Алкоголизм

William Hogarth: Gin Lane

Алкоголизм (норуот тылынан Арыгылааһын, эбэтэр аныгы сахалыынан Алкоһолизм), ыарыы, киһи эбэтэр кыыл организма алкогольга ыллаттаран кэбиһиитэ. Арыгыһыт дьоннор улахан моральнай уонна психологическай көмөҕө наадыйаллар. Аһары арыгылыыр дьоннор дипсоманийаҕа бараллар уонна доруобуйаларын алдьаталлар.

Доруобуйа харыстабылын аан дойдутааҕы тэрилтэтэ 1979 сыллаахха «алкоголизм» диэн термин аан дойдутааҕы классификацияттан (МКБ) тахсан" синдром алкоголь зависимости»диэн термин солбуйбута[10]. МКБ- 10 алкоголизм " синдром зависимости» (Ф10.2) диэн рубрикаҕа киирбит «психические и поводенические мероприятия» (Ф10)[11], оттон Америка классикациятыгар DSM-5 «выступанное использованное использование арыгыны» булкуйуу «(англ. alcohol use disorder).

Алкоголизм-ыарыһах.

XIX үйэҕэ нэһилиэнньэ олоҕун уйгутун үрдэтиигэ норуот олоҕун уйгутун үрдэтэр уонна арыгылааһын саҕаланар[12]. Доруобуйа харыстабылын аан дойдутааҕы тэрилтэтэ аан дойдуга арыгыны иһии көстүүтэ куруук улаатар: 2000 сылга аан дойдуга арыгылааһын ыарыһахтара 140 мөлүйүөн эбит буоллахтарына, 2010 сылга — 208 мөлүйүөн кэриҥэ: итинник тенденцияҕа 2050 сылга аан дойдуга арыгылааһын ыарыһах ахсаана 500 мөлүйүөнтэн 9,5 млрд киһиттэн аһарыан сөп.[13][14][15], ол эбэтэр 19- тан 19- һа.

Медицинскэй быһаарыылар

Америка медицинскэй ассоциациятын (Андреев of the Bican Medica) арыгыны иһиини хонтуруоллааһынтан, арыгыны иһиини хонтуруоллааһынтан, арыгыга ылларыытан, куһаҕан содуллартан уонна өйдөммөт буолуу иһин «первичнэй, хроническай ыарыы»диэн быһаарар.

DSM- IV (психиатрияҕа уонна физиологияҕа диагностика стандарта) арыгыны атаҕастааһыны атаҕастыыр, куһаҕан содулларга тириэрдэр.

Аһаҕас кэпсэтии сүнньэ дааннайдарынан, арыгылааһын-ол тиэрминнээх тутулук күннээҕи аата. Манна ханнык сыһыан баарын туһунан мөккүөр баарын аахтахха: физическая (абстракция синдрома), психологическай (основанное на условной рефлекс) эбэтэр т. д. А.

Үөрэтии историята

«Хроническай алкоголизм» диэн Термин 1849 сыллаахха швед враһа уонна общественнай деятелэ М. Гуссом (М. Hүпсс) бэлиэтээн туран, организмҥа арыгыны уһун, утаҕы иһэргэ патологическай уларытыылары киллэрбитэ. Өр кэмҥэ, ол гынан баран арыгылааһын (арыгыны испэт утахтары арыгылааһын) уонна арыгылааһын (ыарыы) икки ардыларыгар уратылара суоҕа. XIX уонна XX үйэ саҕаланыытыгар арыгы содула уопсайынан дипсомания диэн ааттаммыта эрээри, билигин ити тиэрмин атын өйдөбүллээх. Алкоголизмы утары туруоруу Э. үлэтин- хамнаһын хайдах бигэргэппитэ. Крепелина, К. Бонгеффер, Э. Блейлер, С. С. Корсакова, С. Г. Жислина, И. В. Стрельчук. Алкоголизм 1952 с. ыарыы курдук бигэргэммитэ.

Эпидемиология

ХХ үйэ тухары ыарыһахтар ахсааннарын элбэтиигэ бигэ тирэх буолара көһүннэ. Холобур, орто Халыма 15 экономическай сайдыылаах дойдуларыгар арыгы тарҕаныытын көрдөрүүтэ 0,3, 1000-1929 сс., 12,3 — 1956-1975 сылларга; аҥардас 1930-1965 сылларга арыгылааһын 50 төгүл элбээбит. Арыгылааһын улахан эпидемиологическай чинчийиилэр 1980- с сыллартан ыытыллаллар; кинилэр араас дойдуларга арыгылааһын уонна арыгылааһын тарҕаныытын көрдөрөр. Ол курдук, арыгылааһын бастакы чинчийиилэрэ арыгылааһын Францияҕа ордук тэнийбитин, салгыы АХШ, Швейцария уонна Швеция дойдуларыгар ордук тарҕаммытын көрдөрдүлэр. Ол эрээри, КЭМ- кэрдии уларыйан, арыгыны туһаныы АХШ- гар, урукку ССРС уонна Япония дойдуларыгар — уларыйда. Аан дойдуга XXI үйэ саҥатыгар сылга 200 млрд лиитирэ арыгыны иһэрэ иһэрэ; сайдыылаах дойдуларга нэһилиэнньэ үксэ 15 саастааҕар арыгыны иһэрэ, онуоха 1/6 эр киһи уонна 1/13 дьахтар күн аайы арыгыны иһэрэ. Сайдыылаах дойдуларга арыгыны ылыы сылга 7-14 лиитирэ; сайдыылаах дойдуларга бу көрдөрүү кыра, ол эрээри үүнүү бэлиэтэнэр. Россияҕа арыгыны ылыы 2005 с. нэһилиэнньэ дууһатыгар 11 литрэ буолбута; Россияҕа арыгылааһын ыарыһах ахсаана 2009 с. 1523,3 100 тыһ. нэһилиэнньэҕэ тэҥнэспитэ. РЛС- Ган дааннайынан, Россия эр дьонун 34,9% уонна Россия дьахталларын 21,8 %- нара 2010 с. арыгыһыттар өлүүлэрэ ордук үрдүк; арыгыһыттар өлүүлэрэ 61 сааһыгар уонна аҕа саастаах (34,9%), арыгыһыттар ахсааннара 26-40 саастаах (19%). "Арыгыны иһии иирии" диагноз 15 мөл. тахса киһи туруоруллар, онуоха «арыгылааһын» диагноз дьахталлардааҕар 3 төгүл элбэхтик туруоруллар. Сүрүн бөлөх 35-65 саастаах.