Саха айаҥҥа сыһыаннаах сиэрэ

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Саха омуга үгэс быһыытынан айаҥҥа туттар туспа сиэрдээх.

Бу сиэр айылҕаны болҕомтоҕо уурартан, улахан алаастары, улуу үрэхтэри уонна өрүстэри, үрдүк дабааннары ытыктыыртан тахсар. Былыргы саха улахан сирдэри «Эбэ» диэн ааттыыр. Оннук сиргэ сэрэнэн, сэмэйдик туттан ааһар, олохтоох иччилэргэ бэлэх-туһах биэрэр. Төһө да тиэтэйэн испитин иһин аартыкка тохтуу түһэн ааһар, аһыттан (үрүҥ астан) уонна сылгы сиэлиттэн бэрсэр. Улаханнык саҥарбат, ботугураан кэпсэтэр.

Суолга сыппаттар — киһи ыалдьыан сөп, сылдьар суолга харгыс оҥоруллуо суохтаах.

Суолга ииктээбэттэр — ситимнэри кирититэр сатаммат, ойуччу тахсан көҕүрэттиллэр.

Бараары сылдьан барар сирдэрин аатын улаханнык эппэттэр. Хаһан тиийэллэрин улаханнык саҥарбаттар.

Дьон барбытын кэннэ дьиэни харбаабаттар, сууйбаттар. Дьиэҕэ барбыт киһи сабыдыала биир хонук хаала түһүөхтээх — оччоҕо ол сабыдыал иҥэр, киһи этэҥҥэ эргийэн кэлэр кыахтанар.

Ыраах аймахха сылдьар түгэҥҥэр хайаан да кэһиилэниэхтээххин.

Дьиэҕэ кэллэх күн ким да этиһиэ, улаханнык саҥарсыа суохтаах.

Көлөлөөх киһи сатыы киһини олордуохтаах. Кураанах олбоххо көстүбэт эйгэ олорсон айанныыр дии саныыллара былыргы сахалар.

Тохтообут сиргэ бөҕү хаалларбаттар. Айаннаан иһэн тугу да (холобура түннүгүнэн) бырахпар.

Тиэхиньикэ иччилээх буолар дии саныыллар, онон айан көлөтүн куруук сууйа-сото, көрө-истэ сылдьаллар. Алдьаннаҕына үөхсүбэттэр, тэбиэлээбэттэр-охсуолаабаттар[1].

Эбии көр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. Булчут кинигэтэ. Хомуйан оҥордо В. Н. Сивцев, Дь., Бичик., 2017