Эйзенштейн Сергей Михайлович

Эйзенштейн Сергей Михайлович (1898 сыл, тохсунньу 22 (10), Рига— 1948, олунньу 11, Москуба) — сэбиэскэй тыйаатыр уонна киинэ режиссера, худуоһунньук, сценарист, ускуустубаны чинчийээччи, педагог. РСФСР ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ (1935 сыл).

ВГИК бэрэпиэссэрэ. Искусствоведение дуоктара (1939 сыл), кинематограф түөрүйэтигэр фундаментальнай чинчийиилэр ааптардара.

1925 сыллаахха тахсыбыт "Броненосец «Потёмкин»" («1905 год») диэн аатырбыт тыла суох киинэтэ үһүс этэ. Ол кэнниттэн "Октябрь" диэн киинэтин 1927 сыллаахха уһулбута. Бу Владимир Ленин уобараһа уус-уран киинэҕэ аан бастаан тахсыыта этэ. Кэлин "Бежин луг" диэн кулаактааһын туһунан киинэтин цензура аһарбатаҕа, онон түмүктэммэккэ бу киинэ суох буолбута. Ол кэнниттэн уһулбут "Александр Невскэй" диэн киинэтэ хайҕаммыта, бу үлэтин иһин дуоктар учуонай истиэпэнин иҥэрбиттэрэ уонна 1941 сыллаахха Сталин I степеннээх бириэмийэтин туттарбыттара. Режиссер быһыытынан 23 киинэни устубута ("Иван Грознай" 3 сиэрийэтин тус туһунан киинэлэр курдук аахтахха).