1873 сыл
Тас көрүҥэ
Сыллар |
---|
1869 1870 1871 1872 — 1873 — 1874 1875 1876 1877 |
Уоннуу сыллар |
1840-с 1850-с 1860-с — 1870-с — 1880-с 1890-с 1900-с |
Үйэлэр |
XVIII үйэ — XIX үйэ — XX үйэ |
1873 сыл.
Туох буолбута
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Кулун тутар 22 — Испания дойдутун мунньаҕа Пуэрто-Рикоҕа кулуттааһыны суох гыммыт.
- Ыам ыйын 20 — Ливай Страусс (Levi Strauss) уонна Джэйкоб Дэвис (Jacob Davis) сиэбигэр алтан сөкүлүөпкэлээх күөх ыстааҥҥа АХШ патенын ылбыттар. Бу түгэн джинсы төрөөбүт күнүн быһыытынан биллэр.
- Бэс ыйын 5 — Илин Африкаҕа Улуу Британия күһэйиитинэн Занзибар султаана улахан кулут ырыынагын саппыт.
- Бэс ыйын 18 — суфражистка (фр. suffrage — талар быраап) Сьюзен Энтони АХШ бэрэсидьиэнин быыбарыгар кытта сатаабытын иһин 100 дуолларга ыстырааптаммыт. Өчөһөн ыстыраабын төлөөбөтөх. Дьахталлар быыбарга кытталлара аан дойду үрдүнэн бобуулаах этэ, холобур, Арассыыйаҕа бу быраабы аан бастаан Финляндия Улуу княжествотын үөрэхтээх дьахталлара 1906 сыллаахха ылбыттара (оттон импиэрийэ атын сирдэригэр — 1917 сыл муус устар 15 күнүгэр).
Төрөөбүттэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Тохсунньу 1 — Афанасий Рязанскай — Амма улууһун бастакы кулубата.
- Тохсунньу 15 — Иван Бабушкин — нуучча идэтийбит өрөбөлүссүйүнүөрэ, Саха сиригэр Дьааҥыга көскө ыытыллыбыта. 1973 сыллаахха Дьокуускайга Иван Бабушкин аатынан уулусса ааттаммыта.
- От ыйын 1 — Илья Башарин (1928 өлб.) — суруксут, нэһилиэк кинээһэ. Өксөкүлээх Өлөксөй «Саха интеллигенциятыгар» диэн улахан үлэтигэр сирэй аадырыстаабыт биэс киһититтэн биирдэстэрэ буолар..
- От ыйын 11 күнүгэр (урукку ааҕыыннан бэс ыйын 29 күнүгэр) Дьокуускайга нуучча хаһаагын дьиэ кэргэнигэр Пётр Староватов төрөөбүт. Бу киһи Бүлүүгэ учууталлыы олорон 1928 сыллаахха Сэбиэскэй Сойууска бастакы 4 Үлэ дьоруойдарыттан биирдэстэрэ буолбута.
Өлбүттэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Ыам ыйын 8 — Дьон Стюарт Милл, Британия филосова