Дьон араастара

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Дьон араастара диэн этии дьон үөскээбит төрүттэрэ тус-туспаларын быһаарар.

Аан дойду үрдүнэн дьон араастара элбэҕиттэн биир санаалаах буолуулара, уопсай биир тылы ылыныылара кыаллара өссө да ыраах. Дьон араастара төһө да элбэҕин иһин үс сүрүн араастарга арахсаллара хаһан да уларыйбат. Өй-санаа, үөрэх, наука сайдан истэхтэринэ бу араастар уратыларын быһаара сатааһын утумаахтык салҕанан баран иһэр.

Үгүс дьон геннэрэ мартышка диэн эбисийээнэ генигэр сөп түбэһэллэр диэн аныгы наука билинэр. Австралия Канберра куораттааҕы национальнай университета үөрэтэн быһаарбытынан Австралия төрүт олохтоохторун геннэрэ негроиднай раса геннэригэр сөп түбэспэт эбиттэр.

Дьон олорор дойдуларынан, сирдэринэн улахан кыыллартан үгүс мөлүйүөнүнэн сыллар усталарыгар тус-туспа үөскээн, кэлин холбоһон эрэллэр.

Аналлаах үөрэхтээхтэр дьон араастара 15-кэ тиийэр диэн ааҕаллар. Онтон сүрүннэрэ үстэр; негроиднай, европеиднай уонна монголоиднай диэннэр. Бары атын араастар бу үс сүрүн араастартан сайдан, буккуллан үөскээбиттэр диэн быһаараллар. Дьон араастарга арахсыылара 80 тыһыынча сыл буолбут.

Айылҕа бары дьиктилэрэ билигин да кыайан арылла иликтэр. Ч.Дарвин этиитинэн дьон эбисийээнэттэн үөскээбиттэрин билинэн сылдьаллар. (1,14). Бу кэмҥэ Африкаттан тарҕанан дьон Аан дойдуну баһылаабыттара диэн этиини наука сөп диэн ылыммыт.

Аан дойду үрдүнэн тарҕаммыт дьон бары араас улахан кыыллартан тус-туспа дойдуларынан үөскээбиттэр. Улахан кыыллартан араас быһыылаах, уратылардаах дьон сайдан тахсыбыттар. Араас кыыллар эттэрин-сииннэрин уратылара ол кыыллартан сайдыбыт дьон эттэригэр-сииннэригэр билигин да иҥэн хаалбыттарын булуталаан ылыахха сөп.

Дьон араастарын нууччалыы “расалар” диэн ааттыыллар. Сахалыы араастар диэн ааттаналлар. Дьон тас көрүҥнэринэн араастаһан үс тус-туспа улахан араастарга арахсаллар:

1. Маҕаннар. Айылҕа улахан кыылыттан эһэттэн үөскээн, сайдан тахсыбыт Сир саарын хоту өттүгэр олохтоох маҕан көрүҥнээх дьоннор. Бу дьон эттэрин-сииннэрин биллэр уратытынан эһэ курдук сыаны түргэнник мунньунар, уойан хаалар кыахтаахтар. Аһара аһаан кэбиһэн уойар кыахтара атыттарга холоотоххо олус улахан.

Эһэ өйүнэн-санаатынан, тугу оҥорорунан хайа да эбисийээнэттэн ордук буоларын циркэҕэ оонньоон көрдөрөрө быһаарар. Эһэттэн үөскээбит дьон олоххо сайдыыны аан маҥнай ситиспиттэрэ өй-санаа уратыта билигин да баарын дакаастыыр.

Араас элбэх Европа омуктарыгар эһэ туһунан үһүйээн кэпсээннэр элбэхтэр. Эһэ дьахтары уоран илдьэн арҕаҕар олордорун туһунан үһүйээн кэпсээннэр бааллар.

Сахаларга эһэ дьахтары уоран ылан арҕаҕар олордорун туһунан кэпсээн эмиэ баар. Ону тэҥэ сахаларга дьахтар сыгынньах түөһүн көрдөрдөҕүнэ эһэ тыыппат, саба түспэт диэн былыргыттан баар өйдөбүл иҥэн сылдьар.

Бу үһүйээн кэпсээннэр дьахтартан төрөөбүт эһэ оҕолоро баар буолалларын утарбаттар. Араас көрүҥнээх бааһынайдар үөскээн омугу сайыннаран, көрүҥнэрин тупсаран иһэллэрэ уһун үйэлээх сахалар “Хаан тупсарыыта” диэн этиилэриттэн биллэр.

2. Араҕастар. Азия кыахтаах кыылларыттан хахайтан, тиигиртэн, баабыртан, бөрөттөн үөскээн, сайдан тахсыбыт дьоннор. Бу дьон уойан эрэйдэнэллэрэ аҕыйах, сымсалар, түргэн хамсаныылаахтар, урукку кэмҥэ атахтара маадьаҕара улахан этэ. Хахайтан үөскээбит дьон эттэрин-сииннэрин уратытынан араҥастарга киирсэллэр.

Урукку кэмҥэ саха дьонун кылгас, маадьаҕар атахтарын, кыараҕас харахтарын, уһун сирэйдэрин бэлиэтии көрөлөр этэ. Бу көрүҥ уратыта былыргы төрүттэрэ кылгас атахтаах кыыллар эбиттэрин туоһулуур. Баабыр, тиигир, бөрө кыыллар эттэригэр-сииннэригэр холоон тэҥнээтэххэ атахтара быдан кылгас.

Азия омуктарыгар улахан бөрөттөн үөскээбиттэр баар буолуохтарын сөп. Былыргы үһүйээннэргэ бөрө өбүгэлээхпит диэччи түүрдэр бааллара биллэр. Илин атаҕа суох ыт түргэнник кэлин атахтарыгар хаама үөрэммитэ итини дакаастыыр.

Сфинкс это смесь ДНК марсианского человека и земного льва. Из этого получился лев, человек и среднее между ними – кошка. (2,36).

Юволь Ной Харари “Сапиенс. Краткая история человечества” диэн үлэтигэр сапиенстар Илиҥҥи Африкаттан 100 тыһыынча сыллардаахха тахсан Аан дойдуга тарҕаммыттар, Австралияны 45 тыһыынча сыл анараа өттүгэр океаны туораан арыйбыттарын суруйар. Муостан кыһан оҥоруллубут хахай төбөлөөх киһини Штадель хайа хаспаҕыттан булбуттар.

3. Харалар. Улахан эбисийээнэттэн үөскээбит дьоннор. Былыргы өбүгэлэрин тас көрүҥнэрэ иҥэн хаалбыта билигин да араарыллан биллэр. Дьон араастара элбэҕинэн, көрүҥнэрэ тус-туспаларынан Ч.Дарвин эбисийээнэлэртэн эрэ үөскээбиттэрэ буолуо диэн этиитэ арыычча итэҕэһин биллэрэр.

Былыргы дьыллар быдан мындааларыгар сиргэ улахан радиация баар буола сылдьыбыта динозаврдар уҥуохтарын буллахтарына радиациялаах буоларыттан быһаарыллыбыта.

Сиргэ дьон үөскээбиттэрин туһунан араас этиилэр баар буолан иһэллэр. Сиргэ хаһан эрэ атомнай сэрии буолан ааспытыгар күүстээх радиация үөскээһинигэр дьон уонна кыыллар геннэрэ буккуллан ылар кэмэ баар буолар. Бу кэмҥэ араас мутаннар; кентаврдар, пегастар, сфинкстар үөскээн киэҥник тарҕаналлар.

Билигин даҕаны радиация баар сиригэр мутаннар көстөллөр. Сир радиацията оннугар түстэҕинэ геннэр буккуллан ылыылара быста аҕыйаан уларыйбаттарын курдук өйдөбүл үөскүүр.

Сир үрдүгэр дьон үөскээбит төрүттэрэ тус-туһунан буоларын киһи хаанын группата быһаарар диэн эмиэ этэллэр:

1. Элбэх европеецтар хааннарын группата – I.

2. Азиаттар хааннарын группата – II.

3. Негрдэр үксүлэрин хааннарын группата – III.

4. Элбэх еврейдэр хааннарын группата – IV.

Дьон хааннарын группата маннык тус-туспа буолара үөскээбит төрүттэрэ атын-атыннарын биллэрэр. Дьон бары эбисийээнэттэн эрэ үөскээбиттэрэ диэн этии ситэтэ, толорута суоҕун дакаастыыр.

Атын араас кыыллартан үөскээн, сайдан испит дьон араастара бары үлэни-хамнаһы кыайбыттарга, өйдөрө-санаалара түргэнник сайдааччыларга кыаттараннар “тыал буолбуттарга” кубулуйбуттар. Үһүйээҥҥэ кэпсэнэр бөрө курдук дьон ааттара эрэ ордон хаалбытын тэҥэ, урукку кэмнэргэ чучунааны көрбүттэр, иһиирэрин истибиттэр бааллар эбит.

Брайан Сайкс диэн учуонай хайалаах сиртэн көстүбүт түүлэри аналыстаан ДНК тест онорон баран хотугу эһэ генигэр сөп түбэһэрин быһаарбыт. Ити курдук хаар киһи эбэтэр чучунаа төрүтэ хотугу эһэ буолара аныгы наука көмөтүнэн быһаарыллан эрэр.

Дьон олоҕор сайдыыны, эттэрэ-сииннэрэ тупсуутун, атын омуктар үөскээһиннэрин бааһынайдар саҕалаан иһэллэрэ биллэр. Бары араас улахан кыыллартан үөскээбит бааһынайдартан холбуу буккуллан аныгы дьон баар буолбуттар. Сирийэн көрдөххө араас кыылларга хайдах эрэ тас көрүҥнэринэн маарынныыр дьон элбэхтэр.

Үлэ киһини айбыта диэн этии олус таба. Дьон илиилэринэн үлэни үлэлээннэр, икки атахтарыгар туран хааманнар бу билиҥҥи эттэрин-сииннэрин тупсуутун, өйдөрүн-санааларын сайдыытын ситиһэн сылдьаллар. Үөрэх аһара сайдыыта, дьон илиилэринэн үлэлээбэт буолуулара сыыйа-баайа кыыл өйүгэр-санаатыгар төннөн иһиилэрин үөскэтэр кыахтаах. Айылҕаҕа дьон уонна улахан кыыллар икки өрүтү үөскэтэллэр уонна кэмэ кэллэҕинэ солбуйсан биэриэхтэрин сөп.

Сатаан саҥарар буолууну, салгын кут сайдыытын икки сүүс тыһыынча сыллардаахха дьон атын планетаттан, Марстан көтөн кэлээччи кэлиилэртэн ылыммыттар, өйдөрө-санаалара түргэнник сайдыбыт. Сахалыы үөрэҕинэн түргэнник сайдыыны ситиһэр кыахтаах салгын куту дьон Марстан кэлиилэртэн ылыммыттар. Бу кэмҥэ дьон өйдөрүн-санааларын сайдыыта, тиэхиникэни оҥостуулара планеталар икки ардыларыгар көһөн биэриини эйэлээх буоллахтарына кыайыахтарын сөбүн биллэрэр.

Олоххо сайдыы уонна төннүү “Туох барыта икки өрүттээх” диэн этиини үөскэтэллэринэн дьон өйдөрө-санаалара уһун үйэлэргэ сайдыыны ситиһэн баран салгыы сайдар кэмнэрэ ааһан эрэрин сыгынньахтана, кыылларга тэҥнэһэ сатыыллара биллэрэр. Аныгы дьон элбэх кинигэни ааҕан өйдөрүн-санааларын, умнугана суох буолууларын дьарыктаабаттара ааспыт үйэҕэ өй-санаа сайдыытын муҥура кэлэн ааспытын биллэрэр. Аныгы үйэҕэ дьон сайдыыны ситиһиилэрэ, уларыйыылара диэн кыылларга төннүү буолара саарбаҕа суох буолан иһэр.

Өй-санаа мунньуллар, үгэстэри, үөрүйэхтэри үөскэтэр. Үгэскэ кубулуйбут өйдөр-санаалар айыы буолан Үөһээ дойдуга өр кэмҥэ симэлийбэккэ сылдьар кыахтаналлар. Бу уһуннук симэлийбэккэ айыы буолан сылдьар өйдөртөн-санаалартан үчүгэйин, үрүҥүн талан ылан туһаныы Үрүҥ айыы итэҕэлэ диэн ааттанар.

Өлбүт дьон өйдөрө-санаалара Үөһээ дойдуга айыы буолан мунньуллуута бу сайдыбыт дьон цивилизациялара эстэн да хааллаҕына мунньуллубут өй-санаа сүппэтин үөскэтэр. Кэлэр цивилизация саҥалыы сайдан эрэр дьонугар бу өй-санаа түүл буолан киирэн сайдыыны ситиһэллэрин түргэтэтэр кыахтааҕа түүл үөрэҕинэн дакаастанар. (3,32).

Дьон сайдыылара кэмэ кэллэҕинэ уларыйан, эргийэн биэрэ-биэрэ саҥалыы сайдан иһэллэрин айылҕа икки өттүттэн тутулуктааҕа, сахалар “Туох барыта икки өрүттээх” диэн этиилэрэ уонна киһи өллөҕүнэ өйө-санаата айыы буолан туспа баран Үөһээ дойдуга мунньуллуута биллэрэр.

Тус-туһунан төрүттээх, элбэх уратылардаах өйдөөх-санаалаах дьону биир санааҕа түмүүнү, айылҕа уларыйан иһэр кэмигэр сөп түбэһэн биэриини саҥалыы сайдар Үрүҥ Күн таҥара үөрэҕэ эрэ оҥорор кыахтаах. (4,5).

Дьон бары Күн таҥараны билиниилэрэ, “Туох барыта икки өрүттээх” диэн этиини тутуһуулара сиргэ эйэлээх буолуу уонна айылҕаны харыстааһын олоххо киирэригэр туһалыыр.

Туһаныллыбыт литература.[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

1. “Аргументы и факты” хаһыат. №32, 2004 г.

2. Вера Белого Аар Айыы (Тенгрианство). Древняя, единая, мировая, космическая религия. Разгадка древних цивилизаций. Объединение всех взглядов коренной религии. – Якутск: СМИК, 2016. – 88 с.

3. Каженкин И.И. Сахаларга түүлү тойоннооһун. - Дьокуускай: Бичик, 2000. – 80 с.

4. Каженкин И.И. Күн таҥара үөрэҕэ. – Дьокуускай: ГБУ РС(Я) “Бизнес-инкубатор”, 2016. – 148 с.

Өссө маны көр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]