Алтынньы 29: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
|||
4 устуруока: | 4 устуруока: | ||
* Аан дойдутааҕы [[инсульт]] утары охсуһуу күнэ. |
* Аан дойдутааҕы [[инсульт]] утары охсуһуу күнэ. |
||
* {{Флагификация|Россия}} — Харабыллыыр сулууспа күнэ. |
* {{Флагификация|Россия}} — Харабыллыыр сулууспа күнэ. |
||
* {{Флагификация|Турция}} — Өрөспүүбүлүкэ күнэ. |
* {{Флагификация|Турция}} — Өрөспүүбүлүкэ күнэ (1923). |
||
* {{Флагификация|АХШ}} — [[Куоска күнэ]]. |
* {{Флагификация|АХШ}} — [[Куоска күнэ]]. |
||
* [[Сэбиэскэй Сойуус]]ка бу күн [[Хомсомуол]] күнүн бэлиэтииллэрэ. |
|||
== Түбэлтэлэр == |
== Түбэлтэлэр == |
||
* [[1863]] — [[Швейцария]]ҕа [[Кыһыл Кириэс]] уопсастыбата тэриллибит. |
|||
* [[1905]] — Байкаалы эргийэр тимир суол үлэҕэ киирбит. Бу иннинэ Транссибиир магыстыраала [[Байкал]]га кэлэн быстар этэ, пуойастар күөлү паромунан туорууллара. |
* [[1905]] — Байкаалы эргийэр тимир суол үлэҕэ киирбит. Бу иннинэ Транссибиир магыстыраала [[Байкал]]га кэлэн быстар этэ, пуойастар күөлү паромунан туорууллара. |
||
* [[1918]] — [[ВЛКСМ|''Ыччат бүтүн Арассыыйатааҕы коммунистыы сойууһа'' (хомсомуол)]] тэриллибит — [[ССРС]] ыччаты түмэр, иитэр тэрилтэтэ. Бу тэрилтэҕэ 14 саастарын туолбут оҕолортон саҕалаан 28-тарыгар диэри ыччаттар киириэхтэрин сөбө. [[1977]] сыллаахха хомсомуолга 36 мөлүйүөнтэн тахса ССРС олохтоохторо киирэллэр этэ. |
* [[1918]] — [[ВЛКСМ|''Ыччат бүтүн Арассыыйатааҕы коммунистыы сойууһа'' (хомсомуол)]] тэриллибит — [[ССРС]] ыччаты түмэр, иитэр тэрилтэтэ. Бу тэрилтэҕэ 14 саастарын туолбут оҕолортон саҕалаан 28-тарыгар диэри ыччаттар киириэхтэрин сөбө. [[1977]] сыллаахха хомсомуолга 36 мөлүйүөнтэн тахса ССРС олохтоохторо киирэллэр этэ. |
||
15 устуруока: | 19 устуруока: | ||
* [[1953]] — [[Саха АССР]] Миниистирдэрин Сэбиэтин уурааҕынан [[А.С. Пушкин аатынан Ил Академическай Нуучча Театра|Нуучча драма тыйаатырыгар]] кирпииччэ дьиэни тутарга быһарыы ылыллыбыт. |
* [[1953]] — [[Саха АССР]] Миниистирдэрин Сэбиэтин уурааҕынан [[А.С. Пушкин аатынан Ил Академическай Нуучча Театра|Нуучча драма тыйаатырыгар]] кирпииччэ дьиэни тутарга быһарыы ылыллыбыт. |
||
* [[1998]] — Аан дойдуга куйаарга көппүт саамай кырдьаҕас киһи, 77 саастаах [[Джон Гленн]], орбитаҕа тахсыбыт. Ону тэҥэ Гленн — [[АХШ]]-ка бастакы астронавт (1962 сыллаахха Гагарин уонна Титов кэннилэриттэн көппүтэ). |
* [[1998]] — Аан дойдуга куйаарга көппүт саамай кырдьаҕас киһи, 77 саастаах [[Джон Гленн]], орбитаҕа тахсыбыт. Ону тэҥэ Гленн — [[АХШ]]-ка бастакы астронавт (1962 сыллаахха Гагарин уонна Титов кэннилэриттэн көппүтэ). |
||
* [[2003]] — Аҕа уонна уол [[Рерих|Рерихтар]] хартыыналарын быыстапката СӨ Комдрагметын быыстапкалыыр саалатыгар аһыллыбыт. |
|||
* [[2009]] — алтынньы 27—29 күннэригэр «Боронсуустуу саҥарааччыларга Саха сирин уобараһа» («Образ Якутии во франкоязычном мире», «Image de la Yakoutie dans le monde francophone») диэн кэмпириэнсийэни [[СГУ]] боронсуус филологиятын кафедрата көҕүлээн ыыппыт. |
|||
* [[2015]] — [[Кытай]] 35 сыл тухары ыытыллыбыт "соҕотох оҕо бэлиитикэтин" түмүктүүрүн туһунан биллэрбит. |
* [[2015]] — [[Кытай]] 35 сыл тухары ыытыллыбыт "соҕотох оҕо бэлиитикэтин" түмүктүүрүн туһунан биллэрбит. |
||
== Төрөөбүттэр == |
== Төрөөбүттэр == |
||
* [[1705]] — [[Миллер Герард Фридрих]] (Арассыыйаҕа кинини Фёдор Миллер диэн ааттыыллар этэ) — академик, устуорук уонна археограф. [[Сибиир]] устуоруйатыгар бастакы билим чинчийиитин суруйбутунан уонна [[Арассыыйа]] төрүттэнииттигэр "норманн түөрүйэтин" туруорсубутунан биллэр. |
* [[1705]] — [[Миллер Герард Фридрих]] (Арассыыйаҕа кинини Фёдор Миллер диэн ааттыыллар этэ) — [[XVIII үйэ]] биир уһулуччулаах чинчийээччитэ, академик, устуорук уонна археограф. [[Сибиир]] устуоруйатыгар бастакы билим чинчийиитин суруйбутунан уонна [[Арассыыйа]] төрүттэнииттигэр "норманн түөрүйэтин" туруорсубутунан биллэр. Кини сахаларга сыһыаннаах хас да үлэлээх. |
||
* [[1904]] — [[Шараборин Христофор Прокопьевич|Христофор Шараборин]] — ил уонна баартыйа үлэһитэ, 1931-1937 сылларга [[Саха АССР]] Совнаркомун бэрэссэдээтэлэ. |
* [[1904]] — [[Шараборин Христофор Прокопьевич|Христофор Шараборин]] — ил уонна баартыйа үлэһитэ, 1931-1937 сылларга [[Саха АССР]] Совнаркомун бэрэссэдээтэлэ. |
||
* [[1968]] — [[Федоров Владимир Юрьевич|Владимир Федоров]] — Саха сирин бэлиитигэ, [[Ил Түмэн]] III уонна IV ыҥырыыларын дьокутаата. |
* [[1968]] — [[Федоров Владимир Юрьевич|Владимир Федоров]] — Саха сирин бэлиитигэ, [[Ил Түмэн]] III уонна IV ыҥырыыларын дьокутаата. |
20:51, 28 Алтынньы 2020 барыл
Алтынньы 29 диэн Григориан халандаарыгар сыл 303-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 304-c күнэ). Сыл бүтүө 62 күн баар.
Бэлиэ күннэр
- Аан дойдутааҕы инсульт утары охсуһуу күнэ.
- Арассыыйа — Харабыллыыр сулууспа күнэ.
- Турция — Өрөспүүбүлүкэ күнэ (1923).
- АХШ — Куоска күнэ.
- Сэбиэскэй Сойууска бу күн Хомсомуол күнүн бэлиэтииллэрэ.
Түбэлтэлэр
- 1863 — Швейцарияҕа Кыһыл Кириэс уопсастыбата тэриллибит.
- 1905 — Байкаалы эргийэр тимир суол үлэҕэ киирбит. Бу иннинэ Транссибиир магыстыраала Байкалга кэлэн быстар этэ, пуойастар күөлү паромунан туорууллара.
- 1918 — Ыччат бүтүн Арассыыйатааҕы коммунистыы сойууһа (хомсомуол) тэриллибит — ССРС ыччаты түмэр, иитэр тэрилтэтэ. Бу тэрилтэҕэ 14 саастарын туолбут оҕолортон саҕалаан 28-тарыгар диэри ыччаттар киириэхтэрин сөбө. 1977 сыллаахха хомсомуолга 36 мөлүйүөнтэн тахса ССРС олохтоохторо киирэллэр этэ.
- 1923 — Осман Импиэрийэтэ ыһыллыбытын кэннэ Туурсуйа Өрөспүүбүлүкэтэ тэриллибит. Бастакы бэрэсидьиэнинэн Мустафа Кемал (кэлин ылбыт аата Ататүрк) буолбут.
- 1933 — Алдан оройуонугар Лебединай рудник үлэҕэ киирбит.
- 1952 — Саха АССР Миниистирдэрин Сэбиэтэ Дьокуускайга Залогка 350 миэстэлээх киинэ тыйаатыра тутарга уураахтаабыт.
- 1953 — Саха АССР Миниистирдэрин Сэбиэтин уурааҕынан Нуучча драма тыйаатырыгар кирпииччэ дьиэни тутарга быһарыы ылыллыбыт.
- 1998 — Аан дойдуга куйаарга көппүт саамай кырдьаҕас киһи, 77 саастаах Джон Гленн, орбитаҕа тахсыбыт. Ону тэҥэ Гленн — АХШ-ка бастакы астронавт (1962 сыллаахха Гагарин уонна Титов кэннилэриттэн көппүтэ).
- 2003 — Аҕа уонна уол Рерихтар хартыыналарын быыстапката СӨ Комдрагметын быыстапкалыыр саалатыгар аһыллыбыт.
- 2009 — алтынньы 27—29 күннэригэр «Боронсуустуу саҥарааччыларга Саха сирин уобараһа» («Образ Якутии во франкоязычном мире», «Image de la Yakoutie dans le monde francophone») диэн кэмпириэнсийэни СГУ боронсуус филологиятын кафедрата көҕүлээн ыыппыт.
- 2015 — Кытай 35 сыл тухары ыытыллыбыт "соҕотох оҕо бэлиитикэтин" түмүктүүрүн туһунан биллэрбит.
Төрөөбүттэр
- 1705 — Миллер Герард Фридрих (Арассыыйаҕа кинини Фёдор Миллер диэн ааттыыллар этэ) — XVIII үйэ биир уһулуччулаах чинчийээччитэ, академик, устуорук уонна археограф. Сибиир устуоруйатыгар бастакы билим чинчийиитин суруйбутунан уонна Арассыыйа төрүттэнииттигэр "норманн түөрүйэтин" туруорсубутунан биллэр. Кини сахаларга сыһыаннаах хас да үлэлээх.
- 1904 — Христофор Шараборин — ил уонна баартыйа үлэһитэ, 1931-1937 сылларга Саха АССР Совнаркомун бэрэссэдээтэлэ.
- 1968 — Владимир Федоров — Саха сирин бэлиитигэ, Ил Түмэн III уонна IV ыҥырыыларын дьокутаата.
Өлбүттэр
- 1783 — Жан Лерон Д’Аламбер — француз бөлүһүөгэ, механик уонна математик.
- 1889 — Николай Чернышевскай — Бүлүү куоракка олорбут нуучча уһулуччулаах революционер демократа, сырдатааччы-энциклопедист, суруйааччы, литэрэтиирэ кириитигэ.
- 2004 — Семен Николаев - Сомоҕотто — устуоруйа билимин хандьыдаата, этнография эйгэтигэр сахалартан бастакы үрдүк үөрэхтээх чинчийээччи, сүүстэн тахса үлэ ааптара.
|