Магас
Координаталара: 43°13′21″ с. ш. 44°46′21″ в. д. / 43.2226° с. ш. 44.7726° в. д. (G) (O)
.jpg)
Магас диэн Ингушетия Өрөспүүбүлүкэтин киин куората. Ордук эдэр Арассыыйа регионун киин куората[1].
Устуоруйа
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]1994, олунньу 23 күнүгэр, аныгы Магас куорат бастакы тааһын Руслан Аушев, Ингушетия бэрэсидьиэнэ, түһэрбитэ[2]. Борис Ельцин, Арассыыйа бэрэсидьиэнэ, 2 ый ааспытын кэннэ «Ингушетия Өрөспүүбүлүкэтин киин куораты тутуу» диэн ыйаах баттабыта[3]. Ол кэмтэн бу күн «Магас куорат күнүнэн» билиммитэ.
1998, алтынньы 31 күнүгэр, бастакы дьиэлэр тутуллан бүппүттэрэ. Бастакы аһыллыбыт дьиэ — бэрэсидьиэн дыбарыаһа[4]. Ол кэннэ, хаҥас уонна уҥа өттүгэ Ингушетия Өрөспүүбүлүкэтин дьаһалтата уонна парлаамен аһыллыбыта.
2000, ахсынньы 26 күнтэн, Магас Ингушетия киин куората буолбута[5].
Киэгирээпийэ
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Магас Назрань куораттан соҕурулуу-илин өттүтүгэр 4 км. ыраах. Уонна Хотугу Осетия — Алания Өрөспүбүлүкэтин кытта кыраныыссаттан 500 эрэ м. ыраах[1]. Куорат UTC+3 кэм зонатыгар турар.
Магас клиимэтэ сииктээх-континентальнай. Сайын сылаас 25 °C дылы сылыйыан сөп, кыһын намыһах -3 °C аллараа түспэт[6].
| Салгын тэмпэрэтиирэтин орто кээмэйэ | ||||||||||||
| Тохсунньу | Олунньу | Кулун тутар | Муус устар | Ыам ыйа | Бэс ыйа | От ыйа | Атырдьах | Балаҕан | Алтынньы | Сэтинньи | Ахсынньы | Сыл |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| -2.3 °C | -0.9 °C | 3.4 °C | 9 °C | 14.3 °C | 18.5 °C | 21.2 °C | 21.3 °C | 16.4 °C | 10.3 °C | 3.9 °C | -0.7 °C | 9.5 °C |
Олохтоохторо
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]2024 сыл саҕаланыытыгар, Магас олохтоохторун ахсааннара — 18 521 киһи[7].
| Олохтоохторун ахсааннара | |||
|---|---|---|---|
| 2002 | 2010 | 2014 | 2016 |
| ▲ 275 | ▲ 2502 | ▲ 4756 | ▲ 6880 |
| 2018 | 2020 | 2021 | 2024 |
| ▲ 8771 | ▲ 12 170 | ▲ 15 271 | ▲ 18 521 |
Быһаарылар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- ↑ 1,0 1,1 МАГА́С
- ↑ Россия. Ингушетия. Магас
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 15.04.1994 г. № 788. «О строительстве столицы Республики Ингушетия»
- ↑ Республика Ингушетия. Хроника становления 1991-2002 гг
- ↑ О Федеральном законе «О присвоении столице Республики Ингушетия наименования — Магас»
- ↑ Magas Climate (Russian Federation)
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года