Слепцова Матрёна Васильевна

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Слепцова Матрёна Васильевна (11.04.1916—1995) — РСФСР уонна Саха АССР норуодунай артыыһа.

Олоҕун олуктара[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

1916 сыллаахха муус устар 11 күнүгэр Саха АССР Өлүөхүмэ оройуонун Чаара нэһилиэгэр Уолбут с. дьадаҥы бааһынай дьиэ кэргэҥҥэ төрөөбүтэ.
Өлүөхүмэ оройуонун Кыыллаах уонна Иккис Нөөрүктээйи оскуолаларыгар үөрэммит.
1932 сыллаахха Москватааҕы А. М. Луначарскай аатынан театр искусствотын государственнай институтугар үөрэнэ киирбитэ.
Институту бүтэрээт, 1936 сылтан П. А. Ойуунускай аатынан Саха драматын государственнай театрыгар (1942—1971 сс. — музыкальнай-драматическай театр) үлэлээбитэ.

Кэрэхсэбиллээх түгэн[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

1950 сыллаахха бүтүн Сэбиэскэй Сойуус үрдүнэн ааҕыллар "Огонек" сурунаалга оҕолору кытта түспүт хаартыската тахсыбыта. Онно кини Дьокуускайдааҕы музыкальнай уус-уран училище преподавателэ Поль Ходыревтыын 8-9 саастаах дьоҕурдаах оҕолору Ленинградка хореография училищетыгар уонна консерватория иһинэн үлэлиир оскуолаҕа үөрэххэ илдьэ баран иһэллэр диэн суруллубут. Кэрэспэдьиэн кинилэри Новосибирскай аэропуордугар көрсөн кэпсэппит[1].

Дьиэ кэргэнэ, аймахтара[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Кэргэнэ[2]Слепцов Марк Дмитриевич (28.11.1914—16.06.1989), Саха АССР норуодунай артыыһа, РСФСР норуодунай артыыһа.
  • Уола[2] — Слепцов Марк Маркович, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх артыыһа.

Айар үлэтэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Театрга 100-н тахса оруолу оонньообута, ол иһигэр:

Феклуша («Гроза», А. Островскай)
Пелагея («Ситим быстыыта», Амма Аччыгыйа)
Варвара («Ини-бии», С. Ефремов)
Сайсары («Сайсары», Cуорун Омоллоон)
Норо («Күн күөрэйиэн иннинэ», Суорун Омоллоон)
Мария («Манчаары», В. Протодьяконов)
Аан Далбар («Өлүөнэ сарсыардата», И. Гоголев)

Наҕараадалара уонна ытык ааттара[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Саха АССР үтүөлээх артыыһа (1941)
  • Саха АССР норуодунай артыыһа (1952)
  • РСФСР үтүөлээх артыыһа (1956)
  • РСФСР норуодунай артыыһа (1962)
  • «Бочуот Знага» уордьан (1952, 1957)

Кини туһунан[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Слепцова А. Д. Марк, Матрена Слепцовтар. — Дьокуускай: «Бичик», 2003. — 192 с.
  • Босиков В. А. Матрена Васильевна уонна кырдьаҕас Кыhыл Знамя // «Кыым». — 2001. — Кулун тутар 15 к.
  • Сиэн Чолбодук. Маах уонна Мотуруона Силэпсиэптэр // Сиэн Чолбодук. Быыс аhыллар… — М., 2000. — С. 52—60.
  • Потапов Ф. Ф. Слепцова М. В. айар улэтин 40 сыла // Федот Потапов : алгыстаах айар улэм / хомуйан онордулар: С. П. Онуфриева (ред.), З. П. Багынанова. — Дьокуускай, 2001. — С. 373.
  • Сивцев, С. — Доллу. Улахан суол төрдүгэр // Сивцев, С.-Доллу. Хатыламмат тугэннэр, умнуллубат айаннар: П. А. Ойуунускай аатынан Саха гос. драм. театрын 70 сылыгар ананар. — Дьокуускай, 2000. — С. 15—23.
  • Слепцова А. Ийэ курдук саныыр саҥаhым // «Забота-Арчы». — 2001. — 25 окт.
  • Фомин В. Аан далбар ийэ артыыска // «Саха Сирэ». — 2001. — Муус устар 18 к.

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. Евг. Рябчиков. Навстречу солнцу // Огонек : журнал. — 1950. — № 41. — С. 4-7.
  2. 2,0 2,1 Газета «Она+» 14.02.2002 № 7:Марк Слепцов: «У нас нет лидера»

Сигэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Национальная библиотека Республики Саха (Якутия):90 лет со дня рождения М. В. Слепцовой, народной артистки РСФСР и ЯАССР, заслуженной артистки РСФСР и ЯАССР Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 5 күнүгэр.