Чыҥыс Хаан: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Xqbot (ырытыы | суруйуу)
к робот эптэ: arz:چنكيزخان
Jotterbot (ырытыы | суруйуу)
к робот уларытта: ml:Broken/ജെങ്കിസ് ഖാൻ
90 устуруока: 90 устуруока:
[[lv:Čingizhans]]
[[lv:Čingizhans]]
[[mk:Џингис Хан]]
[[mk:Џингис Хан]]
[[ml:ജെങ്കിസ് ഖാന്‍]]
[[ml:Broken/ജെങ്കിസ് ഖാൻ]]
[[mn:Чингис хаан]]
[[mn:Чингис хаан]]
[[mr:चंगीझ खान]]
[[mr:चंगीझ खान]]

22:25, 10 Муус устар 2010 барыл

Чыҥыс Хаан
Монгол Империятын Хаҕана
(Монголлар Хааннара)
Reign 1206–1227
Coronation 1206 Курултайга, Онон өрүс, Монголия
Full name
Чыҥыс Хаан
(төрөөбүт аата: Тэмүдьин)
Монгол бичигинэн.
Titles Хаан, Хаҕан
Born c. 1162
Birthplace Khentii Mountains, Монголия
Died 1227 (65 сааhыгар)
Successor Үгэдэй Хаан

Чыҥыс Хаан (1116-1227 cc.) диэн монголлары түмпүт хаан, бүтүн дьон историятын империяларыттан саамай улахан - Монгол Империятын - тэрийээччитэ уонна бастакы баhылыга. Төрөөбүт аата - Тэмүдьин (монг. Тэмүүжин). Чыҥыс Хаан аҕата, Дьөһөгөй-Баатыр, бөрдьигин ууhун баhылыга. Ийэтэ, Одьулуун, ольхунут ууhуттан төрүттээх.

Чыҥыс Хаан элбэх көс монгол уонна түүр үөрдэрин бииргэ түмэн Монгол Империятын тэрийбитэ. Ол кэнниттэн Илин уонна Орто Азия дойдуларыгар кимэн киирини саҕалаабыта. Кини олоҕун тухары монголлар Азия улахан өттүн баhылаабыттара.

Чыҥыс Хаан 1227 с. тангуттар сирдэрин баhылаан баран өлбүтэ. Кинини ханна эрэ Монголияҕа кистээн көмпүттэрэ. Кини туйаҕын хатарааччылара Монгол Империятыгар билиҥҥи Кытай уонна Россия үгүс сирдэрин, Соҕуруу Азия, Илин Эуропа уонна Орто Илин дойдуларын бас билиннэрбиттэрэ.

Онон өрүс, Монголия. Тэмүдьин төрөөбүт уонна улааппыт сирэ.