Эбэҥки тыла

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Эбэҥки тыла
Эвэды̄ турэ̄н[1]
Evedȳ turēn
ᠧᠠᠩᠬᠢ
Дойдулар: Кытай, Арассыыйа
Total speakers: 26,580
Тыл системата: Тоҥус
 Хоту
  Эбэҥки группа
   Эбэҥки тыла 
Суруга: Cyrillic, Latin, Mongolian (experimentally)
Language codes
ISO 639-1: none
ISO 639-2:
ISO 639-3: evn
Glottolog: even1259

Халыып:Infobox Language/IPA

Эбэҥки тыла (Эбэҥ. Эвэды̄ турэ̄н, урук. тоҥус тыла) — эбэҥкилэр тыллара.

Арассыыйаҕа Илин Сибииргэ Енисей өрүстэн Сахалииҥҥа дылы тарҕаммыт тыл (35,5 тыһ. киһи 2002), уонна 9 тыһ. кэриҥэ киһи Хотугу Кытайга уонна Монголияҕа олорор. Эбээннэр уонна негидаллар тылларын кытта тоҥус-мондьуур тылларын хотугу бөлөҕөр киирэр.

Хотугу, соҕуруу уонна илиҥҥи диэннэргэ арахсар.

Сурук-Бичик[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сүрүн ыстатыйа: Эбэҥки суруга

1929 сыллаахха латыын графикатынан сурук-бичик айыллыбыта, онтон 1937 — нуучча алпабыытыгар олоҕурар сурук-бичик бигэргэммитэ.

Араассыыйаҕа алпабыыт[2][уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

А а А̄ а̄ Б б В в Г г Д д (Д' д')* Е е
Е̄ е̄ Ё ё Ǎ ǎ Ж ж З з И и Ӣ ӣ Й й
К к Л л М м Н н (Н' н')* Ӈ ӈ О о О̄ о̄
П п Р р С с Х х Һ һ Т т У у Ӯ ӯ
Ф ф Ц ц Ч ч Ш ш Щ щ Ъ ъ Ы ы Ы̄ ы̄
Ь ь Э э Э̄ э̄ Ю ю Ю̄ ю̄ Я я Я̄ я̄
  • Буквы в скобках при письме даются перед гласными е, ё, и, ю, я.

Кытайга[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Экспериментальнай монгол алпаабыта:


a
/a/

e
/ə/

y*, i
/i/

o
/ʊ/

o
/ɔ/

u
/o/

u
/u/
*
e
/ə/

n
/n/

ng
/ŋ/

b
/b/

p
/p/

g
/g/

g
/g/

m
/m/

l
/l/

s
/s/

x, sh
/ʃ/

t
/t/

d
/d/

q, ch
/tʃ/

j, zh
/dʐ/

y
/j/

r
/r/

w
/w/

f
/f/

k
/k/

h
/h/
* used only word-initially

Пиньинь:

A a
/a/
B b
/b/
C c
/ts/
D d
/d/
E e
/ə/
Ē ē
/e/
F f
/f/
G g
/ɡ/

/ɣ/
H h
/x. h/
I i
/i/
J j
/dʒ/
K k
/k/
L l
/l/
M m
/m/
N n
/n/
Ng ng
/ŋ/, /ˠ/
Ō ō
/ɔ/
O o
/ʊ/
P p
/p/
Q q
/tʃ/
R r
/r/
S s
/s/
T t
/t/
U u
/u/
V v
/ɵ/
W w
/w/
X x
/ʃ/
Y y
/j/
Z z
/dz/

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. Халыып:Harvnb
  2. Андреева Т.Е., Захарова Н.Е., Николаева Н.П., Стручков К.Н., Кудрина Л.Е., (2018). Словообразовательный словарь Эвенкийского языка (Глагол)/Эвэды турэн словообразовательнай турэрукин (Глагол). Новосибирск: Наука. p. 30. ISBN 918–5–02–038750–8.