Гумилёв Лев Николаевич

Гумилёв Лев Николаевич — былыргы түүрдэр, хунну, хазар уо.д.а. истиэп омуктарын устуоруйаларын чинчийбит учуонай, устуорук, этнолог, археолог, географ, бөлүһүөк, бэйиэт. Устуоруйа уонна география билимнэрин дуоктара. Этногенез пассионарнай түөрүйэтин төрүттээччитэ. Кини аатынан Казахстан Астанаатыгар универститет ааттаммыта.

1912 сыллааха урукку истиилиэн балаҕан ыйын 18, саҥа ааҕыынан алтынньы 1 күнүгэр Санкт- Петербуурга төрөөбүтэ. Аҕата Арассыыйа бэйиэсийэҕэ Үрүҥ көмүс үйэтин чаҕылхай бэрэстэбиитэлэ Николай Гумилев. Ийэтэ аатырбыт бэйиэт Анна Ахматова.

Түөртэ хаайылла сылдьыбыта, ол быыһыгар Аан дойду иккис сэриитигэр рядовойунан сэриилэспитэ, Берлини босхолоспута. Бастаан 1933 сыллаахха тутулла сылдьыбыта, ол эрээри буруга тардыбакка 9 хоннорон баран таһаарбыттара. 1934 сыллаахха Санкт-Петербуурга университет устуоруйа факультетыгар киирбитэ. Эһиилигэр 1935 с. эмиэ хаацыллыбыта, ол эрээри биллиилээх дьон көмүскэһэннэр, сууттаммакка тахсыбыта. Үһүстээн 1938 сыллаахха тутуллубута, 5 сыл болдьохтоммута. Норильскайга хаайыыга олорбута. Сэриигэ 1944 с. Туруханскай военкамаатынан Игарка куораттан ыҥырыллыбыта. Сэрии кэнниттэн устуоруйа факультетын экстернинэн бүтэрбитэ. 1948 с. устуоруйа билимин хандьыдаатыгар диссэртээссийэ көмүскээбитэ. 1949 сыллаахха эмиэ тутуллубута, 10 болдьоххо хаайыллыбыта. Казахстааҥҥа, Алтаайга, Сибииргэ хаацыыга олорбута. 1956 с. босхоломмута, реабилитацияламмыта. Эрмитаажка хас да сыл үлэлээбитэ. Онтон 1962 сылтан 1987 сыллаахха биэнсийэҕэ тахсыар диэри ЛГУ географиятын факультетын иһинэн билим-чинчийэр институукка үлэлээбитэ.

1992 сыллаахха бэс ыйын 15 күнүгэр Санкт-Петербуурга өлбүтэ.