Техас

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс
Техас штата
State of Texas
Flag of Texas State seal of Texas
Техас былааҕа Техас дьаралыга
Хос аата: The Lone Star State
Ыҥырыыта: Friendship
Map of the United States with Texas highlighted
Map of the United States with Texas highlighted
Ил тыл Суох
Демоним Texan
Киин куорат Остин
Ордук улахан куорат Хьюстон
Ордук улахан метро зона Dallas–Fort Worth–Arlington
Иэнэ  Ranked 2nd in the US
 - Бүтүн 268,820 sq mi
(696,241 km²)
 - Кэтитэ 773 miles (1,244 km)
 - Уhуна 790 miles (1,270 km)
 - Уу % 2.5
 - Кэтирээhинэ 25° 50′ N to 36° 30′ N
 - Усталааhына 93° 31′ W to 106° 39′ W
Олохтоохторо  Дойдуга 2nd миэстэлээх
 - Total 24,326,974 (2008)
 - Чиҥэ 79.6/sq mi  (30.75/km²)
Дойдуга 26th миэстэлээх
Үрдэлэ  
 - Ордук үрдүк сир Guadalupe Peak
8,749 ft  (2,667 m)
 - Орто 1,700 ft  (520 m)
 - Ордук намыhах сир Мексика хомотун кытыла
0 ft  (0 m)
Кыттыыта  Ахсынньы 29, 1845 (28th)
Губернатор Rick Perry (R)
Лейтенант губернатор David Dewhurst (R)
Сенатордар Kay Bailey Hutchison (R)
John Cornyn (R)
Конгресс делегаттара 20 республикан, 12 демократ
Кэм зоната  
 - most of state Central: UTC-6/-5
 - tip of West Texas Mountain: UTC-7/-6
Кылгас аата TX Tex. US-TX
Уэбсайт www.texasonline.com/

Техас (ааҥл. Texas) диэн АХШ соҕуруу штата. Хос аата Соҕотох сулус штата (The Lone Star State). Иэнинэн (696,200 км2) уонна олохтоохторунан (24.3 млн) Америка иккис улахан штата. Киин куората Остин. Ордук улахан куората Хьюстон, атын улахан куораттара Сан Антонио уонна Эль Пасо. Америка сүөһү иитиитин индустриятын киинэ. Ол курдук cowboy диэн ынахсыт идэлээх киhи Техас аан дойдуга биир биллэр бэлиэтэ буолар.

Историятынан уонна култууратынан, Техас АХШ Соҕуруутун ирээтэ буолар. Ол гынан баран, Испан уонна Мексикан төрүттээх буоларын быhыытынан АХШ соҕуруулуу арҕаатын ирээтэ эмиэ буолуон сөп.

"Six flags over Texas" (Техас үрдүнэн алта былаах) диэн этии бу сири хас да дойдулар бас билэ сылдьыбыттарыттан үөскээбитэ. Испания Техас сирин бас билбит бастакы Эуропа дойдута этэ. Франция Техаска кылгас кэмҥэ колония тэрийэ сылдьыбыта. 1836 дылы штат сирин Мексика бас билэрэ. Бу сылга тутулуга суох Техас Республиката тэриллибитэ. 1845 Холбоhуктаах Штаттарга 28с штатынан кыттыспыта. 1861 саҥатыгар Техас Холбоhуктаах Штаттартан арахсыбыта уонна бу сыл кулун тутар 23 күнүгэр Америка Конфедерат Штаттарыгар кыттыспыта. 1870 Конгресс уурааҕынан Техас Холбоhуктаах Штаттарга төннүбүтэ.

1900-с саҥаларыгар штат сиригэр нефть булуллан экономика үлүскэн сайдыыта саҕаламмыта. Билигин Техас диверсификациялаах экономикалаах. Экономикатын бас олохторунан буолаллар үрдүк технология, биомедик чинчийии уонна үрдүк үөрэҕирии.