Хараҥаҕа кэпсэтии

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Хараҥаҕа кэпсэтии (иҥл. Dialogue in the Dark, ааҥл. DITD[1]) — харахтаахтар уонна хараҕа суохтар икки ардыларыгар баар мэһэйи суох оҥорорго көмөлөһөр Dialogue Social Enterprise GmbH түмэлэ, көрүлтэтэ (быыстапката) уонна тренинга.

Франкфурте-на-Майне куоракка баар түмэл салайааччыта - Матиас Шефер (ниэм. Matthias Schäfer)[2].

Остуоруйата[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

«Хараҥаҕа кэпсэтии» бырайыагы тэрийэргэ санаа Андреас Хайнекега хараҕа суох солунньуту (суруналыыһы) кытта алтыспытын уонна Франкфурт Хараҕа суохтар Ассоциацияларыгар (ниэм. Stiftung Blindenanstalt) үлэлээбитин кэннэ кэлбит. Кини санаатынан бу бырайыак харахтаахтар уонна хараҕа суохтар икки ардыларыгар баар мэһэйи суох оҥоруохтаах этэ уонна бэйэ бэйэни кытта өйдөһүүнү олохтуохтаах этэ[3].

Бастаан бу санаа 1988 с. Гамбург куоракка көрүлтэ (быыстапка) быһыытынан олохтоммута. Бу көрүлтэҕэ харахтаахтар хараҥа хоско киирэн күн ахсын оҥорор дьайыыларын хараҕа суохтар көмөлөрүнэн оҥоруохтаах этилэр[4][1].

2000 сыллаахха Гамбург куоракка «Хараҥаҕа кэпсэтии» көрүлтэҕэ олоҕуран Dialogue in the Dark for the Promotion of Social Creativity диэн ассоциация тэриллибитэ[5], онтон 2005 сыллаахха Хайнеке Франкфурт куоракка «Кэпсэтии түмэлин» (ниэм. Dialogmuseum GmbH) тэрийэр[5][2][1].

Бастаан түмэл биэс сыл үлэлиэхтээх диэн санаа баара, ол эрээри түмэл сабыллыбакка бүгүҥҥэ дылы үлэлии турар[2].

Франкфурт түмэлигэр 34 киһи үлэлиир, олортон 14дэ хараҕа суох эбэтэр мөлөтөхтүк көрөр[2]. Ону таһынан кинилэргэ элбэх эдэр ыччат көмөлөһөр[2].

Түмэл тэриллиэҕиттэн дойду оросхуот 70%нын бэйэтигэр ылынар этэ, 2013 сыллаах көрдөрүүлэринэн дойду 30 эрэ % бэйэтигэр ылынар буолбут[2].

2008 сыллаахха Андреас Хайнеке уонна кини кэргэнэ Орна Коэн туох баар бырайыактарын, ол иһигэр «Хараҥаҕа кэпсэтии»ни, холбоон Dialogue Social Enterprise GmbH хампаанньаны тэрийбиттэр[6]

«Хараҥаҕа кэпсэтии» Ньуучча сиригэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Ньуучча сиригэр «Хараҥаҕа кэпсэтии» бырайыак программатын 2010-с сыллар саҕаланыытыгар Siemens урукку топ-менеджера Тобиас Райзнер атыыласпыт[7] уонна 2012 с. кулун тутарыгар Москваҕа тэрийбит[4]. Ньуучча сирин түмэлигэр харахтаахтар хараҕа суох салайааччылар хамаандаларынан хабыс хараҥа хоско ол бу сорудахтары толоруохтаахтар[7]. 2014 сыллаахха Ньуучча сиригэр бу тренинга кыттыы сыаната 24 киһиэхэ 120 000 солкуобай этэ[7]. Бырайыак салайааччытта Екатерина Виленкина этэринэн кыттааччылары булуу уустук этэ[7]. Ол эрээри, үс сыл иһигэр бу бырайыакка 150 хампаанньа кыттыбыт[7].

Көрдөрүүлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

«Хараҥаҕа кэпсэтии» бырайыак 19 дойду 130 куорат хараҕа суох олохтоохторугар үлэ уонна бэйэлэрин көрдөрөллөрүгэр кыах биэрбит[3]. Бырайыак үлэһиттэрэ эрдэ ханнык да үлэҕэ үлэлээбэтэх эбиттэр, онтон 40%на кэлин «көннөрү» хампаанньаларга үлэҕэ киирбит[3].

«Хараҥаҕа кэпсэтии» бырайыак уопсайа 25 дойдуга 150 куоракка 6 мөл киһиэхэ хараҕа суох буолан ыларга кыах биэрбит[8][3]. 2012 сыллаахха Франкфуркка баар түмэлгэ 86 тыһ киһи сылдьыбыт[2].

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. 1,0 1,1 1,2 Ram A. Cnaan, Diane Vinokur-Kaplan Chapter 11Dialogue in the Dark: Mainstreaming Blind People in Germgany // Cases in Innovative Nonprofits: Organizations That Make a Difference. — SAGE Publications, 2014. — 336 с. — ISBN 148332432X, 9781483324326
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Анита Грабская Диалог в темноте: почувствуй себя слепым(нууч.). DW (25 Муус устар 2013). Тургутулунна 4 Ыам ыйын 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 ANDREAS HEINECKE(ааҥл.). Ашока (фонд). Тургутулунна 4 Ыам ыйын 2015.
  4. 4,0 4,1 Моника Холлахер. Два часа вслепую(нууч.). Российско-Германская Внешнеторговая палата. Тургутулунна 4 Ыам ыйын 2015.
  5. 5,0 5,1 Prof. Dr. Andreas Heinecke(ааҥл.). EBS Business School. Тургутулунна 4 Ыам ыйын 2015.
  6. Company Overview of Dialogue Social Enterprise GmbH(ааҥл.). Bloomberg. Тургутулунна 4 Ыам ыйын 2015.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Елена Сахарова Ферма, музыка, стрельба: 5 способов сплотить команду(нууч.). Forbes (21 Сэтинньи 2014). Тургутулунна 4 Ыам ыйын 2015.
  8. Light from darkness. projectm-online.com (От ыйа 2009). Тургутулунна 4 Ыам ыйын 2015.

Сигэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]