Узбекистаан: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
к r2.6.4) (робот уларытта: hak:Vû-tsṳ̂-phe̍t-khiet-sṳ̂-thán
HerculeBot (ырытыы | суруйуу)
к r2.7.1) (робот сотто: ps:ازبکستان
222 устуруока: 222 устуруока:
[[pms:Uzbekistan]]
[[pms:Uzbekistan]]
[[pnb:ازبکستان]]
[[pnb:ازبکستان]]
[[ps:ازبکستان]]
[[pt:Uzbequistão]]
[[pt:Uzbequistão]]
[[qu:Usbiksuyu]]
[[qu:Usbiksuyu]]

08:53, 30 Бэс ыйын 2011 барыл

Узбекистан Республиката
O‘zbekiston Respublikasi
Flag of Uzbekistan Coat of arms of Uzbekistan
Өрөгөй ырыатаNational Anthem of the Republic of Uzbekistan
Location of Uzbekistan
Location of Uzbekistan
Киин куоратаТашкент
Largest city Tashkent
Ил тыла Узбек
Региональнай тыллар Каракалпак
Олохтоохтор ааттара Узбекистаннар, Узбектар
Дьаhалтата Президент Республиката
 -  Президент Ислом Каримов
 -  Премьер-министр Шавкат Мирзийоев
Тутулуга суох буолуута ССРС 
 -  Тэриллиитэ 17471 
 -  Ылыныы Балаҕан ыйын 1, 1991 
 -  Билинии Ахсынньы 8, 1991 
 -  Бигэргэтии Ахсынньы 25, 1991 
Иэнэ
 -  Бүтүн 447 400 km² (56-с)
172 742 sq mi 
 -  Уу (%) 4,9
Олохтоохторо
 -  2009 estimate 27 555 300 (44-с)
 -  Олохтоох чиҥэ 59/km² (136-с)
153/sq mi
БИО (АКП) 2007 estimate
 -  Total $64.201 billion 
 -  Per capita $2,389 
БИО (номинал) 2007 estimate
 -  Total $22.307 млрд 
 -  Per capita $830 
Дьини (2000) 26,8 (low
КСИ (2007) 0.702 (medium) (113-с)
Валюта Сом (UZS)
Кэм зоната UZT (UTC+5)
 -  Сайыҥҥы кэм not observed (UTC+5)
Ил домен .uz
Телефон кода +998
1 Бухараа эмираата, Коканд ханаата, Хорезм.

Узбекистан (узбек. O‘zbekiston), официаллык Узбекистан Республиката (O‘zbekiston Respublikasi) диэн Орто Азия дойдута. Кирбиилэhэр Казахстанныын арҕаа уонна хоту, Кыргызстанныын уонна Тадьикистанныын илин, Афганистанныын уонна Түркменистанныын соҕуруу.

Сүрүн тыла — узбек тыла. 12 уобаластан уонна Каракалпакстан Өрөспүүбүлүкэтиттэн турар. Узбекистаҥҥа 120 куорат, 115 улахан бөһүөлэк баар. Киһитин ахсаана 27,5 мөлүйүөнтэн тахса. Узбектар — 80 %, тадьиктар — 4,9 %, нууччалар — 3,8 %, казахтар — 3,6 %, каракалпактар — 2,2 %, атын араас омуктар — 2,1 %.


Сирэ

Сирин иэнэ — 447 тыһ. км². Хотуттан соҕуруу устата — 925 км, арҕааттан илин кэтитэ — 1400 км. Ол эрэн сирин үгүс өттүн улахан туһата суох кумах куйаар, дала уонна хайалаах сирдэр ылаллар. Дьоно сэргэтэ өрүс хочолорун бата олороллор.

Климата

Орто температурата тохсунньуга +4 кыраадыстан −8-ка дылы, от ыйыгар +22 кыраадыстан +42-гэ дылы.

Экономиката

Кыһыл көмүс хостонор. Ниэп уонна гаас хаhаастаах. Хлопок үүннэрэн аан дойдуга атыылыыр. Орто Азия үрдүнэн соҕотох көтөр аал тутар собуоттаах. "GM Узбекистан" диэн собуотугар Daewoo уонна Chevrolet мааркалаах массыыналары хомуйан атыыга таһаарар.

Итэҕэлэ

Ислам, христианизм. 88% - мусулмааннар, 9% - православнайдар, 3% - араас атын конфессиялар.

Устуоруйата

Былыр Узбекистан сиригэр уотугар Грек-Бактрия, Хорезм, Согд, Парфия, Кангюй, Тохар, Кушан, Саманид, Караханид, Тимурид уо.д.а. иллэр олохсуйа сыльдьыбыттара. Кэлин, Сэбиэскэй былаас олоҕуруор дылы Бухара эмирата, Хива уонна Коканд ханааттара былааһы ылан олорбуттара.

Туһаныллыбыт сирдэр

  • Узбекистан саха хараҕынан. И. Гаврильев. "Хатан" сурунаал, 2009 с., 3(6)№