Кальвиц Отто Артурович

Кальвиц (сорох источниктарга Кальвица) Отто Артурович (01.12.1888—07.03.1930) — бастакы сэбиэскэй полярнай лүөччүктэртэн биирдэстэрэ, Саха сиригэр үлэлии сылдьан саахалга түбэһэн өлбүтэ.

Олоҕун олуктара

1888 сыллаахха ахсынньы 1 күнүгэр Финляндия Йоэнсуу куоратыгар (ол саҕана Арассыыйа импиэрийэтигэр киирэр этэ) төрөөбүтэ. 1908 сыллаахха тимири таҥастыыр оробуочай кваилификациятын ылбыт уонна атыы-эргиэн байҕал флотугар хачыгаарынан үлэҕэ киирбит. Үс сыл тухары кыраныысса таһыгар устар аалларга үлэлээн, Гельсингфорс индустриальнай оскуолатыгар киирэр харчыны мунньуммута. 1915 сыллаахха ол оскуоланы бүтэрэн, аал мэхээнньигин идэтин баһылаабыта. Ол кэннэ эмиэ атыы-эргиэн флотугар үлэлии киирбитэ. 1917 с. импиэрийэ үрдүнэн буолбут дьалхаан Финляндияны эмиэ таарыйбыта. 1917 сыл кулун тутар 16-17 күннэригэр Балтика флотун өрө турбут мотуруостара Кальвицаны хамыһаарынан талбыттара. Ол эрээри, муус устар 13 күнүгэр ыраахтааҕыга бэриниилээх хаалбыт күүстэр Хельсинки куораты ылбыттара, ый бүтүүтүгэр Выборг куораты эмиэ ылбыттара. Финляндияҕа үрүҥ террор саҕаламмыт, Отто Кальвиц атын мотуруостары кытта бастаан Кронштаадка, онтон Петербурга куотар.

Петербурга Отто Кальвицаны техникаҕа сыһыаннаах диэн, саҥа тэриллэн эрэр фииннэр авиа этэрээттэрин оскуолатыгар ыыталлар. Онно үөрэнэн баран Карельскай фроҥҥа байыаннай лүөччүгүнэн гражданскай сэриигэ кыттар.

1925 с. Хотугу гидрогофия эспэдиисийэтигэр ананар. 1927 сыллаахха Камчаатка үрдүнэн, Врангель арыытын үрдүнэн, бастакы көтүүлэри оҥорор, 1929 сыллаахха Чукотка уонна Саха сирин хотугу улуустарын үрдүнэн эмиэ бастакы көтүүлэри оҥортуур. Ол саҕана ити оройуоннарга биллэн турар аэродромнар, оттугунан хааччыйар баазалар суохтара, дьон да олорор сирдэрэ аҕыйаҕа.

1928 сыллаахха Отто Кальвиц аан бастаан Иркутскай-Качуг-Верхоленскай-Грузновка-Уус-Кут-Киренскай-Ичера-Витим-Бодойбо маршрутунан аан бастаан көтөр уонна регулярнай рейстэри олохтоон, 40450 км көтөр.

1929 сыллаахха ол саҕанааҕыга ураты көтүүнү оҥорор: Лаврентий хомото-Врангель арыыта- Орто Халыма-Ляховскай арыыта- Хаһааччыйа бөһүөлгэ-- Булуҥ. Көтүү уопсай устата 5 тыһ. км тахса этэ.

1930 сыл кулун тутар 7 күнүгэр Дьокуускай-Эдьигээн-Булуҥ маршрутунан көтөр. Онно өрө турууну хам батыы барбыт чэкиистэргэ рация уонна эмп тиэрдиэхтээҕэ. Кэбээйи улууһун үрдүнэн көтөн иһэн, Сангаар аттыгар күүстээх тыалга түбэһэн сөмүлүөтэ саахалланар. Кинини кытта борт механик Франц Леонгардт уонна радист Сергей Карчевскай өлбүттэрэ.

Аатын үйэтитии

Өлүктэрин булан Иркутскайга Иерусалим диэн ааттанар кылабыыһаҕа көмпүттэрэ, онно мэҥэ туруорбуттар. Сангаар бөһүөлэгэр Кальвиц бүүһүн туруорбуттара (Н.А. Дворецкая үлэтэ).

Кэбээйи улууһугар Өлүөнэ кытылыгар турар сэлиэнньэни кини аатынан ааттаабыттара.

Кини аатын Саҥа сир арыыларыгар киирэр Соҕуруу арыыга хомо уонна үрэх сүгэллэр.

Хаҥалас улууһун Покровскайыгар Кальвица-Леонгардт аатынан уулусса баар.

1935 сыллаахха Дьокуускайга Авиагруппа диэн саҥа оройуону туталларыгар биир уулуссаны Отто Кальвица аатынан ааттаабыттара.