Тохсунньу 13: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
| 8 устуруока: | 8 устуруока: | ||
== Түбэлтэлэр == |
== Түбэлтэлэр == |
||
* [[532]] — [[Византия Империята|Византия Импиэрийэтин]] киин куоратыгар [[Истанбул|Константинопольга]] ипподромҥа колесница сүүрдүүтүн кэмигэр «Ника» диэн ааттаммыт былааһы утары улахан маассабай долгуйуу саҕаламмыт. Долгуйууну аармыйа хам баттаабытыгар элбэх хаан тохтубута биллэр. |
|||
* [[1703]] — [[Бүөтүр I|Петр I]] ыйааҕынан нуучча бастакы хаһыата «Ведомости» тахсыбыт. |
* [[1703]] — [[Бүөтүр I|Петр I]] ыйааҕынан нуучча бастакы хаһыата «Ведомости» тахсыбыт. |
||
* [[1852]] |
* [[1852]] — (урукку истиилинэн тохсунньу 1 күнүттэн) [[Саха уобалаһа]] Иркутскай күбүөрүнэттэн араарыллыбыт, [[Илин Сибиир]] күбүрүнээтэристибэтигэр күбүөрүнэ бырааптах туспа уобалас (самостоятельная область на правах губернии) буолбут. Онон Саха сиригэр бастакы күбүрүнээтэр [[Григорьев Константин Никифорович|Константин Григорьев]] анаммыт. Быһаарыныы сыл аҥаарын инниттэн 1851 сыл от ыйын 11 күнүгэр (саҥа истиилинэн [[от ыйын 23]] күнэ) ылыныллыбыт эбит: ол күн "Саха уобалаһын салайыы туһунан" балаһыанньа бигэргэммит. |
||
* [[1874]] — [[Арассыыйа]] аармыйатыгар ''рекрутунан хомуур'' оннугар ''призывтаах хомуур'' олохтоммут. Ол саҕана нуучча аармыйатыгар христианскай итэҕэллээх дьон уонна иудейдэр ыҥырыллаллара, онтон мусульманнар, буддисттар, көс инородецтар ыҥырыллыбаттара. Сатыы сэриигэ сулууспа болдьоҕо 6 сыл этэ, онтон флотка — 7 сыл. |
|||
* [[1910]] — [[Нью-Йорк]]ка аан дойду устуоруйатыгар бастакы аһаҕас [[араадьыйа]] эфирэ буолбут. Метрополитен-операттан Cavalleria rusticana уонна Pagliacci диэн опералар тыыннаах толоруулара трансляцияламмыттар. |
|||
* [[1940]] — [[Хотугу Муустаах далай]]га сэбиэскэй ледокол «Георгий Седов» аатырбыт 812 хонуктаах арктическэй дрейфэтэ түмүктэммит. |
|||
== Төрөөбүттэр == |
== Төрөөбүттэр == |
||
15:19, 12 Тохсунньу 2021 барыл
Тохсунньу 13 диэн Грегориан халандаарыгар сыл 13-с күнэ. Сыл бүтүө 352 күн (ордук хонуктаах сылга 353 күн) баар.
Бэлиэ күннэр
Арассыыйаҕа Эргэ Саҥа Дьыл
Арассыыйа — Арассыыйа бэчээтин күнэ (РСФСР Үрдүкү Сэбиэтэ 1991 сыллаахха ыам ыйын 5 күнүгэр бэлиэтэнэр Сэбиэскэй бэчээт күнүн оннугар олохтообут)
Монголия — Конституция күнэ
Литва — Көҥүлү көмүскээччилэри кэриэстиир күн (1991)
Түбэлтэлэр
- 532 — Византия Импиэрийэтин киин куоратыгар Константинопольга ипподромҥа колесница сүүрдүүтүн кэмигэр «Ника» диэн ааттаммыт былааһы утары улахан маассабай долгуйуу саҕаламмыт. Долгуйууну аармыйа хам баттаабытыгар элбэх хаан тохтубута биллэр.
- 1703 — Петр I ыйааҕынан нуучча бастакы хаһыата «Ведомости» тахсыбыт.
- 1852 — (урукку истиилинэн тохсунньу 1 күнүттэн) Саха уобалаһа Иркутскай күбүөрүнэттэн араарыллыбыт, Илин Сибиир күбүрүнээтэристибэтигэр күбүөрүнэ бырааптах туспа уобалас (самостоятельная область на правах губернии) буолбут. Онон Саха сиригэр бастакы күбүрүнээтэр Константин Григорьев анаммыт. Быһаарыныы сыл аҥаарын инниттэн 1851 сыл от ыйын 11 күнүгэр (саҥа истиилинэн от ыйын 23 күнэ) ылыныллыбыт эбит: ол күн "Саха уобалаһын салайыы туһунан" балаһыанньа бигэргэммит.
- 1874 — Арассыыйа аармыйатыгар рекрутунан хомуур оннугар призывтаах хомуур олохтоммут. Ол саҕана нуучча аармыйатыгар христианскай итэҕэллээх дьон уонна иудейдэр ыҥырыллаллара, онтон мусульманнар, буддисттар, көс инородецтар ыҥырыллыбаттара. Сатыы сэриигэ сулууспа болдьоҕо 6 сыл этэ, онтон флотка — 7 сыл.
- 1910 — Нью-Йоркка аан дойду устуоруйатыгар бастакы аһаҕас араадьыйа эфирэ буолбут. Метрополитен-операттан Cavalleria rusticana уонна Pagliacci диэн опералар тыыннаах толоруулара трансляцияламмыттар.
- 1940 — Хотугу Муустаах далайга сэбиэскэй ледокол «Георгий Седов» аатырбыт 812 хонуктаах арктическэй дрейфэтэ түмүктэммит.
Төрөөбүттэр
- 1909 — Василий Попов — биллиилээх олоҥхоһут, ырыаһыт.
Өлбүттэр
- 1972 — Лука Харитонов — филология билимин дуоктара, профессор, РСФСР уонна Саха АССР үтүөлээх наука диэйэтэлэ.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||