Гириэк тыла: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Artekimus (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Тиэктэр: Мобиилаттан уларытыы Мобиил барылын нөҥүө уларытыы
Artekimus (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Тиэктэр: Тута көрөн уларытыы Мобиилаттан уларытыы Мобиил барылын нөҥүө уларытыы
36 устуруока: 36 устуруока:


Гириэк тыла аан дойду [[цивилизация]]тыгар ордук улаханнык дьайыыны оҥорбут тыллартан биирдэстэрэ буолар. [[Гириэк литературата]] үс тыhыынча сыллаах историялаах. Аан дойду элбэх тылларыгар гириэктииттэн [[үөрэх]] уонна [[техника]] терминнара киирэн олохсуйбуттара. Гириэк тылынан [[Саҥа Кэриэс]] суруллубута. Өр кэмнэргэ [[Сир ортотунааҕы байҕал]] тула баар сирдэргэ-дойдуларга [[lingua franca]] суолталаах этэ.
Гириэк тыла аан дойду [[цивилизация]]тыгар ордук улаханнык дьайыыны оҥорбут тыллартан биирдэстэрэ буолар. [[Гириэк литературата]] үс тыhыынча сыллаах историялаах. Аан дойду элбэх тылларыгар гириэктииттэн [[үөрэх]] уонна [[техника]] терминнара киирэн олохсуйбуттара. Гириэк тылынан [[Саҥа Кэриэс]] суруллубута. Өр кэмнэргэ [[Сир ортотунааҕы байҕал]] тула баар сирдэргэ-дойдуларга [[lingua franca]] суолталаах этэ.

== Алпабыэта ==
{| border="1" cellpadding="3" cellspacing="0" style="border-collapse: collapse;text-align:center"
! rowspan="2" style="background:#ccf;" | Літера
! colspan="2" style="background:#ccf;" | Назва
! colspan="4" style="background:#ccf;" | Вимова
|-
! style="background:#ccffff;" | Грецька
! style="background:#ccffff;" | Українська
! style="background:#ccffff;" | Класична<br/>Давньо-<br/>грецька
! style="background:#ccffff;" | Сучасна<br/>грецька
! style="background:#ccffff;" | Давньо-<br/>грецька
! style="background:#ccffff;" | Сучасна<br/>грецька
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Α α
| άλφα
| [[альфа (літера)|альфа]]
| {{IPA|[a] [aː]}}
| {{IPA|[a]}}
| colspan="2" |а
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Β β
| βήτα
| [[бета (літера)|бета]]
| {{IPA|[b]}}
| {{IPA|[v]}}
| б
| в
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Γ γ
| γάμμα<br/>γάμα
| [[гамма (літера)|гамма]]
| {{IPA|[g]}}
| {{IPA|[{{Unicode|ɣ}}~{{Unicode|ʝ}}]}}
| ґ
| г, ґ, й
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Δ δ
| δέλτα
| [[дельта (літера)|дельта]]
| {{IPA|[d]}}
| {{IPA|[ð]}}
| colspan="2" |д
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ε ε
| έψιλον
| [[епсилон]]
| colspan="2" | {{IPA|[e]}}
| colspan="2" |е
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ζ ζ
| ζήτα
| [[дзета (літера)|дзета]]
| {{IPA|[dz]}}, пізніше {{IPA|[zː]}}
| {{IPA|[z]}}
| colspan="2" |з
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Η η
| ήτα
| [[ета (літера)|ета]]
| {{IPA|[ɛː]}}
| {{IPA|[i]}}
| е
| і
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Θ θ
| θήτα
| [[тета (літера)|тета]]
| {{IPA|[tʰ]}}
| {{IPA|[θ]}}
| colspan="2" | т, ф
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ι ι
| ιώτα<br/>γιώτα
| [[йота (літера)|йота]]
| {{IPA|[i] [iː]}}
| {{IPA|[i]}}, {{IPA|[j]}}
| colspan="2" | і, й
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Κ κ
| κάππα<br/>κάπα
| [[капа (літера)|капа]]
| {{IPA|[k]}}
| {{IPA|[k~c]}}
| colspan="2" | к
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Λ λ
| λάμδα<br/>λάμβδα
| [[Лямбда (літера)|лам(б)да]]
| colspan="2" | {{IPA|[l]}}
| colspan="2" | л, ль
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Μ μ
| μι<br/>μυ
| [[мю (літера)|мю, мі]]
| colspan="2" | {{IPA|[m]}}
| colspan="2" | м
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ν ν
| νι<br/>νυ
| [[ню (літера)|ню, ні]]
| colspan="2" | {{IPA|[n]}}
| colspan="2" | н
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ξ ξ
| ξι
| [[ксі (літера)|ксі]]
| colspan="2" | {{IPA|[ks]}}
| colspan="2" |кс
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ο ο
| όμικρον
| [[Омікрон (літера)|омікрон]]
| colspan="2" | {{IPA|[o]}}
| colspan="2" | о
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Π π
| πι
| [[пі (літера)|пі]]
| colspan="2" | {{IPA|[p]}}
| colspan="2" | п
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ρ ρ
| ρω
| [[ро (літера)|ро]]
| {{IPA|[r]}}, {{IPA|[r̥]}}
| {{IPA|[r]}}
| colspan="2" |р
|-
| <span style="font-size:133%;">Σ σ<br/>ς</span> (кінцева)
| σίγμα
| [[сігма (літера)|сігма]]
| colspan="2" | {{IPA|[s]}}
| colspan="2" | с
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Τ τ
| ταυ
| [[тау (літера)|тау]]
| colspan="2" | {{IPA|[t]}}
| colspan="2" | т
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Υ υ
| ύψιλον
| [[іпсилон]]
| {{IPA|[y] [yː]<br />(раніше [u] [uː])}}
| {{IPA|[i]}}
| у, ю
| і, в
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Φ φ
| φι
| [[фі (літера)|фі]]
| {{IPA|[pʰ]}}
| {{IPA|[f]}}
| colspan="2" |ф
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Χ χ
| χι
| [[хі (літера)|хі]]
| {{IPA|[kʰ]}}
| {{IPA|[x~ç]}}
| colspan="2" |х
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ψ ψ
| ψι
| [[псі (літера)|псі]]
| colspan="2" | {{IPA|[ps]}}
| colspan="2" | пс
|-
|style="font-size:133&nbsp;%;"|Ω ω
| ωμέγα
| [[Омега (літера)|омега]]
| {{IPA|[ɔː]}}
| {{IPA|[o]}}
| colspan="2" |о
|}


== Быһаарыылар ==
== Быһаарыылар ==

11:16, 30 Тохсунньу 2021 барыл

Гириэк тыла
Ελληνικά
Ellīniká 
Саҥарыы: [e̞liniˈka]
Кэпсэтэллэр : Греция, Кипр, АХШ, Аустралия,
Германия, Түркийэ, Холбоhуктаах Хоруоллук, Канада,
Россия, Албания, Украина, Франция, Грузия,
Италия, Болгария, Румыния, Македония, Конго ДР,
Эрмээн Сирэ уо.д.а. 
Регион: Балканнар
Бары кэпсэтээччилэр: Төрөөбүт тыл: 15 мөл
Бүтүн: 20 мөл 
Ranking: 52
Тыл ууhа: Индо-Эуропа
 Гириэк тыла
 
Суруга: Гириэк алпабыыта 
Ил суолталаах
Ил статустаах: Греция
Кипр
ЭУ

Олохтоох тыл суолталаах:
Албания[1]
Эрмээн Сирэ[2][3]
Италия[1]
Румыния[2]
Украина[2]

Салайыллар: Салайыыта суох.
Тыл кодтара
ISO 639-1: el
ISO 639-2: gre (B)Халыып:Infobox Language/terminological
ISO 639-3: variously:
grc – Ancient Greek
ell – Modern Greek
pnt – Pontic Greek
gmy – Mycenaean Greek
gkm – Medieval Greek
cpg – Cappadocian Greek
tsd – Tsakonian Greek

Гириэк тыла (гир. ελληνική γλώσσα, ελληνικά, νεοελληνική γλώσσα - Эллиника) диэн Инд-Эуропа тылларыттан биирдэстэрэ. Аан дойдуга, сүрүннээн Грецияҕа уонна Кипрга, гириэктии 20 мөл кэриэтэ саҥарааччылар бааллар, олортон 15 мөл саҥарааччыларга төрөөбүт тыллара буолар. Бары Инд-Эуропа тылларыттан ордук уhун суруллубут (дөкүмүөннэммит) историялаах (34 үйэ). Инд-Эуропа тыллар ыалларын иhигэр туспа бөлөх. Гириэк алпабыыта б.э.и. 9 ү. үөскээбитэ.

Гириэк тыла аан дойду цивилизациятыгар ордук улаханнык дьайыыны оҥорбут тыллартан биирдэстэрэ буолар. Гириэк литературата үс тыhыынча сыллаах историялаах. Аан дойду элбэх тылларыгар гириэктииттэн үөрэх уонна техника терминнара киирэн олохсуйбуттара. Гириэк тылынан Саҥа Кэриэс суруллубута. Өр кэмнэргэ Сир ортотунааҕы байҕал тула баар сирдэргэ-дойдуларга lingua franca суолталаах этэ.

Алпабыэта

Літера Назва Вимова
Грецька Українська Класична
Давньо-
грецька
Сучасна
грецька
Давньо-
грецька
Сучасна
грецька
Α α άλφα альфа [a] [aː] [a] а
Β β βήτα бета [b] [v] б в
Γ γ γάμμα
γάμα
гамма [g] [ɣ~ʝ] ґ г, ґ, й
Δ δ δέλτα дельта [d] [ð] д
Ε ε έψιλον епсилон [e] е
Ζ ζ ζήτα дзета [dz], пізніше [zː] [z] з
Η η ήτα ета [ɛː] [i] е і
Θ θ θήτα тета [tʰ] [θ] т, ф
Ι ι ιώτα
γιώτα
йота [i] [iː] [i], [j] і, й
Κ κ κάππα
κάπα
капа [k] [k~c] к
Λ λ λάμδα
λάμβδα
лам(б)да [l] л, ль
Μ μ μι
μυ
мю, мі [m] м
Ν ν νι
νυ
ню, ні [n] н
Ξ ξ ξι ксі [ks] кс
Ο ο όμικρον омікрон [o] о
Π π πι пі [p] п
Ρ ρ ρω ро [r], [r̥] [r] р
Σ σ
ς
(кінцева)
σίγμα сігма [s] с
Τ τ ταυ тау [t] т
Υ υ ύψιλον іпсилон [y] [yː]
(раніше [u] [uː])
[i] у, ю і, в
Φ φ φι фі [pʰ] [f] ф
Χ χ χι хі [kʰ] [x~ç] х
Ψ ψ ψι псі [ps] пс
Ω ω ωμέγα омега [ɔː] [o] о

Быһаарыылар

  1. 1,0 1,1 Greek. Office of the High Commissioner for Human Rights. Тургутулунна 8 Ахсынньы 2008.
  2. 2,0 2,1 2,2 List of declarations made with respect to treaty No. 148. Council of Europe. Тургутулунна 8 Ахсынньы 2008.
  3. An interview with Aziz Tamoyan, National Union of Yezidi. groong.usc.edu. Тургутулунна 8 Ахсынньы 2008.

Сигэлэр