Ахсынньы 10: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ

Утумнаах

02:42, 9 Ахсынньы 2020 барыл

Ахсынньы 10 диэн Грегориан халандаарыгар сыл 344-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 345-c күнэ). Сыл бүтүө 21 күн баар.

1768 — Британия энциклопедиятын маҥнайгы таһаарыыта бэчээттэммит.
1799 — Франция уһун официальнай кээмэйин быһыытынан метры ылыммыт.
1901 — Швеция киин куоратыгар Стокһольмҥа бастакы Нобель бириэмийэлэрэ анаммыттар.
1930 — РСФСР иһигэр Ханты-Манси уонна Эбэҥки автономиялаах уокуруктара тэриллибиттэр. 2007 сыл тохсунньу 1 күнүгэр Эбэҥки уокуруга эһиллэн Красноярскай кыраай оройуона буолбута.
1932 — Таиланд конституциялаах монархияҕа кубулуйбут.
1948 — ХНТ Генеральнай Ассамблеята Киһи быраабын биирдэһиллибит декларациятын ылыммыт.
1984 — ХНТ Генеральнай Ассамблеята Пытка утары конвенцияны билиммит.
1996 — Нельсон Мандела Соҕуруу Африка Өрөспүүбүлүкэтин саҥа конституциятыгар илии баттаабыт. Бу дойдуга расалар тэҥ бырааптаммыттар.
1997 — Казахстан киин куората Алматыттан Акмолаҕа (Нур-Султаҥҥа) көһөрүллүбүт.

1815 — Ада Лавлейс — Англия математига. Чарльз Бэббидж суоттуур массыынатын ойуулаабытынан уонна бастакынан программа суруйбутунан биллэр.
1821 — Николай Некрасов — бэйиэт, прозаик, публицист, нуучча литэрэтиирэтин классига.
1897 — Максим Аммосов — сэбиэскэй судаарыстыба уонна баартыйа диэйэтэлэ. Саха сирэ өрөспүүбүлүкэ буоларыгар сүҥкэн оруоллаах. Биэс сыл Казахстааҥҥа үлэлээбитэ, өлүөн иннинэ Кыргыстааны салайбыта.

1799 — Александр Сергеевич Пушкин — нуучча улуу бэйиэтэ, суруйааччыта, драматуура уонна прозаига. Пушкин өссө нуучча тылын тарҕатааччыта уонна тылы уларыппыт реформатор быһыытынан биллэр.

@@ 11 устуруока: / 11 устуруока: @@
 == Түбэлтэлэр ==
 * [[1768]] — ''[[Британия]] энциклопедиятын'' маҥнайгы таһаарыыта бэчээттэммит.
-* [[1799]] — [[Франция]] уһун официальнай кээмэйин быһыытынан [[Метр системата|метры]] ылыммыт.
+* [[1799]] — [[Франция]] ''уһун'' официальнай кээмэйин быһыытынан [[Метр системата|метры]] ылыммыт.
 * [[1901]] — [[Швеция]] киин куоратыгар [[Стокһольм]]ҥа бастакы [[Нобель бириэмийэтэ|Нобель бириэмийэлэрэ]] анаммыттар.
 * [[1930]] — [[РСФСР]] иһигэр [[Ханты уонна Манси автономиялаах уокуруга|Ханты-Манси]] уонна [[Эбэҥки автономиялаах уокуруга|Эбэҥки]] автономиялаах уокуруктара тэриллибиттэр. 2007 сыл тохсунньу 1 күнүгэр Эбэҥки уокуруга эһиллэн [[Красноярскай кыраай]] оройуона буолбута.