Кытай бичигэ: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
'thumb|Кытай бичигэ '''Кытай бичигэ''' диэн…' ыйааһыннаах саҥа сирэй оҥоһулунна
(уратыта суох)

07:39, 26 Тохсунньу 2014 барыл

Кытай бичигэ

Кытай бичигэ диэн Кытай уонна Дьоппуон тылларыгар туттуллар бичик системата. Ону тэҥэ урут Кэриэйэҕэ уонна Вьетнамҥа эмиэ туттуллар этэ. 3000 сыл аннараа өттүгэр айыллыбытынан ааҕыллар, уонна билигин туттуллар бичиктэртэн ордук эргэ буолар.

Кытай тылыгар Ханцы диэн ааттыыллар, онтон Дьоппуон тылыгар Каньдьи диэн ааттыыллар.

Кытай бичигэр уонунан тыыһынача суруллар иероглифтар бааллар, ол гынан баран чинчийилэр түмүктэринэн билиҥҥи олоххо түөрт тыыһынча иероглиф киэҥник туттуллар. Билигин даҕаны Дьоппуон уонна Кэриэй тылларгыр Кытай бичигэ элбэхтик туттуллар. Ол курдук Дьоппуоҥҥа үөрэхтээх киһи төһө Кытай бичигин билэринэн быһаарыллар. Кэриэйэҕэ Кэриэй тылынан көнөтүк сатаан этиллибэт буоллаҕына Кытай бичигинэн быһаарыллыан сөп. 1446 сыл иннинэ Кэрийэ тумулугар Кытай бичигэ эрэ туттуллар этэ.

Кытай иероглиф логограмма буолар, ол эбэтэр тыас оннугар тылы бэлиэтиир. Урукку Кытай иероглифтар пиктографика этэ - ол аата уруһуй этэ, билигин оннук пиктографика бичиккэ аҕыйах.

Кытай бичигэ Илин Азия культуратыгар улахан сабыдыалы оҥорбуттара. Кытай бичигин абстрактнай искусствонан ааҕыахха сөп, тоҕо диэн иероглифтар линиялартан уонна точкалартан тутуллаллар. Кытай бичигин кыраһыабайдык суруйар искусство каллиграфия диэн ааттанар.

Суруйуута

Нуучча уонна английскай суруйууттар олус атын буолар, ол курдук ааҕыыта олус атын буолар. Ол курдук 房(дьиэ)=户+方. 房 диэн фигураттан сабыдыаллаах ааҕыллыылаах иероглиф буолар. 户 диэн суруллуутугар туттуллар уонна 方 ааҕыллыытыгар туттуллар. 户 диэн аан буолар, 房 диэн аан аттыгар турар киһи буолар. 方 ааҕыллыыта фаҥ бастакы тоҥҥа буолар, 房 ааҕыллыыта эмиэ фаҥ буолар, ол гынан баран иккис туонунан ааҕыллар.

Other websites