Иһинээҕитигэр көс

1980 сыл

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Сыллар
1976 1977 1978 197919801981 1982 1983 1984
Уоннуу сыллар
1950-с 1960-с 1970-с1980-с1990-с 2000-с 2010-с
Үйэлэр
XIX үйэXX үйэXXI үйэ

1980 сыл.

  • Кулун тутар 21 — АХШ бэрэсидьиэнэ Джимми Картер 1980 сыл сайыныгар Москубаҕа буолуохтаах Олимпиаданы АХШ бойкуоттуурун туһунан биллэрбит. Төрүөтэ: Сэбиэскэй Сойуус Афганистааҥҥа сэбилэниилээх күүстэрин киллэриитэ.
  • От ыйын 7Ирааҥҥа шариаты киллэрбиттэр.
  • От ыйын 18Ииндийэ бастакы спутнигын космос куйаарыгар Шрихарикота космодромтан таһаарбыт.
  • От ыйын 19 — Москубаҕа XXII Олимпиада оонньуулара аһыллыбыттар.
  • От ыйын 27Андрей Сахаров ССКП КК генеральнай сэкиритээригэр Брежневкэ аһаҕас сурук суруйбут: «Афганистааҥҥа сэрии сэттэ ый тухары барда. Тыһыынчанан сэбиэскэй дьон уонна уонунан тыһыынчанан Афганистаан дьоно, сүнньүнэн эйэлээх дьон, өллүлэр уонна инбэлиит буоллулар. Мөлүйүөнтэн тахса афганец олорбут сириттэн тэскилээтэ. ССРС иһигэр дойдуну дьадатар сверхмилитаризация бүрүүкээтэ, репрессиялыыр уорганнар кутталлаахтык күүһүрдүлэр». Сурук хоруйа суох хаалбыта.
  • Атырдьах ыйын 31 — Польшаҕа «Солидарность» профсоюз олохтоммут. Бу тэрилтэ икки сылынан бобуллубута эрээри кистэлэҥ уопсастыбаҕа кубулуйбута уонна 1989 сыллаахха сөргүтүллүбүтэ. 1989-1990 сылларга дойдуга хаан тохтуута суох хомуньуус былааһын суулларбыта.
  • Балаҕан ыйын 12Туурсуйаҕа байыаннайдар былааһы ылбыттар. Тута сууттаан 50 киһини өлөрбүттэрэ, 500-чэ тыһыынча киһи хаайыыга быраҕыллыбыта, элбэх киһи онно өлбүтэ. Дойду куттала суох буолуутун сүбэтин нөҥүө үс сыл дойдуну салайбыттара, онтон быыбар тэрийэн дэмэкирээттии бырабыыталыстыба сөргүтүллүбүтэ.
  • Балаҕан ыйын 17Польшаҕа Гданьскай куоракка Ленин аатынан байҕал хараабылын оҥорор собуокка хас да забастовка кэнниттэн тутулуга суох «Солидарность» диэн идэлээх сойуус үөскээбит.
  • Балаҕан ыйын 18 — «Союз-38» хараабыл икки космонаавы (ол иһигэр Кууба киһитин) ​​«Салют-6» станцияҕа таһаарбыт.
  • Кулун тутар 23Христофор Максимов — Саха АССР норуодунай артыыһа, саха аатырбыт ырыаһыта, ырыа айааччыта. Үөһээ Бүлүү уонна Ньурба судаарыстыбаннай көһө сылдьар тыйаатырдарыгар, кэлин Саха судаарыстыбаннай музыка драма тыйаатырыгар үлэлээбит.
  1. Распоряжение Президиума Якутского филиала СО АН СССР