Таатта улууһа: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Ардах18 (ырытыы | суруйуу)
эбии
Ардах18 (ырытыы | суруйуу)
Көннөрүү туһунан суруллубатах
59 устуруока: 59 устуруока:
[[Билэ:Tattinsky ulus location.PNG|thumb|200px|Таатта Саха Сирин хаартатыгар.]]
[[Билэ:Tattinsky ulus location.PNG|thumb|200px|Таатта Саха Сирин хаартатыгар.]]
[[Билэ:Таатта границата 2006 004.jpg|centre|200px|Таатта улууһугар киирэргэ баар олоҥхоһут]]
[[Билэ:Таатта границата 2006 004.jpg|centre|200px|Таатта улууһугар киирэргэ баар олоҥхоһут]]
'''Таатта''' диэн [[Саха Сирэ|Саха Сирин]] ортотугар баар улуус. Административнай киинэ — [[Ытык Күөл]]. Улуус баhылыга — Михаил Александрович Протодьяконов.
'''Таатта''' диэн [[Саха Сирэ|Саха Сирин]] ортотугар баар улуус. Административнай киинэ — [[Ытык-Күөл (Таатта улууһа)|Ытык-Күөл]]. Улуус баhылыга — Протодьяконов Михаил Александрович.




== Демография ==
== Демография ==


[[Билэ:Таттинский1.png|500px|thumb|center|Биэрэпис ыытыллыбыт сыллырга уонна 2007 сылга нэһилиэнньэ ахсаана[[Билэ:Таттинский.png|480px|thumb|center|2002 сыллааҕы биэрэпис түмүгүнэн омуктар өлүүлэрэ]]]]
[[Билэ:Таттинский1.png|500px|thumb|center|Биэрэпис ыытыллыбыт сыллырга уонна 2007 сылга нэһилиэнньэ ахсаана<!-- [[Билэ:Таттинский.png|480px|thumb|center|2002 сыллааҕы биэрэпис түмүгүнэн омуктар өлүүлэрэ]]-->]]


== Администрацияларынан араарыы ==
== Администрацияларынан араарыы ==
<imagemap>
[[Билэ:Таатта.PNG|400px|thumb|right|Таатта улууһун каартата]]
Билэ:Таатта.PNG|430px|thumb|right|Таатта улууһа|
poly 175 268 175 249 194 264 207 282 197 276 166 287 153 287 152 277 162 277 165 268 [[Таатта нэһилиэгэ (Таатта улууһа)]]
poly 132 299 206 386 162 344 200 399 166 374 151 374 111 325 [[Октябрьскай нэһилиэк (Таатта улууһа)]]
poly 192 314 217 272 270 317 232 340 [[Орто-Амма нэһилиэгэ (Таатта улууһа)]]
poly 194 20 212 25 205 119 140 129 101 124 128 79 141 79 173 57 [[Алдан нэһилиэгэ (Таатта улууһа)]]
poly 92 69 96 128 135 200 81 213 57 243 34 219 48 95 [[Баайаҕа нэһилиэгэ (Таатта улууһа)]]
poly 137 235 171 235 171 262 162 262 162 273 146 273 [[Дьохсоҕон нэһилиэгэ (Таатта улууһа)]]
poly 142 289 165 289 197 279 205 287 183 306 177 339 150 319 [[Дьохсоҕон нэһилиэгэ (Таатта улууһа)]]
poly 120 212 137 263 58 276 58 247 [[Игидэй нэһилиэгэ (Таатта улууһа)]]
poly 90 314 103 314 154 395 114 395 90 378 78 348 [[Тыараһа нэһилиэгэ (Таатта улууһа)]]
poly 190 329 234 347 276 329 305 353 381 329 408 419 363 435 402 467 329 513 247 412 205 406 216 378 182 358 [[Амма нэһилиэгэ (Таатта улууһа)]]
poly 60 281 87 281 106 272 128 272 119 309 81 309 [[Дьүлэй нэһилиэгэ (Таатта улууһа)]]
poly 204 134 215 233 192 238 156 217 149 198 122 149 [[Уолба нэһилиэгэ (Таатта улууһа)]]
poly 228 222 338 242 376 312 302 342 218 259 [[Уус-Амма нэһилиэгэ (Таатта улууһа)]]
poly 82 26 185 19 142 75 123 61 114 74 88 63 71 71 [[Хара-Алдан нэһилиэгэ (Таатта улууһа)]]
poly 153 378 166 378 179 391 187 391 197 408 178 408 168 396 158 393 [[Даайа-Аммата, нэһилиэк (Таатта улууһа)]]
rect 4 5 34 181 [[Уус-Алдан улууһа]]
rect 222 5 427 210 [[Томпо улууһа]]
rect 4 420 240 533 [[Чурапчы улууһа]]
rect 300 516 427 538 [[Уус-Маайа улууһа]]
</imagemap>
{| border="5" cellpadding="2" cellspacing="2"
{| border="5" cellpadding="2" cellspacing="2"
|- bgcolor="#C0C0C0"
|- bgcolor="#C0C0C0"
80 устуруока: 101 устуруока:
км
км
!Почта
!Почта
индексэ
индекса
!Олохтоох дьон
!Нэһилиэнньэ
ахсаана
ахсаана


(2007 сыл)
(2007 сыл)
|-
|-
|align="right"|1||[[Таатта (нэһилиэк)|Татта]]||[[Ытык Күөл]] улуус киинэ|| ||align="right"|0|| ||align="right"|6 952
|align="right"|1|| [[Таатта нэһилиэгэ (Таатта улууһа)|Таатта]]|| [[Ытык-Күөл (Таатта улууһа)|Ытык-Күөл]], улуус киинэ|| ||align="right"|0|| ||align="right"|6 952
|-
|-
|align="right"|2||[[Октябрь (Таатта)|Октябрь]]||[[Чөркөх]]|| ||align="right"|33|| ||align="right"|1 243
|align="right"|2|| [[Октябрьскай нэһилиэк (Таатта улууһа)|Октябрьскай]] || [[Чөркөөх (Таатта улууһа)|Чөркөөх]] || ||align="right"|33|| ||align="right"|1 243
|-
|-
|align="right"|3||[[Орто Амма]]||[[Харбалаах, Таатта улууһа|Харбалаах]]|| ||align="right"|46|| ||align="right"|1 197
|align="right"|3|| [[Орто-Амма нэһилиэгэ (Таатта улууһа)|Орто-Амма]] || [[Харбалаах (Таатта улууһа)|Харбалаах]] || ||align="right"|46|| ||align="right"|1 197
|-
|-
|align="right"|4||[[Алдан (Таатта)|Алдан]]||[[Булуҥ]]|| ||align="right"|90|| ||align="right"|1 180
|align="right"|4|| [[Алдан нэһилиэгэ (Таатта улууһа)|Алдан]] || [[Булуҥ (Таатта улууһа)|Булуҥ]] || ||align="right"|90|| ||align="right"|1 180
|-
|-
|align="right"|5||[[Баайаҕа]]||[[Томтор, Таатта улууһа|Томтор]]|| ||align="right"|60|| ||align="right"|1 044
|align="right"|5|| [[Баайаҕа нэһилиэгэ (Таатта улууһа)|Баайаҕа]] || [[Томтор (Таатта улууһа)|Томтор]] || ||align="right"|60|| ||align="right"|1 044
|-
|-
|align="right"|6||[[Дьохсоҕон]]||[[Боробул]]||Даккы||align="right"|10|| ||align="right"|1 036
|align="right"|6|| [[Дьохсоҕон нэһилиэгэ (Таатта улууһа)|Дьохсоҕон]] || [[Боробул (Таатта улууһа)|Боробул]] || [[Даккы (Таатта улууһа)|Даккы]] ||align="right"|10|| ||align="right"|1 036
|-
|-
|align="right"|7||[[Игидэй]]||[[Дэбдиргэ]]|| ||align="right"|52|| ||align="right"|831
|align="right"|7|| [[Игидэй нэһилиэгэ (Таатта улууһа)|Игидэй]] || [[Дэбдиргэ (Таатта улууһа)|Дэбдиргэ]] || ||align="right"|52|| ||align="right"|831
|-
|-
|align="right"|8||[[Тыараһа]]||[[Кыйыы]]|| ||align="right"|45|| ||align="right"|760
|align="right"|8|| [[Тыараһа нэһилиэгэ (Таатта улууһа)|Тыараһа]] || [[Кыйы (Таатта улууһа)|Кыйы]] || ||align="right"|45|| ||align="right"|760
|-
|-
|align="right"|9||[[Амма (Таатта)|Амма]]||[[Чычымах]]|| ||align="right"|60|| ||align="right"|746
|align="right"|9|| [[Амма нэһилиэгэ (Таатта улууһа)|Амма]] || [[Чычымах (Таатта улууһа)|Чычымах]] || ||align="right"|60|| ||align="right"|746
|-
|-
|align="right"|10||[[Дьүлэй]]||[[Туора Күөл]]|| ||align="right"|35|| ||align="right"|654
|align="right"|10|| [[Дьүлэй нэһилиэгэ (Таатта улууһа)|Дьүлэй]] || [[Туора-Күөл (Таатта улууһа)|Туора-Күөл]] || ||align="right"|35|| ||align="right"|654
|-
|-
|align="right"|11||[[Уолба]]||[[Уолба]]|| ||align="right"|33|| ||align="right"|530
|align="right"|11|| [[Уолба нэһилиэгэ (Таатта улууһа)|Уолба]] || [[Уолба (Таатта улууһа)|Уолба]] || ||align="right"|33|| ||align="right"|530
|-
|-
|align="right"|12||[[Уус Амма]]||[[Чымнаайы]]|| ||align="right"|60|| ||align="right"|520
|align="right"|12|| [[Уус-Амма нэһилиэгэ (Таатта улууһа)|Уус-Амма]] || [[Чымнаайы (Таатта улууһа)|Чымнаайы]] || ||align="right"|60|| ||align="right"|520
|-
|-
|align="right"|13||[[Хара Алдан]]||[[Хара Алдан]]|| ||align="right"|150|| ||align="right"|290
|align="right"|13|| [[Хара-Алдан нэһилиэгэ (Таатта улууһа)|Хара-Алдан]] || [[Хара-Алдан (Таатта улууһа)|Хара-Алдан]] || ||align="right"|150|| ||align="right"|290
|-
|-
|align="right"|14||[[Даайа Амма]]||[[Даайа Амма]]|| ||align="right"|78|| ||align="right"|219
|align="right"|14|| [[Даайа-Аммата нэһилиэгэ (Таатта улууһа)|Даайа-Аммата]] || [[Даайа-Аммата (Таатта улууһа)|Даайа-Аммата]] || ||align="right"|78|| ||align="right"|219
|-bgcolor="#E3E3E3"
|-bgcolor="#E3E3E3"
|||'''Барыта'''|| || || || ||align="right"|'''17 202'''
|||'''Барыта'''|| || || || ||align="right"|'''17 202'''
121 устуруока: 142 устуруока:


== Таатта улууһун биллиилээх дьоно ==
== Таатта улууһун биллиилээх дьоно ==
* {{Социалистическай Үлэ Геройун Сулуһа тиһиккэ аналлаах}} {{Саха норуодунай аатын Бэлиэтэ тиһиккэ аналлаах}} [[Суорун Омоллоон]] (Сивцев Дмитрий Кононович) (14.09.1906—25.06.2005) — Социалистическай Үлэ Геройа, саха норуодунай суруйааччыта.
:{{Социалистическай Үлэ Геройун Сулуһа тиһиккэ аналлаах}} {{Саха норуодунай аатын Бэлиэтэ тиһиккэ аналлаах}} [[Суорун Омоллоон]] (Сивцев Дмитрий Кононович) (14.09.1906—25.06.2005) — Социалистическай Үлэ Геройа, саха норуодунай суруйааччыта.
* [[Билэ:OrderOfGlory1stClass.png|10px]][[Билэ:Order of Glory.jpg|10px]][[Билэ:Order of Glory 3rd class.jpg|10px]] [[Петров Дмитрий Ананьевич]] (21.06.1921—06.11.1971) — Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, Албан аат уордьан толору кавалера.
:[[Билэ:OrderOfGlory1stClass.png|10px]][[Билэ:Order of Glory.jpg|10px]][[Билэ:Order of Glory 3rd class.jpg|10px]] [[Петров Дмитрий Ананьевич]] (21.06.1921—06.11.1971) — Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, Албан аат уордьан толору кавалера.
* [[Неустроев Николай Денисович]] (15.12.1895—21.07.1929) — саха литературатын төрүттэспит суруйааччылартан биирдэстэрэ, драматург уонна прозаик.
:[[Неустроев Николай Денисович]] (15.12.1895—21.07.1929) — саха литературатын төрүттэспит суруйааччылартан биирдэстэрэ, драматург уонна прозаик.
* {{Саха норуодунай аатын Бэлиэтэ тиһиккэ аналлаах}} [[Егорова Анна Ивановна]] (28.11.1915—31.08.1995) — саха биллиилээх ырыаһыта, РСФСР норуодунай артыыһа, Саха АССР норуодунай артыыһа.
:{{Саха норуодунай аатын Бэлиэтэ тиһиккэ аналлаах}} [[Егорова Анна Ивановна]] (28.11.1915—31.08.1995) — саха биллиилээх ырыаһыта, РСФСР норуодунай артыыһа, Саха АССР норуодунай артыыһа.
* [[Эртюков Иннокентий Илларионович]] (24.11.1916—06.06.1991) — поэт, тылбаасчыт.
:[[Эртюков Иннокентий Илларионович]] (24.11.1916—06.06.1991) — поэт, тылбаасчыт.
* [[1944]] сыллаахха [[Тарбахов Иннокентий Иннокентьевич]] төрөөбүт — биллиилээх асчыт, «Тыгын Дархан» ресторан шеф-повара.
:[[Тарбахов Иннокентий Иннокентьевич]] (1944 с. төр.) — биллиилээх асчыт, «Тыгын Дархан» ресторан шеф-повара.


== Сигэлэр ==
* [http://www.sakha.gov.ru/tattinsky Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Таттинский улус]
* [http://naslegy.ru/sakhasire/tatta naslegy.ru:Таатта улууһун нэһилиэктэрэ]
* [http://www.gosspravka.ru/14/027/000000.html gosspravka.ru:Таттинский улус]




{{Taatta-uluus-geo-stub}}
{{Template:Саха Сирин улуустара}}
{{Template:Саха Сирин улуустара}}
[[Категория:Саха сирин улуустара]]
[[Категория:Саха сирин улуустара]]

14:09, 10 Бэс ыйын 2013 барыл

Таатта улууһа
Гиэрбэтэ
[[билэ:Coat of Arms of Tattinsky rayon (Yakutia).png|]]
Дойду  Россия
Регион  Саха Республиката
Иэнэ  18,3 тыһ. км²
Климата  тосту континентальнай
Олохтоохторун аата  Таатталар
Таатта Саха Сирин хаартатыгар.
Таатта улууһугар киирэргэ баар олоҥхоһут
Таатта улууһугар киирэргэ баар олоҥхоһут

Таатта диэн Саха Сирин ортотугар баар улуус. Административнай киинэ — Ытык-Күөл. Улуус баhылыга — Протодьяконов Михаил Александрович.


Демография

Биэрэпис ыытыллыбыт сыллырга уонна 2007 сылга нэһилиэнньэ ахсаана

Администрацияларынан араарыы

Таатта нэһилиэгэ (Таатта улууһа)Октябрьскай нэһилиэк (Таатта улууһа)Орто-Амма нэһилиэгэ (Таатта улууһа)Алдан нэһилиэгэ (Таатта улууһа)Баайаҕа нэһилиэгэ (Таатта улууһа)Дьохсоҕон нэһилиэгэ (Таатта улууһа)Дьохсоҕон нэһилиэгэ (Таатта улууһа)Игидэй нэһилиэгэ (Таатта улууһа)Тыараһа нэһилиэгэ (Таатта улууһа)Амма нэһилиэгэ (Таатта улууһа)Дьүлэй нэһилиэгэ (Таатта улууһа)Уолба нэһилиэгэ (Таатта улууһа)Уус-Амма нэһилиэгэ (Таатта улууһа)Хара-Алдан нэһилиэгэ (Таатта улууһа)Даайа-Аммата, нэһилиэк (Таатта улууһа)Уус-Алдан улууһаТомпо улууһаЧурапчы улууһаУус-Маайа улууһа
Улуус иһинээҕитэ
# Нэһилиэктэр Кииннэрэ Кыра сэлиэнньэлэр Улуус

кииниттэн, км

Почта

индексэ

Олохтоох дьон

ахсаана

(2007 сыл)

1 Таатта Ытык-Күөл, улуус киинэ 0 6 952
2 Октябрьскай Чөркөөх 33 1 243
3 Орто-Амма Харбалаах 46 1 197
4 Алдан Булуҥ 90 1 180
5 Баайаҕа Томтор 60 1 044
6 Дьохсоҕон Боробул Даккы 10 1 036
7 Игидэй Дэбдиргэ 52 831
8 Тыараһа Кыйы 45 760
9 Амма Чычымах 60 746
10 Дьүлэй Туора-Күөл 35 654
11 Уолба Уолба 33 530
12 Уус-Амма Чымнаайы 60 520
13 Хара-Алдан Хара-Алдан 150 290
14 Даайа-Аммата Даайа-Аммата 78 219
Барыта 17 202

Үөрэҕирии

Таатта улууһун биллиилээх дьоно

Суорун Омоллоон (Сивцев Дмитрий Кононович) (14.09.1906—25.06.2005) — Социалистическай Үлэ Геройа, саха норуодунай суруйааччыта.
Петров Дмитрий Ананьевич (21.06.1921—06.11.1971) — Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, Албан аат уордьан толору кавалера.
Неустроев Николай Денисович (15.12.1895—21.07.1929) — саха литературатын төрүттэспит суруйааччылартан биирдэстэрэ, драматург уонна прозаик.
Егорова Анна Ивановна (28.11.1915—31.08.1995) — саха биллиилээх ырыаһыта, РСФСР норуодунай артыыһа, Саха АССР норуодунай артыыһа.
Эртюков Иннокентий Илларионович (24.11.1916—06.06.1991) — поэт, тылбаасчыт.
Тарбахов Иннокентий Иннокентьевич (1944 с. төр.) — биллиилээх асчыт, «Тыгын Дархан» ресторан шеф-повара.

Сигэлэр