1977 сыл
Тас көрүҥэ
Сыллар |
---|
1973 1974 1975 1976 — 1977 — 1978 1979 1980 1981 |
Уоннуу сыллар |
1940-с 1950-с 1960-с — 1970-с — 1980-с 1990-с 2000-с |
Үйэлэр |
XIX үйэ — XX үйэ — XXI үйэ |
1977 сыл.
Туох буолбута
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Тохсунньу
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Тохсунньу 3 — Apple хампаанньа официальнайдык бэлиэтэнэр.
Олунньу
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Олунньу 8 — Бүтүн Сойуустааҕы эстэрээдэ артыыстарын күрэһигэр Бүөтүр Пестряков лауреат буолбут.
Муус устар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Муус устар 1 — Стив Джобс уонна Стив Возняк Apple Computer хампаанньаны олохтообуттар.
- Муус устар 5 — бастакы ВАЗ-2121 «Нива» массыына тахсыбыт.
- Муус устар 22 — Италия Турин куоратыгар төлөпүөн ситимигэр дьэҥкир утах (оптоволокно) аан бастаан киэҥник туттуллубут.
Ыам ыйа
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Ыам ыйын 12 — «Якуталмаз» Холбоһук генеральнай дириэктэригэр Лев Солдатовка (19.12.1918—30.11.1997) Социалистыы Үлэ Дьоруойа ытык аат иҥэриллибит.
- Ыам ыйын 24 — ССКП КК пленума ССРС саҥа конституциятын барылын бигэргэппит уонна норуот ырытыытыгар таһаарарга быһаарбыт.
- Ыам ыйын 25 — Кытай бырабыыталыстыбата Уильям Шекспир айымньыларын көҥүллээбит, бу күнү 1966 сыллаахха саҕаламмыт Култуура өрөбөлүүссүйэтэ түмүктэммит күнүнэн ааҕаллар.
Бэс ыйа
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Бэс ыйын 7 — Биэс сүүс мөлүйүөн көрөөччү тэлэбиисэринэн Улуу Британия королевата Елизавета II бүрүстүөлгэ олорбута 25 сылын үбүлүөйүн көрбүттэр.
- Бэс ыйын 15 — диктатор Франсиско Франко 1975 сыллаахха өлбүтүн кэннэ Испанияҕа бастакы дэмэкирээттии быыбар буолбут.
От ыйа
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- От ыйын 22 — Кытайга Мао Цзэдун өлбүтүн кэннэ былаас былдьаһыытын кэмигэр Дэн Сяопин былааска төннүбүт. Кини салайыытынан Кытай экэниэмикэтэ балысхан сайдыы суолугар турбута.
- От ыйын 26 — Канаадаҕа Квебек провинциятын парламена провинция иһигэр судаарыстыбаннай тылынан соҕотох француз тылын оҥорбут. Бу сылларга буолбут Квебек норуотун уһуктуутун кэмэ "чуумпу өрөбөлүүссүйэ" диэн ааттанар.
- От ыйын 26 — Чурапчы оруйуонун Арыылаах сэлиэнньэтигэр элбэх сурах-садьык төрүөтэ буолбут 12 киһи өлүүтэ саҕаламмыт.
Алтынньы
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Алтынньы 7 — ССРС саҥа, «Брежнев кэминээҕи» конституцията ылыллыбыт.
Сэтинньи
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Сэтинньи 9 — Таатта улууһун Чөркөөҕөр устуоруйа уонна өрөбөлүүссүйэ бас түмэлэ аһыллыбыт.
- Сэтинньи 20 — Егиипэт бэрэсидьиэнэ Анвар Садат араб басханнарыттан бастакынан Израильга сылдьыбыт, парламеҥҥа туран эйэ көрдүүрүн туһунан эппит. Араб дойдулара Израиль утары отут сыл тухары хаста даҕаны сэриилэспиттэрин кэннэ Егиипэт бастакынан эйэлэспит. Сотору кэминэн Иордания эмиэ Израили кытары эйэ дуогабарын түһэрсибитэ.
Ахсынньы
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Ахсынньы 6 — ЮАР Бопутатсвана диэн тсвана омуктар олорор бантустааннарыгар тутулуга суох статуһу иҥэрбит. Бопутатсвана атын дойдуларынан билиниллибэтэҕэ. 1994 сыллаахха ЮАР-га холбоспута.
- Ахсынньы 25 — Израиль премьер-миниистирэ Менахем Бегин Эгиипэт бэрэсидьиэнин Мохаммед Анвар ас-Садаты кытта көрсүбүттэр.
Төрөөбүттэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Бэс ыйын 22 — Белолюбскай Иван Прокопьевич, мас тардыһыытыгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин спордун маастара.
- Сэтинньи 5 — Дьяконов Николай Викторович, мас тардыһыытыгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин спордун маастара.
- Муус устар 23 — Чурапчы улууһун Алаҕар нэһилиэгэр Александр Дьячковскай — Ырыа Саарын, ырыаһыт, Олоҥхо тыйаатырын артыыһа.
- Ахсынньы 27 — Жанна Бурцева — нууччалыы тыллаах саха литэрэтиирэтин чинчийэр учуонай, филология билимин хандьыдаата.
Өлбүттэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Алексеев Роман Петрович — Бөҕө Арамаана (1900—1977), олоҥхоһут, ырыаһыт.
- Кулун тутар 26 — Иван Константинов (20.08.1936 төр.) — археолог, Өлүөнэтээҕи археология экспедициятын кытта Алдан тардыытыгар Белькачи I, Сумнагин, Уус-Төмтөөн, Дюктайскай хайа хаспаҕын уо.д.а. чинчийбитэ, устуоруйа билимин хандьыдаата.
- Муус устар 1 — Яна Байгожаева, поэтесса, суруналыыс.
- От ыйын 1 — Тихонов Виктор Илларионович (1908—1977), Социалистыы Үлэ Дьоруойа.
- От ыйын 2 — Владимир Набоков, нуучча уонна америка суруйааччыта.
- От ыйын 26 — Чусовской Николай Николаевич (1910—1977) — Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа.
- Алтынньы 7 — Василий Семенов (03.04.1916 төр.) — Ойуунускай айар үлэтин үөрэппит чинчийээччи, филология билимин хандьыдаата, литературовед.
- Ахсынньы 15 — Александр Галич (1918 төр.), нуучча бэйиэтэ, сценарист, драматург, ырыа суруйааччы, ырыаһыт.
- Ахсынньы 25 — Чарли Чаплин (1889 с.т.), артыыс, режиссёр, сценарист.
- Ахсынньы 31 — Колесов Николай Саввич (1912—1977) — саха чулуу булчута, Социалистыы Үлэ Дьоруойа.