Гириэк тыла: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Artekimus (ырытыы | суруйуу)
кКөннөрүү туһунан суруллубатах
Тиэктэр: Тута көрөн уларытыы Мобиилаттан уларытыы Мобиил барылын нөҥүө уларытыы
Artekimus (ырытыы | суруйуу)
кКөннөрүү туһунан суруллубатах
Тиэктэр: Тута көрөн уларытыы Мобиилаттан уларытыы Мобиил барылын нөҥүө уларытыы
47 устуруока: 47 устуруока:
! style="background:#ccffff;" | Классическай былыргы-греция
! style="background:#ccffff;" | Классическай былыргы-греция
! style="background:#ccffff;" | Аныгы грек
! style="background:#ccffff;" | Аныгы грек
! style="background:#ccffff;" | Давньо-<br/>грецька
! style="background:#ccffff;" | Былыргы грек
! style="background:#ccffff;" | Сучасна<br/>грецька
! style="background:#ccffff;" | Аныгы<br/>грек
|-
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Α α
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Α α
| άλφα
| άλφα
| [[альфа (літера)|альфа]]
| [[Альфа (буукуба)|альфа]]
| {{IPA|[a] [aː]}}
| {{IPA|[a] [aː]}}
| {{IPA|[a]}}
| {{IPA|[a]}}
59 устуруока: 59 устуруока:
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Β β
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Β β
| βήτα
| βήτα
| [[бета (літера)|бета]]
| [[Бета (буукуба)|бета]]
| {{IPA|[b]}}
| {{IPA|[b]}}
| {{IPA|[v]}}
| {{IPA|[v]}}
67 устуруока: 67 устуруока:
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Γ γ
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Γ γ
| γάμμα<br/>γάμα
| γάμμα<br/>γάμα
| [[гамма (літера)|гамма]]
| [[Гамма (буукуба)|гамма]]
| {{IPA|[g]}}
| {{IPA|[g]}}
| {{IPA|[{{Unicode|ɣ}}~{{Unicode|ʝ}}]}}
| {{IPA|[{{Unicode|ɣ}}~{{Unicode|ʝ}}]}}
| ґ
| г
| г, ґ, й
| г, ҕ, й
|-
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Δ δ
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Δ δ
| δέλτα
| δέλτα
| [[дельта (літера)|дельта]]
| [[Дельта (буукуба)|дельта]]
| {{IPA|[d]}}
| {{IPA|[d]}}
| {{IPA|[ð]}}
| {{IPA|[ð]}}
82 устуруока: 82 устуруока:
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ε ε
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ε ε
| έψιλον
| έψιλον
| [[епсилон]]
| [[Епсилон (буукуба)|епсилон]]
| colspan="2" | {{IPA|[e]}}
| colspan="2" | {{IPA|[e]}}
| colspan="2" |е
| colspan="2" |э
|-
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ζ ζ
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ζ ζ
| ζήτα
| ζήτα
| [[дзета (літера)|дзета]]
| [[Дзета (буукуба)|дзета]]
| {{IPA|[dz]}}, пізніше {{IPA|[zː]}}
| {{IPA|[dz]}}, пізніше {{IPA|[zː]}}
| {{IPA|[z]}}
| {{IPA|[z]}}
95 устуруока: 95 устуруока:
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Η η
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Η η
| ήτα
| ήτα
| [[ета (літера)|ета]]
| [[Эта (буукуба)|эта]]
| {{IPA|[ɛː]}}
| {{IPA|[ɛː]}}
| {{IPA|[i]}}
| {{IPA|[i]}}
| е
| э
| і
| и
|-
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Θ θ
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Θ θ
| θήτα
| θήτα
| [[тета (літера)|тета]]
| [[Тэта (буукуба)|тэта]]
| {{IPA|[tʰ]}}
| {{IPA|[tʰ]}}
| {{IPA|[θ]}}
| {{IPA|[θ]}}
110 устуруока: 110 устуруока:
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ι ι
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ι ι
| ιώτα<br/>γιώτα
| ιώτα<br/>γιώτα
| [[йота (літера)|йота]]
| [[Йота (буукуба)|йота]]
| {{IPA|[i] [iː]}}
| {{IPA|[i] [iː]}}
| {{IPA|[i]}}, {{IPA|[j]}}
| {{IPA|[i]}}, {{IPA|[j]}}
| colspan="2" | і, й
| colspan="2" | и, й
|-
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Κ κ
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Κ κ
| κάππα<br/>κάπα
| κάππα<br/>κάπα
| [[капа (літера)|капа]]
| [[Капа (буукуба)|капа]]
| {{IPA|[k]}}
| {{IPA|[k]}}
| {{IPA|[k~c]}}
| {{IPA|[k~c]}}
124 устуруока: 124 устуруока:
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Λ λ
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Λ λ
| λάμδα<br/>λάμβδα
| λάμδα<br/>λάμβδα
| [[Лямбда (літера)|лам(б)да]]
| [[Ламбда (буукуба)|лам(б)да]]
| colspan="2" | {{IPA|[l]}}
| colspan="2" | {{IPA|[l]}}
| colspan="2" | л, ль
| colspan="2" | л, ль
130 устуруока: 130 устуруока:
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Μ μ
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Μ μ
| μι<br/>μυ
| μι<br/>μυ
| [[мю (літера)|мю, мі]]
| [[Мю (буукуба)|мю, ми]]
| colspan="2" | {{IPA|[m]}}
| colspan="2" | {{IPA|[m]}}
| colspan="2" | м
| colspan="2" | м
136 устуруока: 136 устуруока:
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ν ν
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ν ν
| νι<br/>νυ
| νι<br/>νυ
| [[ню (літера)|ню, ні]]
| [[Ню (буукуба)|ню, ни]]
| colspan="2" | {{IPA|[n]}}
| colspan="2" | {{IPA|[n]}}
| colspan="2" | н
| colspan="2" | н
142 устуруока: 142 устуруока:
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ξ ξ
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ξ ξ
| ξι
| ξι
| [[ксі (літера)|ксі]]
| [[Кси (буукуба)|кси]]
| colspan="2" | {{IPA|[ks]}}
| colspan="2" | {{IPA|[ks]}}
| colspan="2" |кс
| colspan="2" |кс
148 устуруока: 148 устуруока:
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ο ο
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ο ο
| όμικρον
| όμικρον
| [[Омікрон (літера)|омікрон]]
| [[Омікрон (літера)|омикрон]]
| colspan="2" | {{IPA|[o]}}
| colspan="2" | {{IPA|[o]}}
| colspan="2" | о
| colspan="2" | о
154 устуруока: 154 устуруока:
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Π π
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Π π
| πι
| πι
| [[пі (літера)|пі]]
| [[пі (літера)|пи]]
| colspan="2" | {{IPA|[p]}}
| colspan="2" | {{IPA|[p]}}
| colspan="2" | п
| colspan="2" | п
167 устуруока: 167 устуруока:
| <span style="font-size:133%;">Σ σ<br/>ς</span> (кінцева)
| <span style="font-size:133%;">Σ σ<br/>ς</span> (кінцева)
| σίγμα
| σίγμα
| [[сігма (літера)|сігма]]
| [[сігма (літера)|сигма]]
| colspan="2" | {{IPA|[s]}}
| colspan="2" | {{IPA|[s]}}
| colspan="2" | с
| colspan="2" | с
179 устуруока: 179 устуруока:
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Υ υ
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Υ υ
| ύψιλον
| ύψιλον
| [[іпсилон]]
| [[іпсилон|ипсилон]]
| {{IPA|[y] [yː]<br />(раніше [u] [uː])}}
| {{IPA|[y] [yː]<br />(раніше [u] [uː])}}
| {{IPA|[i]}}
| {{IPA|[i]}}
| у, ю
| у, ю
| і, в
| и, в
|-
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Φ φ
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Φ φ
| φι
| φι
| [[фі (літера)|фі]]
| [[фі (літера)|фи]]
| {{IPA|[pʰ]}}
| {{IPA|[pʰ]}}
| {{IPA|[f]}}
| {{IPA|[f]}}
194 устуруока: 194 устуруока:
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Χ χ
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Χ χ
| χι
| χι
| [[хі (літера)|хі]]
| [[хі (літера)|хи]]
| {{IPA|[kʰ]}}
| {{IPA|[kʰ]}}
| {{IPA|[x~ç]}}
| {{IPA|[x~ç]}}
201 устуруока: 201 устуруока:
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ψ ψ
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ψ ψ
| ψι
| ψι
| [[псі (літера)|псі]]
| [[псі (літера)|пси]]
| colspan="2" | {{IPA|[ps]}}
| colspan="2" | {{IPA|[ps]}}
| colspan="2" | пс
| colspan="2" | пс

11:34, 30 Тохсунньу 2021 барыл

Гириэк тыла
Ελληνικά
Ellīniká 
Саҥарыы: [e̞liniˈka]
Кэпсэтэллэр : Греция, Кипр, АХШ, Аустралия,
Германия, Түркийэ, Холбоhуктаах Хоруоллук, Канада,
Россия, Албания, Украина, Франция, Грузия,
Италия, Болгария, Румыния, Македония, Конго ДР,
Эрмээн Сирэ уо.д.а. 
Регион: Балканнар
Бары кэпсэтээччилэр: Төрөөбүт тыл: 15 мөл
Бүтүн: 20 мөл 
Ranking: 52
Тыл ууhа: Индо-Эуропа
 Гириэк тыла
 
Суруга: Гириэк алпабыыта 
Ил суолталаах
Ил статустаах: Греция
Кипр
ЭУ

Олохтоох тыл суолталаах:
Албания[1]
Эрмээн Сирэ[2][3]
Италия[1]
Румыния[2]
Украина[2]

Салайыллар: Салайыыта суох.
Тыл кодтара
ISO 639-1: el
ISO 639-2: gre (B)Халыып:Infobox Language/terminological
ISO 639-3: variously:
grc – Ancient Greek
ell – Modern Greek
pnt – Pontic Greek
gmy – Mycenaean Greek
gkm – Medieval Greek
cpg – Cappadocian Greek
tsd – Tsakonian Greek

Гириэк тыла (гир. ελληνική γλώσσα, ελληνικά, νεοελληνική γλώσσα - Эллиника) диэн Инд-Эуропа тылларыттан биирдэстэрэ. Аан дойдуга, сүрүннээн Грецияҕа уонна Кипрга, гириэктии 20 мөл кэриэтэ саҥарааччылар бааллар, олортон 15 мөл саҥарааччыларга төрөөбүт тыллара буолар. Бары Инд-Эуропа тылларыттан ордук уhун суруллубут (дөкүмүөннэммит) историялаах (34 үйэ). Инд-Эуропа тыллар ыалларын иhигэр туспа бөлөх. Гириэк алпабыыта б.э.и. 9 ү. үөскээбитэ.

Гириэк тыла аан дойду цивилизациятыгар ордук улаханнык дьайыыны оҥорбут тыллартан биирдэстэрэ буолар. Гириэк литературата үс тыhыынча сыллаах историялаах. Аан дойду элбэх тылларыгар гириэктииттэн үөрэх уонна техника терминнара киирэн олохсуйбуттара. Гириэк тылынан Саҥа Кэриэс суруллубута. Өр кэмнэргэ Сир ортотунааҕы байҕал тула баар сирдэргэ-дойдуларга lingua franca суолталаах этэ.

Алпабыэта

Буукуба Назва Саҥарыы
Грек тыла Саха тыла Классическай былыргы-греция Аныгы грек Былыргы грек Аныгы
грек
Α α άλφα альфа [a] [aː] [a] а
Β β βήτα бета [b] [v] б в
Γ γ γάμμα
γάμα
гамма [g] [ɣ~ʝ] г г, ҕ, й
Δ δ δέλτα дельта [d] [ð] д
Ε ε έψιλον епсилон [e] э
Ζ ζ ζήτα дзета [dz], пізніше [zː] [z] з
Η η ήτα эта [ɛː] [i] э и
Θ θ θήτα тэта [tʰ] [θ] т, ф
Ι ι ιώτα
γιώτα
йота [i] [iː] [i], [j] и, й
Κ κ κάππα
κάπα
капа [k] [k~c] к
Λ λ λάμδα
λάμβδα
лам(б)да [l] л, ль
Μ μ μι
μυ
мю, ми [m] м
Ν ν νι
νυ
ню, ни [n] н
Ξ ξ ξι кси [ks] кс
Ο ο όμικρον омикрон [o] о
Π π πι пи [p] п
Ρ ρ ρω ро [r], [r̥] [r] р
Σ σ
ς
(кінцева)
σίγμα сигма [s] с
Τ τ ταυ тау [t] т
Υ υ ύψιλον ипсилон [y] [yː]
(раніше [u] [uː])
[i] у, ю и, в
Φ φ φι фи [pʰ] [f] ф
Χ χ χι хи [kʰ] [x~ç] х
Ψ ψ ψι пси [ps] пс
Ω ω ωμέγα омега [ɔː] [o] о

Быһаарыылар

  1. 1,0 1,1 Greek. Office of the High Commissioner for Human Rights. Тургутулунна 8 Ахсынньы 2008.
  2. 2,0 2,1 2,2 List of declarations made with respect to treaty No. 148. Council of Europe. Тургутулунна 8 Ахсынньы 2008.
  3. An interview with Aziz Tamoyan, National Union of Yezidi. groong.usc.edu. Тургутулунна 8 Ахсынньы 2008.

Сигэлэр