Васильев Сергей Степанович: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах
TumatUola (ырытыы | суруйуу)
19 устуруока: 19 устуруока:
Техникумҥа үөрэнэ сылдьан Сата Баһылайап, Борогонец диэн ааттарынан ыралары уонна хоһооннору "Кыым", "Хотугу ыччат", "Эдэр бассабыык" хаһыаттарга таһаартарар. Бастакы улахан айымньыта "Арамаан артыала" поэма 1929-1930 сылларга "Кыһыл ыллык" сурунаалга уонна "Эдэр бассабыык" хаһыакка бэчээттэммитэ. Ол кэнниттэн "Сэттэ туруйа" диэн пэманы, элбэх хоһооннору суруйталаабыта өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар, кэлин "Мэҥэлэр хайа үрдүгэр" (1935) диэн бастакы хомуурунньугар бэчээттэммиттэрэ.
Техникумҥа үөрэнэ сылдьан Сата Баһылайап, Борогонец диэн ааттарынан ыралары уонна хоһооннору "Кыым", "Хотугу ыччат", "Эдэр бассабыык" хаһыаттарга таһаартарар. Бастакы улахан айымньыта "Арамаан артыала" поэма 1929-1930 сылларга "Кыһыл ыллык" сурунаалга уонна "Эдэр бассабыык" хаһыакка бэчээттэммитэ. Ол кэнниттэн "Сэттэ туруйа" диэн пэманы, элбэх хоһооннору суруйталаабыта өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар, кэлин "Мэҥэлэр хайа үрдүгэр" (1935) диэн бастакы хомуурунньугар бэчээттэммиттэрэ.


В годы Великой Отечественной войны поэт создал ряд крупных поэтических произведений, в которых воспел горячую любовь народа к своей Родине, его жгучую ненависть к фашистским захватчикам.

В послевоенные годы основной его темой становится трудовой энтузиазм трудящихся республики. В 1961 г. опубликовал роман в стихах "Аччыгый уол" ("Младший сын"), отражающий накопленный автором жизненный и литературный опыт. Поэма-баллада "Священный Ильмень" С. Васильева удостоена республиканской премии имени П. А. Ойунского.нарга

С. Васильев - публицист и очеркист, затронувший злободневные проблемы своего времени.

Не одно издание выдержал его поэтический сборник для детей "Совет пернатых". Так же тепло встречены маленькими читателями его обработки олонхо "Эрчимэн Бэргэн", "Уелэн Хардааччы" и "Кун Эрили".

Ряд произведений поэта издан в переводе на русский язык и на языки других народов.

Был награжден двумя орденами "Знак Почета", медалями и Почетными грамотами.

Именем поэта и видного общественного деятеля С. С. Васильева - Борогонского названа Соттинская средняя школа Усть-Алданского улуса.

[[1975]] сыл [[ыам ыйын 11]] күнүгэр өлбүтэ.
[[1975]] сыл [[ыам ыйын 11]] күнүгэр өлбүтэ.

Печататься начал в 1929. В его поэмах нашла отражение социалистическая перестройка якутской деревни («Артель Романа», 1929, «Стая журавлей», 1935). В 1935—39 вышли сборники стихов «Мегинцы на горе» и «На берегах Нюрбы». В годы Великой Отечественной войны опубликовал поэмы «Клятва» (1941), «Поэма о сабле» (1943), «Слава» (1943), позднее поэму «Освобожденная вода» (1953), роман в стихах «Младший сын» (1960).


== Кинигэлэрэ ==
== Кинигэлэрэ ==

02:28, 28 Балаҕан ыйын 2009 барыл

Билэ:Борогонскай.gif
Васильев Сергей Степанович

Васильев Сергей Степанович - Борогонский (1907 - 1975), поэт, публицист уонна очеркист. ССРС суруйааччыларын холбоһуктарын чилиэнэ.

1907 сыл балаҕан ыйын 25 күнүгэр Бороҕон улууһун (билигин Уус-Алдан) Бастакы Суотту нэһилиэгэр Бөрө бастаах диэн сайылык алааска элбэх оҕолоох дьадаҥы ыалга төрөөбүтэ. 13 саастааҕар 1920 с. оскуолаҕа үөрэнэ киирэр. 1926 с. Дьокуускайга Педтехникумҥа үөрэнэ киирэр. Техникум комсомольскай ячейкатыгар сэкиритээрдиир.

1930 сыллаахха бүтэрэн баран Уус-Алдан улууһун үөрэҕин салаатын сэбиэдиссэйинэн ананар. Сири саҥаттан түҥэтиигэ (земпередел) уонна коллективизацияҕа көхтөөх кыттыыны ылбыта. Сотору кэминэн Ойуунускай этиитинэн Саха сиринээҕи кинигэ кыһатыгар политическэй-маасаабай литература эппиэттиир сэкиритээрэ буолар.

1931 сылтан ССКП чилиэнэ.

1932 с. муус устарга Мэҥэ Хаҥалас оройуонун ситэриилээх кэмитиэтин бэрэстээтэлинэн аныыллар. 1934 с. Ньурбаҕа оччотооҕу Мэгэдьэк оройуонугар эмиэ оройуон ситэриилээх кэмитиэтин бэрэстээтэлинэн аныыллар. Бу кэмҥэ тыа сиригэр оччотооҕуга ханна да суох култуура уонна сынньылаҥ пааркатын ыччаты көҕүлээн туттарбыта. 1937 с. сайыныгар Дьокуускай Горсоветын исполкомун бэрэссэдээтэлинэн ананар. Икки улахан оройуоҥҥа ситиһиилээхтик үлэлээбит Сергей Степановичка өрөмпүүбүлүкэ киинин Дьокуускай куораты кылгас кэм иһигэр хаалыыттан таһаарар сорудах сүктэриллэр. Элбэх үлэни ыытан эрдэҕинэ 1938 с. күһүрү кыһын "Эн үчүгэй үлэҕинэн олус аатыран эрэҕин, тохтоторго сөп буолла", - диэбит курдук буолар. "Ньурбалар дьыалалара" диэн ааттанан партия обкомун бюрота буолар. "Үлэ повинноһын туһанан дьону күһэйэн үлэлэппит" аатырар уонна 1938 с. алтынньы 9 күнүнээҕи быһаарыытынан Ньурбатааҕы райком сэкиритээрин К. И. Шараборины уонна Дьокуускай куорат сэбиэтин бэрэстээтэлин эбээһинэстэриттэн устарга уонна иккиэннэрин партияттан таһаарарга уураахтаабыттара. Ону тэҥэ куорат сэбиэтин Пленумун састаабыттар таһаарбыттара, САССР Үрдүкү Сэбиэтин дьокутаатын эбээһинэһин толорорун боппуттара, Саха суруйааччытын холбоһугуттан таһаарыллыахтааҕын туһунан этиллибитэ. Сыл аҥаара дьиэ хаайыытыгар олорбута.

Ол да буоллар сымыйа буруйдааһыҥна сөптөөх харданы биэрбитэ. Кини ааһынар дьыалата партия Киин кэмитиэтин хонтуруоллуур хамыыһыйатыгар иккитэ көрүллүбүтэ. Бастакытыгар урукку быһаарыыны оннунан хаалларбыттара. Иккиһигэр эрэ 1939 с. муус устар 1 күнүгэр кинин партия кэккэтигэр чөлүгэр түһэрбиттэрэ.


Айар үлэтэ

Суруйааччы кыра эрдэҕинэ Суоттуга элбэх олоҥхоһут уутуйан уөскээбит сирэ эбит. Поэт бэйэтэ этэринэн "сүүрбэттэн тахса улахан олоҥхоһут тэҥҥэ үөскүү сылдьыбыт" эбит. Олоҥхоһут Тиэхэнн (Васильев Тихон Иванович) уонна Наара Суох (Охлопков Петр Аммосович) ордук аатырбыттар, кинилэри сэргэ Күндээр (Львов Михаил), Бүччүкүнэ (татаринов Николай Яковлевич), Быыкаайык (Васильев Василий Гаврильевич), Тирээп (Васильев Устин Саввич) о.д.а. бааллара.

Техникумҥа үөрэнэ сылдьан Сата Баһылайап, Борогонец диэн ааттарынан ыралары уонна хоһооннору "Кыым", "Хотугу ыччат", "Эдэр бассабыык" хаһыаттарга таһаартарар. Бастакы улахан айымньыта "Арамаан артыала" поэма 1929-1930 сылларга "Кыһыл ыллык" сурунаалга уонна "Эдэр бассабыык" хаһыакка бэчээттэммитэ. Ол кэнниттэн "Сэттэ туруйа" диэн пэманы, элбэх хоһооннору суруйталаабыта өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар, кэлин "Мэҥэлэр хайа үрдүгэр" (1935) диэн бастакы хомуурунньугар бэчээттэммиттэрэ.


1975 сыл ыам ыйын 11 күнүгэр өлбүтэ.

Кинигэлэрэ

  • Талыллыбыт айымньылар, т. 1—2, Дьокуускай, 1966—67;
  • Нуучч. тылбааһа — Северные поэмы, М. — Якутск, 1953;
  • Священный Ильмень, Дьокуускай, 1968.

Кини туһунан

  • Семенов И., Партия эрэллэх уола, Дьокуускай, 1962.
  • Өлбөт өрөгөй (Поэт Сергей Васильев олоҕо,үлэтэ, айымньыта). Н. З. Копырин. ГЧИ, 2007