Пиньинь: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Көннөрүү туһунан суруллубатах
1 устуруока: 1 устуруока:
'''Пиньи́нь''' ({{lang-zh|拼音}}, pīnyīn; өссө официальнайдык, 汉语拼音, Hànyǔ pīnyīn, Ханьюй пиньинь, ол аата 'Кытай суругун дорҕооннорун суруйуу') — латыын алпабыытын көмөтүнэн [[кытай тыла|кытай тылын]] [[романизация|романизациялыыр]] ньыма. [[Кытай]]га (КНР) пиньинь официальнай стаатустаах.<ref name="50th_birthday">{{cite web |publisher=[[Синьхуа]] |date=[[олунньу 11]] [[2008]] |title=Pinyin celebrates 50th birthday |url=http://www.china.org.cn/english/news/242463.htm |accessdate=2008-09-20}}</ref>
'''Пиньи́нь''' ({{lang-zh|拼音}}, pīnyīn; өссө официальнайдык, 汉语拼音, Hànyǔ pīnyīn, Ханьюй пиньинь, ол аата 'Кытай суругун дорҕооннорун суруйуу') — латыын алпабыытын көмөтүнэн [[кытай тыла|кытай тылын]] [[романизация|романизациялыыр]] ньыма. [[Кытай]]га (КНР) пиньинь официальнай стаатустаах.<ref name="50th_birthday">{{cite web |publisher=[[Синьхуа]] |date=[[олунньу 11]] [[2008]] |title=Pinyin celebrates 50th birthday |url=http://www.china.org.cn/english/news/242463.htm |accessdate=2008-09-20}}{{ref-en}}</ref>
2009 с. пиньинь [[Тайбаан|Тайбааҥҥа]] официальнай статустаныахтаах этэ.<ref name="pinyin_tt">{{cite web |publisher=Taipei Times |date=[[балаҕан ыйын 18]] [[2008]] |title=Hanyu Pinyin to be standard system in 2009 |url=http://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2008/09/18/2003423528 |accessdate=2008-09-20}}</ref><ref name="pinyin_cp">{{cite web |publisher=The China Post |date=[[балаҕан ыйын 18]] [[2008]] |title=Gov't to improve English-friendly environment |url=http://www.chinapost.com.tw/taiwan/national/national%20news/2008/09/18/175155/Gov%27t-to.htm |accessdate=2008-09-20}}</ref> 2009 с. от ыйыгар арыы президена [[Ма Индзю]] Экономика, атыы-эргиэн уонна култуура Фуорумугар ([[Чанша]] к., [[Хунань]] провинция) өссө судургу иероглифтарга көһөргө этии киллэрбит.
[[2009]] с. пиньинь [[Тайбаан|Тайбааҥҥа]] официальнай статустаныахтаах этэ.<ref name="pinyin_tt">{{cite web |publisher=Taipei Times |date=[[балаҕан ыйын 18]] [[2008]] |title=Hanyu Pinyin to be standard system in 2009 |url=http://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2008/09/18/2003423528 |accessdate=2008-09-20}}{{ref-en}}</ref><ref name="pinyin_cp">{{cite web |publisher=The China Post |date=[[балаҕан ыйын 18]] [[2008]] |title=Gov't to improve English-friendly environment |url=http://www.chinapost.com.tw/taiwan/national/national%20news/2008/09/18/175155/Gov%27t-to.htm |accessdate=2008-09-20}}{{ref-en}}</ref> 2009 с. от ыйыгар арыы президена [[Ма Индзю]] Экономика, атыы-эргиэн уонна култуура Фуорумугар ([[Чанша]] к., [[Хунань]] провинция) өссө судургу иероглифтарга көһөргө этии киллэрбит.


Пиньинь [[1958]]&nbsp;с. ылынныллыбыт<ref name="50th_birthday" />, [[1979]] сылтан аан дойдуга Кытай ааттарын транскрипциялыырга туттуллар. Кини ол иннинэ баар буола сылдьыбыт транскрипциялары солбуйбут ([[Уэйд — Джайлз транскрипцията|Уэйд — Джайлз]] уонна [[Джуин]]).
Пиньинь [[1958]]&nbsp;с. ылынныллыбыт<ref name="50th_birthday" />, [[1979]] сылтан аан дойдуга Кытай ааттарын транскрипциялыырга туттуллар. Кини ол иннинэ баар буола сылдьыбыт транскрипциялары солбуйбут ([[Уэйд — Джайлз транскрипцията|Уэйд — Джайлз]] уонна [[Джуин]]).


{| class="wikitable"
Буукуба Хайдах саҥарыллара Тыл Тылбааһа
|+ Холобур
b б bàba аҕа
|-
p п pào сүүрэр
! Буукуба !! Хайдах саҥарыллара !! Тыл !! Тылбааһа
m м māo куоска
|-
f ф fēijī самолет
| b || б || bàba || аҕа
d д dìtú карта (геогр)
|-
t т tóufa баттах
| p || п || pào || сүүрэр
n н niúnǎi үүт
|-
l л lǎoshī учуутал
| m || м || māo || куоска
g г gōnggòng qìchē автобус
|-
k к kèrén ыалдьыт
| f || ф || fēijī || самолет
j дз’ jiānádà Канада
|-
s с sànbù күүлэйдээ
| d || д || dìtú || карта (геогр)
w англ. w курдук wòshì хос
|-
ch ч (тыл оройо үөһээҥҥи альвеолга) chīfàn аһыыр
| t || т || tóufa || баттах
sh ш shū кинигэ
|-
c ц cài овошь, ас
| n || н || niúnǎi || үүт
h х huǒ уот
|-
q сымнаҕас ч qián харчы
| l || л || lǎoshī || учуутал
r англ. r, нууч. ж rén киһи, дьон
|-
x сымнаҕас щ эбэтэр сымнаҕас с xiǎo кыра
| g || г || gōnggòng qìchē || автобус
z цз zìxíngchē велосипед
|-
zh чж (ч-га майгынныыр) zhōngguó Кытай (Орто Дойду)
| k || к || kèrén || ыалдьыт
a а zhòngdà суолталаах
|-
u у dáfù эппиэттиир
| j || дз’ || jiānádà || Канада
o о yībō нэһилиэстибэ
|-
ai ай hǎi море
| s || с || sànbù || күүлэйдээ
ei эй běi хоту
|-
ao ао mǎo түү
| w || {{lang-en|w}} курдук || wòshì || хос
ou оу zhōu Джоу (араспаанньа)
|-
an ан huàn уларыт
| ch || ч (тыл оройо үөһээҥҥи альвеолга) || chīfàn || аһыыр
en эн wèn ыйытыы
|-
ang аҥ cháng уһун
| sh || ш || shū || кинигэ
eng эҥ néng сатыыр
|-
ong оҥ fēng тыал
| c || ц || cài || овошь, ас
in ин xiōng убай
|-
ua уа huà тыл
| h || х || huǒ || уот
uo уо zuǒ хаҥас
|-
e э mèngxiāng баҕа санаа
| q || сымнаҕас ч || qián || харчы
er англ. r курдук érzi уол оҕо
|-
ü ү lüèwēi кыратык
| r || {{lang-en|r}}, {{lang-ru|ж}} || rén || киһи, дьон
i и shìjiè аан дойду
|-
ia я jiā дьиэ, дьиэ кэргэн
| x || сымнаҕас щ эбэтэр сымнаҕас с || xiǎo || кыра
iao яо jiāo үөрэт
|-
ie йиэ jiějie эдьиий
| z || цз || zìxíngchē || велосипед
iang йаҥ chuáng орон
|-
iong йоҥ yǒuyòng туһалаах, наадалаах
| zh || чж (ч-га майгынныыр) || zhōngguó || Кытай (Орто Дойду)
uai уай huài куһаҕан
|-
ui уэй shuǐ уу
| a || а || zhòngdà || суолталаах
uan уан huàn ыҥырар
|-
un ун yúchŭn акаары
| u || у || dáfù || эппиэттиир
uang уаҥ chuàngzuò айар
|-
uan уан chuán лодка
| o || о || yībō || нэһилиэстибэ
ue уэ yīnyuè музыка
|-
| ai || ай || hǎi || море
|-
| ei || эй || běi || хоту
|-
| ao || ао || mǎo || түү
|-
| ou || оу || zhōu || Джоу (араспаанньа)
|-
| an || ан || huàn || уларыт
|-
| en || эн || wèn || ыйытыы
|-
| ang || аҥ || cháng || уһун
|-
| eng || эҥ || néng || сатыыр
|-
| ong || оҥ || fēng || тыал
|-
| in || ин || xiōng || убай
|-
| ua || уа || huà || тыл
|-
| uo || уо || zuǒ || хаҥас
|-
| e || э || mèngxiāng || баҕа санаа
|-
| er || {{lang-en|r курдук}} || érzi || уол оҕо
|-
| ü || ү || lüèwēi || кыратык
|-
| i || и || shìjiè || аан дойду
|-
| ia || я || jiā || дьиэ, дьиэ кэргэн
|-
| iao || яо || jiāo || үөрэт
|-
| ie || йиэ || jiějie || эдьиий
|-
| iang || йаҥ || chuáng || орон
|-
| iong || йоҥ || yǒuyòng || туһалаах, наадалаах
|-
| uai || уай || huài || куһаҕан
|-
| ui || уэй || shuǐ || уу
|-
| uan || уан || huàn || ыҥырар
|-
| un || ун || yúchŭn || акаары
|-
| uang || уаҥ || chuàngzuò || айар
|-
| uan || уан|| chuán|| лодка
|-
| ue || уэ || yīnyuè || музыка
|}


== Быһаарыылар ==
== Быһаарыылар ==

18:41, 16 Кулун тутар 2022 барыл

Пиньи́нь (кыт. 拼音, pīnyīn; өссө официальнайдык, 汉语拼音, Hànyǔ pīnyīn, Ханьюй пиньинь, ол аата 'Кытай суругун дорҕооннорун суруйуу') — латыын алпабыытын көмөтүнэн кытай тылын романизациялыыр ньыма. Кытайга (КНР) пиньинь официальнай стаатустаах.[1] 2009 с. пиньинь Тайбааҥҥа официальнай статустаныахтаах этэ.[2][3] 2009 с. от ыйыгар арыы президена Ма Индзю Экономика, атыы-эргиэн уонна култуура Фуорумугар (Чанша к., Хунань провинция) өссө судургу иероглифтарга көһөргө этии киллэрбит.

Пиньинь 1958 с. ылынныллыбыт[1], 1979 сылтан аан дойдуга Кытай ааттарын транскрипциялыырга туттуллар. Кини ол иннинэ баар буола сылдьыбыт транскрипциялары солбуйбут (Уэйд — Джайлз уонна Джуин).

Холобур
Буукуба Хайдах саҥарыллара Тыл Тылбааһа
b б bàba аҕа
p п pào сүүрэр
m м māo куоска
f ф fēijī самолет
d д dìtú карта (геогр)
t т tóufa баттах
n н niúnǎi үүт
l л lǎoshī учуутал
g г gōnggòng qìchē автобус
k к kèrén ыалдьыт
j дз’ jiānádà Канада
s с sànbù күүлэйдээ
w ааҥл. w курдук wòshì хос
ch ч (тыл оройо үөһээҥҥи альвеолга) chīfàn аһыыр
sh ш shū кинигэ
c ц cài овошь, ас
h х huǒ уот
q сымнаҕас ч qián харчы
r ааҥл. r, нууч. ж rén киһи, дьон
x сымнаҕас щ эбэтэр сымнаҕас с xiǎo кыра
z цз zìxíngchē велосипед
zh чж (ч-га майгынныыр) zhōngguó Кытай (Орто Дойду)
a а zhòngdà суолталаах
u у dáfù эппиэттиир
o о yībō нэһилиэстибэ
ai ай hǎi море
ei эй běi хоту
ao ао mǎo түү
ou оу zhōu Джоу (араспаанньа)
an ан huàn уларыт
en эн wèn ыйытыы
ang аҥ cháng уһун
eng эҥ néng сатыыр
ong оҥ fēng тыал
in ин xiōng убай
ua уа huà тыл
uo уо zuǒ хаҥас
e э mèngxiāng баҕа санаа
er ааҥл. r курдук érzi уол оҕо
ü ү lüèwēi кыратык
i и shìjiè аан дойду
ia я jiā дьиэ, дьиэ кэргэн
iao яо jiāo үөрэт
ie йиэ jiějie эдьиий
iang йаҥ chuáng орон
iong йоҥ yǒuyòng туһалаах, наадалаах
uai уай huài куһаҕан
ui уэй shuǐ уу
uan уан huàn ыҥырар
un ун yúchŭn акаары
uang уаҥ chuàngzuò айар
uan уан chuán лодка
ue уэ yīnyuè музыка

Быһаарыылар

  1. 1,0 1,1 Pinyin celebrates 50th birthday. Синьхуа (олунньу 11 2008). Тургутулунна 20 Балаҕан ыйын 2008.(ааҥл.)
  2. Hanyu Pinyin to be standard system in 2009. Taipei Times (балаҕан ыйын 18 2008). Тургутулунна 20 Балаҕан ыйын 2008.(ааҥл.)
  3. Gov't to improve English-friendly environment. The China Post (балаҕан ыйын 18 2008). Тургутулунна 20 Балаҕан ыйын 2008.(ааҥл.)

Сигэлэр