Амма Аччыгыйа: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Ардах18 (ырытыы | суруйуу)
кКөннөрүү туһунан суруллубатах
Ардах18 (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
30 устуруока: 30 устуруока:
«Ийэ» диэн ааттаах бастакы хоһооно «Чолбон» сурунаалга 1927 с. бэчээттэммитэ. «Быһах угун кыстыммат» диэн хоһооннорун хомуурунньуга саха литературатын көмүс фондатыгар киирбитэ.<br />
«Ийэ» диэн ааттаах бастакы хоһооно «Чолбон» сурунаалга 1927 с. бэчээттэммитэ. «Быһах угун кыстыммат» диэн хоһооннорун хомуурунньуга саха литературатын көмүс фондатыгар киирбитэ.<br />
«Сааскы кэм» романа [[Нуучча тыла|нууччалыы]], украиналыы, [[венгр тыла|венгердыы]] уонна [[чех тыла|чешскайдыы]] тылларынан тылбаастаммыта.
«Сааскы кэм» романа [[Нуучча тыла|нууччалыы]], украиналыы, [[венгр тыла|венгердыы]] уонна [[чех тыла|чешскайдыы]] тылларынан тылбаастаммыта.

<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />
== Тахсыбыт кинигэлэрэ ==
== Тахсыбыт кинигэлэрэ ==
* Талыллыбыт айымньылар: 2 томнаах. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1956.
* Талыллыбыт айымньылар: 2 томнаах. — {{Дь.}}: Кинигэ кыһата, 1956.
Т. 1. Кэпсээннэр. Сэһэннэр. Хоһооннор. — 480 с.
Т. 1. Кэпсээннэр. Сэһэннэр. Хоһооннор. — 480 с.
Т. 2. Пьесалар. Очеркалар. — 479 с.
Т. 2. Пьесалар. Очеркалар. — 479 с.
* Талыллыбыт айымньылар: 4 томнаах. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1966—1970.
* Талыллыбыт айымньылар: 4 томнаах. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1966—1970.
Т. 1. Хоһооннор. Кэпсээннэр. Очеркалар. — 1966. — 512 с.
Т. 1. Хоһооннор. Кэпсээннэр. Очеркалар. — 1966. — 512 с.
Т. 2. Сэһэннэр. — 1967. — 562 с.
Т. 2. Сэһэннэр. — 1967. — 562 с.
Т. 3. Драмалар. Ахтыылар. — 1969. — 512 с.
Т. 3. Драмалар. Ахтыылар. — 1969. — 512 с.
Т. 4. Сааскы кэм: Роман. — 1970. — 748 с.
Т. 4. Сааскы кэм: Роман. — 1970. — 748 с.
* Быһах угун кыстыммат: Кэпсээннэр. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1934. — 69 с.
* Быһах угун кыстыммат: Кэпсээннэр. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1934. — 69 с.
* Хоһооннор. — М.: Учпедгиз, 1936. — 32 с.
* Хоһооннор. — М.: Учпедгиз, 1936. — 32 с.
* Кэпсээннэр. — М. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1937. — 72 с; 1940. — 98 с.
* Кэпсээннэр. — М. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1937. — 72 с; 1940. — 98 с.
* Ситим быстыыта: Драма. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1937. — 78 с.
* Ситим быстыыта: Драма. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1937. — 78 с.
* Уон сыл: Хоһооннор. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1937. — 104 с.
* Уон сыл: Хоһооннор. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1937. — 104 с.
* Киһи: Драма. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1938. — 94 с.
* Киһи: Драма. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1938. — 94 с.
* Сэрии: Очеркалар. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1942. — 86 с.
* Сэрии: Очеркалар. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1942. — 86 с.
* Ааһан иһэн: Новеллалар. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1944. −104 с.
* Ааһан иһэн: Новеллалар. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1944. −104 с.
* Сааскы кэм: Роман. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1944. — 312 с; 1952. — 702 с; 1963. — 682 с; 1982. — 752 с; 1988. — 752 с; 1994. — 360 с.
* Сааскы кэм: Роман. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1944. — 312 с; 1952. — 702 с; 1963. — 682 с; 1982. — 752 с; 1988. — 752 с; 1994. — 360 с.
* Саха литературатыгар Аҕа дойду сэриитин кэмигэр. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1944. — 20 с.
* Саха литературатыгар Аҕа дойду сэриитин кэмигэр. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1944. — 20 с.
* Доҕоттор: Сэһэн. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата. — 1947. — 164 с.
* Доҕоттор: Сэһэн. — Дь.: Кинигэ кыһата. — 1947. — 164 с.
* Күнү көрсө: Кэпсээннэр. Хоһооннор. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1947. — 298 с.
* Күнү көрсө: Кэпсээннэр. Хоһооннор. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1947. — 298 с.
* Тоҕус төгүл тоҕо?: Кыра саастаах оҕолорго. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1949. — 42 с; 1974. — 24 с.
* Тоҕус төгүл тоҕо?: Кыра саастаах оҕолорго. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1949. — 42 с; 1974. — 24 с.
* Алдьархай: Сэһэн. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1966. — 352 с.
* Алдьархай: Сэһэн. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1966. — 352 с.
* Киһи уонна айымньы: Ахтыылар. Ыстатыйалар. Этиилэр / Хомуйда, ред. Г. С. Сыромятников. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1975. — 408 с.
* Киһи уонна айымньы: Ахтыылар. Ыстатыйалар. Этиилэр / Хомуйда, ред. Г. С. Сыромятников. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1975. — 408 с.
* Кэпсээннэр, очеркалар. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1983. — 295 с.
* Кэпсээннэр, очеркалар. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1983. — 295 с.
* Сэһэннэр. Кэпсээннэр. Ахтыылар. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1986. — 527 с.
* Сэһэннэр. Кэпсээннэр. Ахтыылар. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1986. — 527 с.
* Дьон ортотугар: Хоһооннор. Сэһэн. Кэпсээннэр. Ахтыылар: Орто уонна улахан саастаах оскуола Ооолоругар. — Дьокуускай: Кинигэ кыһата, 1989. — 216 с.
* Дьон ортотугар: Хоһооннор. Сэһэн. Кэпсээннэр. Ахтыылар: Орто уонна улахан саастаах оскуола Ооолоругар. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1989. — 216 с.
''Нууччалыы''
''Нууччалыы''
* Весенняя пора: Роман / Авториз. пер. А. Дмитриевой, Л. Корниловой. — М.: Сов. писатель, 1951. — 780 с; М.: Сов. писатель, 1954. — 712 с; М.: Гослитиздат, 1958. — 712 с; Новосибирск: Кн. изд-во, 1961. — 717 с; М.: Известия, 1970. — 718 с; М.; Сов. Россия, 1978. — 541 с; М.: Худож. лит., 1993. — 396 с.
* Весенняя пора: Роман / Авториз. пер. А. Дмитриевой, Л. Корниловой. — М.: Сов. писатель, 1951. — 780 с; М.: Сов. писатель, 1954. — 712 с; М.: Гослитиздат, 1958. — 712 с; Новосибирск: Кн. изд-во, 1961. — 717 с; М.: Известия, 1970. — 718 с; М.; Сов. Россия, 1978. — 541 с; М.: Худож. лит., 1993. — 396 с.
65 устуруока: 65 устуруока:
== Олоҕун уонна айар үлэтин туһунан ==
== Олоҕун уонна айар үлэтин туһунан ==
* Амма Аччыгыйын туһунан ахтыылар / Хомуйан оҥордо Д. В. Кириллин. — Дьокуускай: «Бичик», 1997. — 168 с.
* Амма Аччыгыйын туһунан ахтыылар / Хомуйан оҥордо Д. В. Кириллин. — {{Дь.}}: «Бичик», 1997. — 168 с.
* Соломов Н. И. С любовью родной земле: Воспоминания. — М., 1996. — 24 с.
* Соломов Н. И. С любовью родной земле: Воспоминания. — М., 1996. — 24 с.
* Башарина З. К. Сыыры сырыынньатынан дабайбатаҕа // «Чолбон». —1996. — № 1. — С. 153—155.
* Башарина З. К. Сыыры сырыынньатынан дабайбатаҕа // «Чолбон». —1996. — № 1. — С. 153—155.
73 устуруока: 73 устуруока:
== Наҕараадалара уонна ытык ааттара ==
== Наҕараадалара уонна ытык ааттара ==
* Саха АССР норуодунай суруйааччыта (1966)
* Саха АССР норуодунай суруйааччыта (1966)
* «Үлэ Кыһыл Знамята» уордьан
* Икки Үлэ Кыһыл Знамятын уордьана
* Норуоттар Доҕордоһууларын уордьана
* «Үлэ Кыһыл Знамята» уордьан
* Икки «Бочуот Бэлиэтэ» уордьан
* Норуоттар доҕордоһууларын уордьана
* «Бочуот Знага» уордьан
* «Бочуот Знага» уордьан
* Саха АССР искусствотын үтүөлээх диэйэтэлэ
* Саха АССР искусствотын үтүөлээх диэйэтэлэ
* Саха Өрөспүүбүлүкэтин П. А. Ойуунускай аатынан Государственнай бириэмийэ|П. А. Ойуунускай аатынан Государственнай бириэмийэтин]] лауреата
* Саха Өрөспүүбүлүкэтин П. А. Ойуунускай аатынан Государственнай бириэмийэтин лауреата
* Дьокуускай куорат Ытык олохтооҕо<ref>[http://www.sakha.gov.ru/node/4125 Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Городской округ «Якутск»:Почетные граждане]</ref> (1972)
* Дьокуускай куорат ытык киһитэ<ref>[http://www.sakha.gov.ru/node/4125 Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Городской округ «Якутск»:Почетные граждане]</ref> (1972)
== Үйэлээх аата ==
== Аатын үйэтитии ==
Н. Е. Мординов — Амма Аччыгыйа аата иҥэриллибит:
* Кини аатынан [[Харбалаах, Таатта улууһа|Харбалаах]] орто оскуолата (Таатта улууһа) ааттаммыта.
::[[Харбалаах, Таатта улууһа|Харбалаах]] орто оскуолатыгар (Таатта улууһа);
* Дойдутугар [[түмэл]] аһыллыбыта.
::«Кэскил» оҕо кинигэтин кыһатыгар (2014)<ref>[http://sakha.gov.ru/sites/default/files/doc/2014_06/2/583-%D0%A0%D0%93.pdf Саха Өрөспүүбүлүкэтин э. т. Е. Борисов 23.06.2014 583-РГ №-дээх Дьаһала]</ref>.
* Дойдутугар [[түмэл]] аһыллыбыт.


== Быһаарыылар ==
== Быһаарыылар ==
94 устуруока: 94 устуруока:


== Туһаныллыбыт сирдэр ==
== Туһаныллыбыт сирдэр ==
* Писатели земли олонхо. Библиографическай ыйынньык. — Дьокуускай, «Бичик», 2000. — ISBN 5-7696-1001-8
* Писатели земли олонхо. Библиографическай ыйынньык. — Дь.: «Бичик», 2000. — ISBN 5-7696-1001-8
* Михаил Чооруоһап. Ытык-мааны Амма Аччыгыйа народнай суруйааччы туһунан ахтыылар. — Дьокуускай, Бичик, 2006. — ISBN 5-7696-2180-X
* Михаил Чооруоһап. Ытык-мааны Амма Аччыгыйа народнай суруйааччы туһунан ахтыылар. — Дь.: Бичик, 2006. — ISBN 5-7696-2180-X


{{Саха норуодунай суруйааччылара}}
{{Саха норуодунай суруйааччылара}}
107 устуруока: 107 устуруока:
[[Категория:Саха норуодунай суруйааччылара]]
[[Категория:Саха норуодунай суруйааччылара]]
[[Категория:Саха биллиилээх дьоно]]
[[Категория:Саха биллиилээх дьоно]]
[[Категория:Дьокуускай ытык дьоно]]

08:29, 22 Балаҕан ыйын 2014 барыл

Амма Аччыгыйа

Идэтэ Поэт, Суруйааччы
Илэ Саха
Genres Поэт, драма, кылгас кэпсээннэр, романнар

Амма Аччыгыйа (Мординов Николай Егорович) (06.01.1906—14.11.1994) — саха норуодунай суруйааччыта, ССРС суруйааччыларын Сойууһугар 1934 с. киирбитэ.

Олоҕун олуктара

Амма Аччыгыйа үөскээбит сайылыга


1906 сыл тохсунньу 6 күнүгэр Боотур Уус улууһугар улууска (Тааттаҕа) дьадаҥы Дьөгүөрдээн Мординов (Мундунов) ыалыгар төрөөбүтэ.
1928 с. Дьокуускайдааҕы педтехникуму бүтэрбитэ.
1931 с. Иккис Москубатааҕы судаарыстыбаннай университет тыл уонна литература салаатын бүтэрбитэ.
«Ийэ» диэн ааттаах бастакы хоһооно «Чолбон» сурунаалга 1927 с. бэчээттэммитэ. «Быһах угун кыстыммат» диэн хоһооннорун хомуурунньуга саха литературатын көмүс фондатыгар киирбитэ.
«Сааскы кэм» романа нууччалыы, украиналыы, венгердыы уонна чешскайдыы тылларынан тылбаастаммыта.

Тахсыбыт кинигэлэрэ

  • Талыллыбыт айымньылар: 2 томнаах. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1956.

Т. 1. Кэпсээннэр. Сэһэннэр. Хоһооннор. — 480 с. Т. 2. Пьесалар. Очеркалар. — 479 с.

  • Талыллыбыт айымньылар: 4 томнаах. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1966—1970.

Т. 1. Хоһооннор. Кэпсээннэр. Очеркалар. — 1966. — 512 с. Т. 2. Сэһэннэр. — 1967. — 562 с. Т. 3. Драмалар. Ахтыылар. — 1969. — 512 с. Т. 4. Сааскы кэм: Роман. — 1970. — 748 с.

  • Быһах угун кыстыммат: Кэпсээннэр. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1934. — 69 с.
  • Хоһооннор. — М.: Учпедгиз, 1936. — 32 с.
  • Кэпсээннэр. — М. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1937. — 72 с; 1940. — 98 с.
  • Ситим быстыыта: Драма. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1937. — 78 с.
  • Уон сыл: Хоһооннор. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1937. — 104 с.
  • Киһи: Драма. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1938. — 94 с.
  • Сэрии: Очеркалар. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1942. — 86 с.
  • Ааһан иһэн: Новеллалар. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1944. −104 с.
  • Сааскы кэм: Роман. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1944. — 312 с; 1952. — 702 с; 1963. — 682 с; 1982. — 752 с; 1988. — 752 с; 1994. — 360 с.
  • Саха литературатыгар Аҕа дойду сэриитин кэмигэр. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1944. — 20 с.
  • Доҕоттор: Сэһэн. — Дь.: Кинигэ кыһата. — 1947. — 164 с.
  • Күнү көрсө: Кэпсээннэр. Хоһооннор. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1947. — 298 с.
  • Тоҕус төгүл тоҕо?: Кыра саастаах оҕолорго. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1949. — 42 с; 1974. — 24 с.
  • Алдьархай: Сэһэн. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1966. — 352 с.
  • Киһи уонна айымньы: Ахтыылар. Ыстатыйалар. Этиилэр / Хомуйда, ред. Г. С. Сыромятников. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1975. — 408 с.
  • Кэпсээннэр, очеркалар. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1983. — 295 с.
  • Сэһэннэр. Кэпсээннэр. Ахтыылар. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1986. — 527 с.
  • Дьон ортотугар: Хоһооннор. Сэһэн. Кэпсээннэр. Ахтыылар: Орто уонна улахан саастаах оскуола Ооолоругар. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1989. — 216 с.

Нууччалыы

  • Весенняя пора: Роман / Авториз. пер. А. Дмитриевой, Л. Корниловой. — М.: Сов. писатель, 1951. — 780 с; М.: Сов. писатель, 1954. — 712 с; М.: Гослитиздат, 1958. — 712 с; Новосибирск: Кн. изд-во, 1961. — 717 с; М.: Известия, 1970. — 718 с; М.; Сов. Россия, 1978. — 541 с; М.: Худож. лит., 1993. — 396 с.
  • Повести. — М.: Сов. писатель, 1960. — 194 с.
  • Беда: Повесть / Авториз. пер. А. Дмитриевой; М.: Сов. писатель, 1970. — 319 с; М.: Сов. писатель, 1972. — 319 с.
  • Друзья-товарищи: Повести / Якутск: Кн. изд-во, 1976. — 488 с.

Олоҕун уонна айар үлэтин туһунан

  • Амма Аччыгыйын туһунан ахтыылар / Хомуйан оҥордо Д. В. Кириллин. — Дь.: «Бичик», 1997. — 168 с.
  • Соломов Н. И. С любовью родной земле: Воспоминания. — М., 1996. — 24 с.
  • Башарина З. К. Сыыры сырыынньатынан дабайбатаҕа // «Чолбон». —1996. — № 1. — С. 153—155.
  • Босяк В. Дьолбут эбит // «Аргыс». — 1991. — № 1. — С. 80—84.
  • Васильев Ю. «Сааскы кэм» тэҥнэбиллэрэ // «Хотугу сулус». — 1988. № 1. — с. 86—88.

Наҕараадалара уонна ытык ааттара

  • Саха АССР норуодунай суруйааччыта (1966)
  • Икки Үлэ Кыһыл Знамятын уордьана
  • Норуоттар Доҕордоһууларын уордьана
  • Икки «Бочуот Бэлиэтэ» уордьан
  • Саха АССР искусствотын үтүөлээх диэйэтэлэ
  • Саха Өрөспүүбүлүкэтин П. А. Ойуунускай аатынан Государственнай бириэмийэтин лауреата
  • Дьокуускай куорат ытык киһитэ[1] (1972)

Үйэлээх аата

Н. Е. Мординов — Амма Аччыгыйа аата иҥэриллибит:

Харбалаах орто оскуолатыгар (Таатта улууһа);
«Кэскил» оҕо кинигэтин кыһатыгар (2014)[2].
  • Дойдутугар түмэл аһыллыбыт.

Быһаарыылар

Өссө маны көр

Туһаныллыбыт сирдэр

  • Писатели земли олонхо. Библиографическай ыйынньык. — Дь.: «Бичик», 2000. — ISBN 5-7696-1001-8
  • Михаил Чооруоһап. Ытык-мааны Амма Аччыгыйа народнай суруйааччы туһунан ахтыылар. — Дь.: Бичик, 2006. — ISBN 5-7696-2180-X