Орангутан: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ

Утумнаах

10:54, 18 Сэтинньи 2017 барыл

Орангутан — киһитиҥи эбисийээнэлэр, Индонезия Калимантан уонна Суматра арыыларыгар тарҕанан олорор кыыл. Үс көрүҥҥэ арахсаллар: Pongo abelii — Суматра арыы хоту өртүгэр баар кыыл, Pongo pygmaeus — Калимантан арыыга баар кыыл уонна бу соторутааҕыта саҥа арыллыбыт биис — Pongo tapanuliensis — Суматра арыы хотугу-арҕаа Тоба диэн күөл тула тыаларыгар тарҕанан олорор. Аан дойду үрдүнэн маска ыттар эбисийээнэлэртэн ордук улаханнара^[1]. Сорох чинчийээччилэр кинилэри киһи кэнниттэн иккис өйдөөх кыылынан ааҕаллар^[2]^[3].

Классификация

Чинчийээччилэр орангутаннары үс көрүҥҥэ араараллар, ол быыһыгар биир көрүҥ өссө үс биис-ууска араараллар. Калимантан орангутана (Pongo pygmaeus)

Pongaeus pygmaeus (Калимантан хотугулаа-арҕаа олорор)
Pongo pygmaeus morio (хотугулуу-илиҥ)
Pongo pygmaeus wurmbii (соҕуруу-арҕаа)

Суматра орангутана (Pongo abelii) Тапанул орангутана ((Pongo tapanuliensis) 1997 булуллубут, туспа көрүҥүнэн 2017 билинниллибит)^[4])

Былыргы көрүҥнэр

Рongo hooijeri (Вьетнам)
Рongo weidenreichi (Вьетнам, Соҕуруу Кытай)
Рongo palaeosumatrensis (Суматра)

Ылыллыбыт сир

↑ Халыып:Книга:Полная иллюстрированная энциклопедия. «Млекопитающие». Кн. 1
↑ Орангутан возглавил рейтинг интеллектуалов среди приматов
↑ Smartest Animals: List of Most Intelligent Animal Ranking
↑ (2017-11-02) «Morphometric, Behavioral, and Genomic Evidence for a New Orangutan Species». Current Biology. DOI:10.1016/j.cub.2017.09.047.

[1] Халыып:Книга:Полная иллюстрированная энциклопедия. «Млекопитающие». Кн. 1

[2] Орангутан возглавил рейтинг интеллектуалов среди приматов

[3] Smartest Animals: List of Most Intelligent Animal Ranking

[curbio-4] (2017-11-02) «Morphometric, Behavioral, and Genomic Evidence for a New Orangutan Species». Current Biology. DOI:10.1016/j.cub.2017.09.047.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ 1 устуруока: / 1 устуруока: @@
 [[Билэ:Orangutan -Zoologischer Garten Berlin-8a.jpg|мини|Берлин зоопаркатын орангутана]]
-'''Орангутан''' — киһитиҥи эбисийээнэлэр, [[Индонезия]] [[Калимантан]] уонна [[Суматра]] арыыларыгар тарҕанан олорор кыыл. Үс көрүҥҥэ арахсаллар: ''Pongo abelii'' — Суматра арыы хоту өртүгэр баар кыыл, ''Pongo pygmaeus'' — Калимантан арыыга баар кыыл уонна бу соторутааҕыта саҥа арыллыбыт биис — ''Pongo tapanuliensis'' — Суматра арыы хотугу-арҕаа Тоба диэн күөл тула тыаларыгар тарҕанан олорор. Аан дойду үрдүнэн маска ыттар эбисийээнэлэртэн ордук улаханнара<ref>{{Книга:Полная иллюстрированная энциклопедия. «Млекопитающие». Кн. 1|с=421}}</ref>. Сорох чинчийээччилэр кинилэри киһи кэнниттэн иккис өйдөөх кыылынан ааҕаллар<ref>[http://www.membrana.ru/particle/10376 Орангутан возглавил рейтинг интеллектуалов среди приматов<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref><ref>[http://www.ranker.com/list/the-15-smartest-animals-on-earth/analise.dubner?var=3&utm_expid=16418821-174.5vlqpgn-RoaJUIiApA53hg.2&utm_referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.ru%2F Smartest Animals: List of Most Intelligent Animal Ranking<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref><ref name=autogenerated1 />.
+'''Орангутан''' — киһитиҥи эбисийээнэлэр, [[Индонезия]] [[Калимантан]] уонна [[Суматра]] арыыларыгар тарҕанан олорор кыыл. Үс көрүҥҥэ арахсаллар: ''Pongo abelii'' — Суматра арыы хоту өртүгэр баар кыыл, ''Pongo pygmaeus'' — Калимантан арыыга баар кыыл уонна бу соторутааҕыта саҥа арыллыбыт биис — ''Pongo tapanuliensis'' — Суматра арыы хотугу-арҕаа Тоба диэн күөл тула тыаларыгар тарҕанан олорор. Аан дойду үрдүнэн маска ыттар эбисийээнэлэртэн ордук улаханнара<ref>{{Книга:Полная иллюстрированная энциклопедия. «Млекопитающие». Кн. 1|с=421}}</ref>. Сорох чинчийээччилэр кинилэри киһи кэнниттэн иккис өйдөөх кыылынан ааҕаллар<ref>[http://www.membrana.ru/particle/10376 Орангутан возглавил рейтинг интеллектуалов среди приматов<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref><ref>[http://www.ranker.com/list/the-15-smartest-animals-on-earth/analise.dubner?var=3&utm_expid=16418821-174.5vlqpgn-RoaJUIiApA53hg.2&utm_referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.ru%2F Smartest Animals: List of Most Intelligent Animal Ranking<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>.
 == Классификация ==
 Чинчийээччилэр орангутаннары үс көрүҥҥэ араараллар, ол быыһыгар биир көрүҥ өссө үс биис-ууска араараллар.