Сири кыттыгас таҥастыыр табаарыстыба
Сири кыттыгас таҥастыыр табаарыстыба, эбэтэр Туос (нууч. Товарищество по совместной обработке земли, кылгатан ТОЗ эбэтэр ТСОЗ) — XX үйэ 20-с сылларыгар Арассыыйаҕа баар буола сылдьыбыт кыттыгас хаһаайыстыба көрүҥэ, кэлин 30-с сылларга холкуостарынан солбуллубуттара. Сэбиэскэй Сойууска (Сэбиэскэй Арассыыйаҕа) коллективизация түмүктэниэр диэри баар буола сылдьыбыт тэрилтэ көрүҥэ.
Артыаллартан уонна хомууналартан СТТ уратыта оҥорон таһаарар тэриллэри бииргэ бас билии таһымыгар сытар. СТТ-га тыа хаһаайыстыбатын массыыналарын (булууктарын, боронолорун, сыарҕаларын), атын тэриллэрин, көлөлөрүн биирдиилээн киһи, ыал бэйэтэ бас билэрэ, туһаныыта эрэ кыттыгас этэ. Сирдэрин (мэччирэҥнэри, бааһыналары, сайылыктары) эрэ холбуур этилэр. СТТ чилиэнэ ыһыы иҥин курдук күүстээх үлэ кэмигэр бэйэтин бас билэр тэриллэрин, көлөтүн (атын, оҕуһун, сыарҕатын уо.д.а.) уопсай туһаныыга уларсар эбээһинэстээҕэ.
Бастакы СТТ-лар НЭП-кэ көһүү кэмигэр үөскээбиттэрэ, оттон хаһаайыстыба биир көрүҥүн быһыытынан арыый хойутуу билиниллибиттэрэ — 1924 сыллаахха РСФСР Наркомзема СТТ типовой балаһыанньатын таһаарбыта.
1928-29 сылларга күүскэ сайдыбыттара.
1929 сыллаахха СТТ бары кыттыгас хаһаайыстыбалартан 60 % ылар этэ.