Пиньинь: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

← Иннинээҕи уларытыыга Кэннинээҕи уларытыыга →

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ

Утумнаах

20:13, 16 Кулун тутар 2022 барыл

Пиньи́нь (кыт. 拼音, pīnyīn; өссө официальнайдык, 汉语拼音, Hànyǔ pīnyīn, Ханьюй пиньинь, ол аата 'Кытай суругун дорҕооннорун суруйуу') — латыын алпабыытын көмөтүнэн кытай тылын романизациялыыр ньыма. Кытайга (КНР) пиньинь официальнай стаатустаах.^[1] 2009 с. пиньинь Тайбааҥҥа официальнай статустаныахтаах этэ.^[2]^[3] 2009 с. от ыйыгар арыы президена Ма Индзю Экономика, атыы-эргиэн уонна култуура Фуорумугар (Чанша к., Хунань провинция) өссө судургу иероглифтарга көһөргө этии киллэрбит.

Пиньинь 1958 с. ылынныллыбыт^[1], 1979 сылтан аан дойдуга Кытай ааттарын транскрипциялыырга туттуллар. Кини ол иннинэ баар буола сылдьыбыт транскрипциялары солбуйбут (Уэйд — Джайлз уонна Джуин).

Буукубалар
Буукуба	Хайдах саҥарыллара	Тыл	Тылбааһа
b	б	bàba (爸爸)	аҕа
p	п	pào (跑)	сүүрэр
m	м	māo (貓)	куоска
f	ф	fēijī (飛機)	самолет
d	д	dìtú (地圖)	карта (геогр.)
t	т	tóufa (頭髮)	баттах
n	н	niúnǎi (牛奶)	үүт
l	л	lǎoshī (老师)	учуутал
g	г	gōnggòng qìchē (公共汽車)	автобус
k	к	kèrén (客人)	ыалдьыт
j	дз’	jiānádà (加拿大)	Канада
s	с	sànbù (散步)	күүлэйдээ
w	ааҥл. w курдук	wòshì (臥室)	хос
ch	ч (тыл оройо үөһээҥҥи альвеолга)	chīfàn (吃饭)	аһыыр
sh	ш	shū (書)	кинигэ
c	ц	cài (菜)	овошь, ас
h	х	huǒ (火)	уот
q	сымнаҕас ч	qián (錢)	харчы
r	ааҥл. r, нууч. ж	rén (人)	киһи, дьон
x	сымнаҕас щ эбэтэр сымнаҕас с	xiǎo (小)	кыра
z	цз	zìxíngchē (自行車)	велосипед
zh	чж (ч-га майгынныыр)	zhōngguó (中國)	Кытай (Орто Дойду)
a	а	zhòngdà (重大)	суолталаах
u	у	dáfù (答覆)	эппиэттиир
o	о	yībō (衣缽)	нэһилиэстибэ
ai	ай	hǎi (海)	море
ei	эй	běi (北)	хоту
ao	ао	mǎo (毛)	түү
ou	оу	zhōu (周)	Джоу (араспаанньа)
an	ан	huàn (換)	уларыт
en	эн	wèn (問)	ыйытыы
ang	аҥ	cháng (長)	уһун
eng	эҥ	néng (能)	сатыыр
ong	оҥ	fēng (風)	тыал
in	ин	xiōng (兄)	убай
ua	уа	huà (話)	тыл
uo	уо	zuǒ (左)	хаҥас
e	э	mèngxiāng (夢想)	баҕа санаа
er	ааҥл. r курдук	érzi (兒子)	уол оҕо
ü	ү	lüèwēi (略微)	кыратык
i	и	shìjiè (世界)	аан дойду
ia	я	jiā (家)	дьиэ, дьиэ кэргэн
iao	яо	jiāo (教)	үөрэт
ie	йиэ	jiějie (姐姐)	эдьиий
iang	йаҥ	chuáng (床)	орон
iong	йоҥ	yǒuyòng (有用)	туһалаах, наадалаах
uai	уай	huài (壞)	куһаҕан
ui	уэй	shuǐ (水)	уу
uan	уан	huàn (喚)	ыҥырар
un	ун	yúchŭn (愚蠢)	акаары
uang	уаҥ	chuàngzuò (創作)	айар
uan	уан	chuán (船)	лодка
ue	уэ	yīnyuè (音樂)	музыка

Быһаарыылар

↑ ^1,0 ^1,1 Pinyin celebrates 50th birthday. Синьхуа (олунньу 11 2008). Тургутулунна 20 Балаҕан ыйын 2008.(ааҥл.)
↑ Hanyu Pinyin to be standard system in 2009. Taipei Times (балаҕан ыйын 18 2008). Тургутулунна 20 Балаҕан ыйын 2008.(ааҥл.)
↑ Gov't to improve English-friendly environment. The China Post (балаҕан ыйын 18 2008). Тургутулунна 20 Балаҕан ыйын 2008.(ааҥл.)

Сигэлэр

All about Chinese Pinyin

Өссө маны көр

Бопомофо (ru:Чжуинь фухао)

Бу аан дойду тылларыттан биирдэстэригэр туһунан сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн биэрэн Бикипиэдьийэҕэ көмөлөһүөххүн сөп.

[50th_birthday-1] 1,0 ^1,1 Pinyin celebrates 50th birthday. Синьхуа (олунньу 11 2008). Тургутулунна 20 Балаҕан ыйын 2008.(ааҥл.)

[pinyin_tt-2] Hanyu Pinyin to be standard system in 2009. Taipei Times (балаҕан ыйын 18 2008). Тургутулунна 20 Балаҕан ыйын 2008.(ааҥл.)

[pinyin_cp-3] Gov't to improve English-friendly environment. The China Post (балаҕан ыйын 18 2008). Тургутулунна 20 Балаҕан ыйын 2008.(ааҥл.)

[1]

[2]

[3]

@@ 5 устуруока: / 5 устуруока: @@
 {| class="wikitable"
+|+ Буукубалар
-|+ Холобур
 |-
-! Буукуба !! Хайдах саҥарыллара !! Тыл !! Тылбааһа
+! [[Буукуба]] !! Хайдах саҥарыллара !! Тыл !! Тылбааһа
 |-
-| b || б || bàba || аҕа
+| b || б || bàba (爸爸) || [[аҕа]]
 |-
-| p || п || pào || сүүрэр
+| p || п || pào (跑) || сүүрэр
 |-
-| m || м || māo || куоска
+| m || м || māo (貓) || [[куоска]]
 |-
-| f || ф || fēijī || самолет
+| f || ф || fēijī (飛機) || [[самолет]]
 |-
-| d || д || dìtú || карта (геогр)
+| d || д || dìtú (地圖) || [[карта]] ([[География|геогр.]])
 |-
-| t || т || tóufa || баттах
+| t || т || tóufa (頭髮) || [[баттах]]
 |-
-| n || н || niúnǎi || үүт
+| n || н || niúnǎi (牛奶) || [[үүт]]
 |-
-| l || л || lǎoshī || учуутал
+| l || л || lǎoshī (老师) || учуутал
 |-
-| g || г || gōnggòng qìchē || автобус
+| g || г || gōnggòng qìchē (公共汽車) || [[автобус]]
 |-
-| k || к || kèrén || ыалдьыт
+| k || к || kèrén (客人) || ыалдьыт
 |-
-| j || дз’ || jiānádà || Канада
+| j || дз’ || jiānádà (加拿大) || [[Канада]]
 |-
-| s || с || sànbù || күүлэйдээ
+| s || с || sànbù (散步) || күүлэйдээ
 |-
-| w || {{lang-en|w}} курдук || wòshì || хос
+| w || {{lang-en|w}} курдук || wòshì (臥室) || хос
 |-
-| ch || ч (тыл оройо үөһээҥҥи альвеолга) || chīfàn || аһыыр
+| ch || ч (тыл оройо үөһээҥҥи альвеолга) || chīfàn (吃饭) || аһыыр
 |-
-| sh || ш || shū || кинигэ
+| sh || ш || shū (書) || [[кинигэ]]
 |-
-| c || ц || cài || овошь, ас
+| c || ц || cài (菜) || [[овошь]], [[ас]]
 |-
-| h || х || huǒ || уот
+| h || х || huǒ (火) || [[уот]]
 |-
-| q || сымнаҕас ч || qián || харчы
+| q || сымнаҕас ч || qián (錢) || [[харчы]]
 |-
-| r || {{lang-en|r}}, {{lang-ru|ж}} || rén || киһи, дьон
+| r || {{lang-en|r}}, {{lang-ru|ж}} || rén (人) || [[киһи]], [[дьон]]
 |-
-| x || сымнаҕас щ эбэтэр сымнаҕас с || xiǎo || кыра
+| x || сымнаҕас щ эбэтэр сымнаҕас с || xiǎo (小) || кыра
 |-
-| z || цз || zìxíngchē || велосипед
+| z || цз || zìxíngchē (自行車) || [[велосипед]]
 |-
-| zh || чж (ч-га майгынныыр) || zhōngguó || Кытай (Орто Дойду)
+| zh || чж (ч-га майгынныыр) || zhōngguó (中國) || [[Кытай]] (Орто Дойду)
 |-
-| a || а || zhòngdà || суолталаах
+| a || а || zhòngdà (重大) || суолталаах
 |-
-| u || у || dáfù || эппиэттиир
+| u || у || dáfù (答覆) || эппиэттиир
 |-
-| o || о || yībō || нэһилиэстибэ
+| o || о || yībō (衣缽) || нэһилиэстибэ
 |-
-| ai || ай || hǎi || море
+| ai || ай || hǎi (海) || [[море]]
 |-
-| ei || эй || běi || хоту
+| ei || эй || běi (北) || [[хоту]]
 |-
-| ao || ао || mǎo || түү
+| ao || ао || mǎo (毛) || [[түү]]
 |-
-| ou || оу || zhōu || Джоу (араспаанньа)
+| ou || оу || zhōu (周) || [[Джоу]] ([[араспаанньа]])
 |-
-| an || ан || huàn || уларыт
+| an || ан || huàn (換) || уларыт
 |-
-| en || эн || wèn || ыйытыы
+| en || эн || wèn (問) || ыйытыы
 |-
-| ang || аҥ || cháng || уһун
+| ang || аҥ || cháng (長) || уһун
 |-
-| eng || эҥ || néng || сатыыр
+| eng || эҥ || néng (能) || сатыыр
 |-
-| ong || оҥ || fēng || тыал
+| ong || оҥ || fēng (風) || [[тыал]]
 |-
-| in || ин || xiōng || убай
+| in || ин || xiōng (兄) || [[убай]]
 |-
-| ua || уа || huà || тыл
+| ua || уа || huà (話) || [[тыл]]
 |-
-| uo || уо || zuǒ || хаҥас
+| uo || уо || zuǒ (左) || хаҥас
 |-
-| e || э || mèngxiāng || баҕа санаа
+| e || э || mèngxiāng (夢想) || [[баҕа санаа]]
 |-
-| er || {{lang-en|r курдук}} || érzi || уол оҕо
+| er || {{lang-en|r курдук}} || érzi (兒子) || [[уол оҕо]]
 |-
-| ü || ү || lüèwēi || кыратык
+| ü || ү || lüèwēi (略微) || кыратык
 |-
-| i || и || shìjiè || аан дойду
+| i || и || shìjiè (世界) || аан дойду
 |-
-| ia || я || jiā || дьиэ, дьиэ кэргэн
+| ia || я || jiā (家) || [[дьиэ]], [[Ыал|дьиэ кэргэн]]
 |-
-| iao || яо || jiāo || үөрэт
+| iao || яо || jiāo (教) || үөрэт
 |-
-| ie || йиэ || jiějie || эдьиий
+| ie || йиэ || jiějie (姐姐) || [[эдьиий]]
 |-
-| iang || йаҥ || chuáng || орон
+| iang || йаҥ || chuáng (床) || [[орон]]
 |-
-| iong || йоҥ || yǒuyòng || туһалаах, наадалаах
+| iong || йоҥ || yǒuyòng (有用) || туһалаах, наадалаах
 |-
-| uai || уай || huài || куһаҕан
+| uai || уай || huài (壞) || куһаҕан
 |-
-| ui || уэй || shuǐ || уу
+| ui || уэй || shuǐ (水) || [[уу]]
 |-
-| uan || уан || huàn || ыҥырар
+| uan || уан || huàn (喚) || ыҥырар
 |-
-| un || ун || yúchŭn || акаары
+| un || ун || yúchŭn (愚蠢) || акаары
 |-
-| uang || уаҥ || chuàngzuò || айар
+| uang || уаҥ || chuàngzuò (創作) || айар
 |-
-| uan || уан|| chuán|| лодка
+| uan || уан || chuán (船) || [[лодка]]
 |-
-| ue || уэ || yīnyuè || музыка
+| ue || уэ || yīnyuè (音樂) || [[музыка]]
 |}
@@ 121 устуруока: / 121 устуруока: @@
 == Сигэлэр ==
 * [http://mandarinportal.com/convert.html All about Chinese Pinyin]
+== Өссө маны көр ==
+* [[Бопомофо]] ([[:ru:Чжуинь фухао]])
 {{Lang-stub}}