Дьобуруопа: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
к r2.6.5) (робот эптэ: zea:Europa
Scalped1998 (ырытыы | суруйуу)
к Утаарыы үрдүнэн Эуропа сирэй аата манныкка уларытылынна: Европа
(уратыта суох)

07:14, 22 Балаҕан ыйын 2011 барыл

Эуропа аан дойду хаартатыгар

Эуропа диэн Эуразия континент субконтинена. Эуропаттан хоту Хоту океан, арҕаа Атлантика океана, соҕуруу Сир ортотунааҕы байҕал, соҕуруулуу илин Хара байҕал уонна Хапхаас хайалара бааллар. Эуропа Азияттан Ураал хайаларынан уонна Каспий байҕалынан арахсар. Эуропа иэнэ 10,180,000 км² уонна дьонун ахсаана 731 млн. киhи. Эуропаҕа 50 дойду баар. Олор ахсааннарыгар аан дойду ордук улахан (Арасыыйа) уонна ордук кыра (Ватикан) дойдулара бааллар.

Эуропа Арҕаа култуура үөскээбит сирэ. 16-18 үйэлэргэ Эуропа дойдулара Африка, икки Америка уонна Азия улахан өттүллэрин баhылаабыттара. Иккис аан дойду сэриитин кэнниттэн Эуропа дойдулара мөлтөөн АХШ уонна ССРС дьайыыларыгар түбэhэн биэрбиттэрэ. Бу икки супер күүстэр утарылаhыыларыттан сылтаан Эуропа "Тимир сабарынан" икки аҥы арахсыбыта. 1945 c. ыла Арҕаа Эуропа дойдулара биир буолуу суолугар туруммуттара. Ол соругу ситиhэргэ анаан Эуропа Сүбэтэ уонна Эуропа Унията тэриллибиттэрэ. Социализм лааҕыра 1991 с. эстибитин кэннэ Илин уонна Киин Эуропа дойдулара эмиэ ол суолга туруммуттара.

Дойдулар

ak:Yurop