Абыраам

Авраhаам (Абыраам) Халдей Ур диэн сиригэр биhиги эрабыт саҕаланыа 2000 сыл кэриҥэ аннараа ɵттyгэр тɵрɵɵбyт. Биибилийэҕэ кэпсэнэринэн, кини бастаан Авраhаам диэн ааттаах эбит, онтон кэлин Аврахаам (Абырахаам) диэн ааттаммыт. Кини ойоҕо Саара кэлин Саарра диэн буолбут. Абыраам Ной yс уолаттардааҕыттан (Шем, Хам, Йафет), Шемтэн тахсыбыт уус тохсус кɵлyɵнэтэ эбит. Кини аҕата Тараах ɵлyɵҕyттэн сиэн быраатын Лоту кытта Ханаан сиригэр кɵспyттэр. Лот Иордан хочотугар олохсуйбут, оттон Абыраам айана салҕаммыт. Кини Сихемҥэ, Бэт-Эльгэ, Хевроҥҥа уонна Бер Шеваҕа (Вирсавияҕа) сиэртибэнньиктэри (кэрэхтэри) туруортаабыт. Ханааҥҥа сут дьыллар yyммyттэригэр, Абыраам Эгиипэккэ, онтон пилистиимнэр дойдуларыгар кɵhɵ сылдьан баран, Ханааҥҥа тɵннyбyт. Лот билиэҥҥэ тyбэспитигэр, Абыраам 318 сэбилэниилээх чаҕардарын кытта тиийэн Лоту уонна кинини кытта билиэн барбыттары босхолообут, тyɵрт ыраахтааҕы тyмсyyтyн самнарбыт. Абыраам, биибилийэҕэ кэпсэнэр Содуом уонна Хомуора урусхалларын кэмигэр эмиэ баар эбит. Кини 175 сааhыгар ɵлбyт, кинини Хеврон чугаhынааҕы Махпела хаспаҕар кистээбиттэр. Кини аҕыс уоллаах эбит. Бэргэhэлэммэтэх кэргэн дьахтара Хагаар киниттэн Йишмаэли тɵрɵппyт, оттон Саара сyyс сааhыгар тиийэн баран, Йицхаагы тɵрɵппyт, кэнники ойоҕо Хеттура ɵссɵ алта уолламмыт. Абырахаам Таҥараҕа бэриниилээҕин итэҕэппит, Айыы Тойонтон алгыстаах киhи эбит. Ол иhин этэллэр Айыы Тойон туhунан ахталларыгар дьэбириэйдэр ытыктаан уонна сyгyрyйэн туран «Абырахаам Таҥарата, Йицхаак Таҥарата, Йааков Таҥарата» дииллэр.