Охуоскай салалта (Охотское правление) үөскээбитэ, киинэ Охуоскай остуруокка буолбута. Бу салалтаҕа Лаамы кытылын барытын, Үт сирин, Камчаатканы уонна Курил арыылары киллэрбиттэрэ.
1770 — Англия хапытаана Джеймс Кук аан бастаан Австралияҕа тиксибит.
1852 — оччотооҕуга эдэр суруйааччы И. С. Тургенев (Муму, Отцы и дети) хаайыыга угуллубут. «Московские ведомости» хаһыакка Н. В. Гоголь өлбүтүгэр ыстатыйа суруйбутун өрө турууга ыҥырда диэн сыаналаабыттар. Эбэн эттэххэ Иван Сергеевич — дворянин, Арслан Турген (Түргэн Хахай) диэн татаар муурзатын сыдьаана.
1863 — Арассыыйаҕа таһыйыыны хааччахтаабыттар.
1956 сыл муус устар 29 күнүгэр Саха АССР Үрдүкү Суута 1928—1929 сылларга Саха АССР Совнаркомун бэрэссэдээтэлэ буола сылдьыбыт, 1932-35 сылларга Дьокуускайы салайбыт Николай Бубякины буруйа суоҕунан реабилитациялаабыта. 1938 сыллаахха репрессияҕа түбэһэн 1942 сыллаахха хаайыыга өлбүт эбит.
1978 — Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ "Ханидо уонна Халерха" ааптарыгар Семен Куриловка уонна Ньурбаттан төрүттээх Дьокуускай билиҥҥи киинин сүрүн дьиэлэрин ("Лена" гостиница, ЛОРП дьиэтэ, Өксөкүлээх киинэ, АЛРОСА дьиэтэ уо.д.а.) бырайыактаабыт архитекторга Дмитрий Саввиновка анаммыт.
1982 — Кытай нэһилиэнньэтин ахсаана 1 миллиарды ааспыт. Бу иннинээҕи 30 сыл устата (1950-1980 сс) Кытай дьонун ахсаана быһа холоон икки төгүл элбээбит. Онтон 1979 сыллаахтан ыла "биир оҕо политиката" киллэриллэн, дьон элбиирин тэтимэ бытаарбыт.
2002 — СӨ Төрүт сокуонугар уларытыылар киирбиттэр. "Судаарыстыба былааһын олохтоох уорганнара" диэн салаа суох буолбут.

Төрөөбүттэр

1727 — Жан Жорж Новер (ө. 19.10.1810) — хореграфическай искусствоны уларыппыт үҥкүүнү үөрэтээччи, француз балетмейстера. Кинини «билиҥҥи балет аҕата» диэн ааттыыллар. ЮНЕСКО быһаарыытынан 1982 сыллаахтан Ж. Ж. Новер төрөөбүт күнүгэр аан дойду Үҥкүү күнүн бэлиэтиир.
1929 — Уржумцев Юрий Степанович (1929—2002), Арассыыйа НА чилиэнэ-корреспондена, 1997—2002 сылларга Саха сиринээҕи Наука киинин Президиумун бэрэссэдээтэлэ.
1956 — Мэҥэ-Хаҥалас Тараҕай нэһилиэгэр хомусчут Федора Гоголева.

Өлбүттэр

1980 — Альфред Хичкок (1899 с.т.)

@@ 8 устуруока: / 8 устуруока: @@
 * [[1731]] сыллаахха Сенат уурааҕынан Саха уеһын састаабыттан Охуоскай сирдэрэ [[Саха сирин дьаһалталарынан уонна сирдэринэн араарыы устуоруйата|араарыллыбыттара]], туспа Охуоскай салалта (Охотское правление) үөскээбитэ, киинэ Охуоскай остуруокка буолбута. Бу салалтаҕа Лаамы кытылын барытын, Үт сирин, Камчаатканы уонна Курил арыылары киллэрбиттэрэ.
 * [[1770]] — Англия хапытаана [[Джеймс Кук]] аан бастаан [[Австралия|Австралияҕа]] тиксибит.
-* [[1852]] — оччотооҕуга эдэр суруйааччы [[Тургенев Иван Сергеевич|И. С. Тургенев]] (Муму, Отцы и дети) хаайыыга угуллубут. «Московские ведомости» хаһыакка Н. В. Гоголь өлбүтүгэр ыстатыйа суруйбутун өрө турууга ыҥырда диэн сыаналаабыттар. Эбэн эттэххэ Иван Сергеевич Арслан Турген (Түргэн Хахай) диэн татаар муурзатын сыдьаана.
+* [[1852]] — оччотооҕуга эдэр суруйааччы [[Тургенев Иван Сергеевич|И. С. Тургенев]] (Муму, Отцы и дети) хаайыыга угуллубут. «Московские ведомости» хаһыакка Н. В. Гоголь өлбүтүгэр ыстатыйа суруйбутун өрө турууга ыҥырда диэн сыаналаабыттар. Эбэн эттэххэ Иван Сергеевич — дворянин, Арслан Турген (Түргэн Хахай) диэн татаар муурзатын сыдьаана.
 * [[1863]] — [[Арассыыйа|Арассыыйаҕа]] таһыйыыны хааччахтаабыттар.
 * [[1956]] сыл муус устар 29 күнүгэр Саха АССР Үрдүкү Суута 1928—1929 сылларга Саха АССР Совнаркомун бэрэссэдээтэлэ буола сылдьыбыт, 1932-35 сылларга Дьокуускайы салайбыт [[Бубякин Николай Васильевич|Николай Бубякины]] буруйа суоҕунан реабилитациялаабыта. 1938 сыллаахха репрессияҕа түбэһэн 1942 сыллаахха хаайыыга өлбүт эбит.